Door toediening van een radioactieve stof kan een therapeutisch effect worden bereikt. Op onderstaande pagina is het aantal nucleair geneeskundige behandelingen (therapieën) en de verdeling ervan weergegeven.

Bij nucleair geneeskundige therapie worden patiënten behandeld door toediening van een radioactieve stof. De in Nederland gangbare therapieën staan beschreven in de Procedure Guidelines Nuclear Medicine (Esser 2016). Enkele voorbeelden van therapieën zijn behandeling van skeletmetastasen (Ra-223, Sr-89 strontium isotoop 89 (strontium isotoop 89), Re-186 Rhenium isotoop 186 (Rhenium isotoop 186), Sm-153 samarium isotoop 153 (samarium isotoop 153)), van schildklieraandoeningen (I-131 jodium isotoop 131 (jodium isotoop 131)) en radiosynoviorthesis (Y-90 yttrium isotoop 90 (yttrium isotoop 90), Re-186, Er-169 Erbium isotoop 169 (Erbium isotoop 169)). Andere therapieën zijn behandeling van pleura-exsudaat /ascites met radioactief colloïd, polycythaemia vera met P-32 Fosfor isotoop 32 (Fosfor isotoop 32) en neuro-endocriene tumoren (MIBG Meta-Iodo-Benzyl-Guanidine (Meta-Iodo-Benzyl-Guanidine) I-131).

Uit het Jaardocument Zorg van 2020 blijkt dat 41 erkende algemene ziekenhuizen, soms met meerdere locaties, en 4 erkende categorale ziekenhuizen nucleair geneeskundige therapieën uitvoeren. Daarnaast voeren alle 8 academische ziekenhuizen nucleair geneeskundige behandelingen uit. In totaal betreft het 51 instellingen. Zelfstandige behandelcentra voeren geen nucleair geneeskundige behandelingen uit.

Bij nucleair geneeskundige therapie krijgt de patiënt de activiteit toegediend in de vorm van een radiofarmacon dat een stralingsdosis op de juiste plek in het lichaam afgeeft. De stralingsdosis van een behandeling met een radiofarmacon is patiënt-afhankelijk. De NVNG Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde (Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde) doet voor een aantal therapieën aanbevelingen betreffende de hoeveelheid toe te dienen activiteit (Procedure Guidelines Nuclear Medicine, Esser, 2016). De hoeveelheid toe te dienen activiteit kan bijvoorbeeld gebaseerd zijn op het lichaamsgewicht van een patiënt (Sr-89 bij skeletmetastasen) of op het gewicht van het te behandelen orgaan (I-131 bij struma). In sommige gevallen wordt een standaard hoeveelheid activiteit aanbevolen (radiosynoviorthesis).

Het totaal van het aantal schildklierbehandelingen (hyperthyreoïdie, euthyreoot struma en schildkliercarcinoom) is verantwoordelijk voor 35% van alle nucleair geneeskundige behandelingen die worden uitgevoerd in de ziekenhuizen. Daarna volgt met 19 procent de behandeling van metastasen van prostaatkanker met radium-223. In 2020 is de behandeling van levertumoren met I-131 en P-32 therapie geen enkele keer uitgevoerd. Het totale aantal gerapporteerde nucleair geneeskundige behandelingen in 2020 is 3681. In 2019 was het totaal aantal therapieën 3340. In 2020 is het aantal nucleaire therapieën dus gestegen met 10%.

 

Figuur 1: Verdeling van het aantal toedieningen ten behoeve van nucleair geneeskundige therapie  in algemene, academische en categorale ziekenhuizen in 2020.