Hier beschrijven we het aantal röntgenverrichtingen, de bijbehorende effectieve dosis en de gemiddelde effectieve dosis per inwoner voor het jaar 2018. De gemiddelde effectieve dosis per inwoner per jaar schatten we door het aantal onderzoeken gemeld in het Jaardocument Zorg te vermenigvuldigen met de gemiddelde effectieve dosis per type onderzoek . Deze uitkomst delen we door het aantal inwoners van Nederland van dat jaar. Uiteindelijk tellen we de verschillende uitkomsten voor de verschillende typen onderzoeken bij elkaar op, zodat we tot de schatting van de totale gemiddelde effectieve dosis per inwoner komen.
Op dit moment verzamelen wij nieuwe gegevens over hoeveel straling gemiddeld gebruikt wordt bij radiologische onderzoeken in Nederlandse zorginstellingen. Eind 2023 publiceren wij met terugwerkende kracht data over de blootstelling aan straling van de bevolking door radiologische onderzoeken voor het jaar 2019 en 2020, zie ook webpagina “Blootstelling aan straling in de gezondheidszorg”.
De gemiddelde effectieve dosis per inwoner als gevolg van röntgenverrichtingen (excl. CT) in 2018 is 0,34 mSv (millisievert). De gemiddelde effectieve doses van de verschillende verrichtingen zijn voornamelijk afkomstig uit het demonstratieproject patientendosimetrie, welke gecorrigeerd zijn op basis van ICRP (International Commission on Radiological Protection)-103 (zie ook Maat voor de stralingsbelasting). Frequentiegegevens zijn afkomstig uit het Jaardocument Zorg.
De meest uitgevoerde verrichtingen in 2018 vallen in de categorie 'hand/bucky' (exclusief thorax). Omdat deze onderzoeken een lage gemiddelde effectieve dosis per verrichting geven (0,13 mSv), is de bijdrage aan de gemiddelde effectieve dosis per inwoner desondanks gering. Een grotere bijdrage aan de gemiddelde dosis per inwoner in 2018 wordt geleverd door de veel minder frequent uitgevoerde 'overige angiografie' en 'doorlichting/contrast' onderzoeken (zie figuur 1). Onder de angiografie onderzoeken vallen zowel diagnostische als interventie-angiografieën.
Figuur 1: Overzicht van de onderzoeksfrequentie, de gemiddelde effectieve dosis per verrichting en de gemiddelde effectieve dosis per inwoner van verschillende radiologische onderzoeken in 2018. De gemiddelde effectieve dosis bij bucky, thorax en DEXA is heel laag, namelijk kleiner dan 0,13 mSv. Daarom is hier geen balkje zichtbaar op deze schaal. Hetzelfde geldt voor de gemiddelde effectieve dosis per inwoner bij DEXA.