Tijdens de pandemie werden verschillende gedragsmaatregelen- en adviezen ingezet om verspreiding van het coronavirus te beperken. De RIVM Gedragsunit heeft onderzocht hoe mensen dachten over de coronamaatregelen, wat hun drijfveren waren om zich hieraan te houden en wat de impact ervan was. Ook na het afschaffen van de laatste coronamaatregelen (maart 2023) loopt een deel van het onderzoek nog door. Daarin zoeken we uit hoe mensen denken over de algemene adviezen voor de bestrijding van luchtweginfecties. Denk hierbij aan handen wassen en thuisblijven als je ziek bent. Ook doen we onderzoek naar vaccinatiebereidheid. 

Hiermee geven we beleidsmakers en communicatieprofessionals inzichten die kunnen bijdragen aan het ondersteunen van preventief gedrag tijdens en na de pandemie. We zetten verschillende vormen van onderzoek in: 

Publicaties

Uitgelicht:

De belangrijkste geleerde lessen over de naleving van en het draagvlak voor specifieke maatregelen tijdens de COVID-19-pandemie beschrijven we in kennissyntheses. Daarin gaan we in op hoe naleving en draagvlak zich ontwikkelden over de tijd, welke factoren hierop van invloed waren, en op verschillen tussen groepen in de samenleving. 

Op basis van literatuuronderzoek is een overzicht samengesteld van effectieve interventies die naleving van gedragsmaatregelen in de context van de COVID-19-pandemie kunnen bevorderen. 

Het RIVM onderzocht samen met Populytics en de Technische Universiteit Delft de voorkeuren van burgers en het maatschappelijk middenveld (onder andere gezondheidszorg, onderwijs en evenementenbranche) voor de langetermijnaanpak van de coronapandemie (maart 2022). Daarbij is onder meer gekeken naar de volgende vragen:  

  • Welke maatschappelijke doelen (bijvoorbeeld het toegankelijk houden van de zorg of het voorkomen van leerachterstanden bij de jeugd) vinden mensen belangrijk?  
  • Welke coronamaatregelen zijn op welk moment acceptabel?  
  • Welke voorkeuren zijn er als het gaat om de besluitvorming van het coronabeleid? 

Voor de feestdagen in 2020 en 2021 gebruikte het RIVM inzichten uit gedragsonderzoek om de communicatie voor publiek te ondersteunen bij het formuleren van adviezen voor de feestdagen. 

Deze notitie (november 2020) beschreef in hoeverre mensen thuisbleven als ze door een (mogelijke) COVID-19-besmetting het advies kregen in quarantaine of isolatie te gaan. En waarom gingen mensen in sommige gevallen toch naar buiten terwijl een advies voor quarantaine of isolatie gold? Verder gingen we in op wat mensen kon motiveren of helpen om dit advies op te volgen. 

Overzicht: