Jongeren gaven inzicht in hun mentale gezondheid door vragen te beantwoorden over psychische klachten, stress, eenzaamheid en zelfdodingsgedachten. Jongeren rapporteerden deze meting een betere mentale gezondheid dan 3 maanden eerder. Dit 11e kwartaalonderzoek van maart 2024 hoort bij het Gezondheidsonderzoek COVID-19.
Jongeren voelen zich mentaal beter
Van de jongeren had 33% mentale klachten in de 4 weken voor de meting. Minder jongeren ervaren een slechte mentale gezondheid dan bleek uit de 2 metingen van het half jaar daarvoor (zie grafiek).
Daling zelfdodingsgedachten zet door
Jongeren kregen de vraag of zij er in de afgelopen 3 maanden serieus aan dachten om een eind aan hun leven te maken. Van de jongeren gaf 13% aan wel eens of vaker aan zelfdoding te hebben gedacht. Daarmee is een lichte daling ingezet sinds september 2023, toen het percentage met deze gedachten 17% was (zie grafiek).
Sommige groepen denken meer over zelfdoding na. Vooral jongeren die zich heel (emotioneel) eenzaam voelen en jongeren met mentale klachten zijn vatbaar voor deze gedachten.
Zelfdodingsgedachten
Denk je soms aan zelfdoding? En heb je nu hulp nodig? Bel gratis 113 of 0800-0113. Of ga naar 113.nl voor online hulp of coaching.
Wel of geen hulp zoeken bij zelfdodingsgedachten
Jongeren die aangaven wel eens of vaker aan zelfdoding dachten, kregen deze ronde de vragen over of en waar ze zoeken naar hulp. Wie geen hulp zocht, kon in een open antwoordveld zelf vertellen waarom. Wie wel hulp zocht of wil zoeken, kon invullen van wie ze die hulp krijgen of willen krijgen. De resultaten en citaten uit de open antwoorden staan op de pagina Zoeken naar hulp bij zelfdodingsgedachten.
Eenzaamheid onder jongeren daalt
Na 2 rondes waarin relatief veel jongeren eenzaamheid meldden (49% in september en 47% in december 2023), daalde dit in maart 2024 naar 44%. Hoewel dus nog steeds veel jongeren zich eenzaam voelen, is dit het laagste percentage eenzame jongeren sinds maart 2022 (zie grafiek).
Minder stress bij jongeren
Van de jongeren voelde 46% zich vaak gestrest in de 4 weken voor het invullen van de vragenlijst. Vergeleken met 3 maanden eerder ervaren minder jongeren hevige stress (zie grafiek).
Minder jongeren ervaarden stress in hun thuissituatie, door eigen problemen en door alles wat ze moeten doen dan in de vorige meting. School blijft met 27% de belangrijkste reden waarom jongeren stress ervaren, gevolgd door alles wat ze moeten doen met 26%. Het valt ook op dat sommige jongeren nog steeds stress ervaren door het coronavirus of de maatregelen. Dit percentage ligt al 1,5 jaar rond de 8% (zie grafiek).
Ervaren stress per factor
Sla de grafiek Ervaren stress door... over en ga naar de datatabelIn de vragenlijst staan bij sommige antwoordopties voorbeelden. Zo kan stress door school of huiswerk ook gaan om stress door werk. Bij stress door de thuissituatie staat: ‘Ik voel me gestrest door mijn situatie thuis (zoals zorgen, problemen of ruzies thuis)’. Eigen problemen zijn bijvoorbeeld de eigen gezondheid, ruzies met anderen, geheimen of schulden. Stress over de mening van anderen gaat om ‘wat anderen van me vinden’. Stress door alles wat ik moet doen staat ‘bijvoorbeeld school of huiswerk, werk, social media, bijbaantje en sporten’. Bij stress door de coronaperiode of -maatregelen noemen jongeren in een vervolgvraag vooral angst voor virussen, angst voor nieuwe maatregelen en stress door studievertraging en doordat ze belangrijke levenservaring missen. Jongeren die stress voelen door overige zaken noemen daarbij voorbeelden die raken aan wie ze zijn. Denk aan geaardheid, relaties met belangrijke mensen in hun leven, onzekerheid over hun eigen toekomst of vragen over de zin van het leven.
Jongeren hebben duidelijk meer kans op stress als ze lichamelijke of mentale klachten hebben. Stress komt ook vaak samen voor met (ernstige emotionele) eenzaamheid. Jongeren die meestal ongelukkig zijn ervaren ook vaker stress.
Jongeren minder bezorgd om besmetting en maatregelen
Hoeveel jongeren maken zich nog zorgen om besmetting met het coronavirus en mogelijke coronamaatregelen vergeleken met andere onderwerpen die op dit moment spelen? Jongeren maken zich duidelijk minder zorgen om corona dan om andere onderwerpen: 14% maakt zich nog zorgen om mogelijke coronamaatregelen en 14% om een coronabesmetting van henzelf of een dierbare (zie grafiek). De groep die hierover bezorgd is wordt ook nog eens kleiner. Ook bij de meeste onderwerpen kromp de groep die zich er zorgen om maakt. Behalve oorlog, daarbij steeg het percentage jongeren dat zich er zorgen om maakt van 45% naar 49%.
Zorgen over
Sla de grafiek Zorgen over... over en ga naar de datatabel* (bijvoorbeeld overstromingen, bosbranden, voedseltekorten, uitsterven planten- en dierensoorten)
** (bijvoorbeeld prijzen in de supermarkt of energiekosten)
Meer informatie over hoe het met jongeren gaat
Meer informatie over jongeren met zelfdodingsgedachten vind je op de pagina Zoeken naar hulp bij zelfdodingsgedachten. Informatie over hoe mentale klachten van jongeren mogelijk gelinkt zijn aan de coronaperiode staat op de pagina Impact coronatijd. Cijfers over hoeveel jongeren hulp zochten bij mentale problemen vinden staan op de pagina Hulpbehoefte. Daarnaast beschreven jongeren in maart 2023 waarom ze slecht in hun vel zaten en wat hen zou helpen om zich beter te voelen. Ze vertelden vooral vaak over drukte en prestatiedruk die ze ervaren, waardoor ze behoefte hebben aan rust en acceptatie. Zie Mentale klachten uitgelegd door jongeren zelf.