Grondwater is het water dat tussen de vaste deeltjes in de ondergrond (zoals zand of klei) zit. De ruimten tussen deze bodemdeeltjes heten poriën. Wanneer er in alle poriën water zit, dan heet dit grondwater. De grondwaterspiegel is het hoogste niveau van het grondwater. In Nederland ligt de grondwaterspiegel vaak op een paar meter diep vanaf het maaiveld.
Waarom is schoon en voldoende grondwater belangrijk?
Het grondwater zelf kan tot op honderden meters diep liggen. Vooral neerslag en verdamping bepalen de stand van het grondwater in Nederland. Boven de grondwaterspiegel komt ook water voor. Maar op deze diepte zijn niet alle poriën gevuld met water. Dit water heet bodemvocht.
In Nederland is grondwater een belangrijke bron voor drinkwater; 60 procent van het drinkwater komt uit grondwater. Natuurlijke processen zuiveren het grondwater in de bodem. De kwaliteit verbetert als het water langer in de bodem zit. Drinkwaterbedrijven pompen daarom grondwater van grote dieptes (tientallen tot honderden meters) op uit de ondergrond voor drinkwatergebruik.
Grondwater is ook belangrijk voor natuurgebieden en voor een gezond ecosysteem. Als het grondwater te laag staat of vervuild is, kan dat negatieve effecten hebben op natuurgebieden en woongebieden. Zo kan een lagere grondwaterstand leiden tot problemen als:
-
verzuring van de bodem;
- daling (inklinken) van veengrond;
- en uitdroging van gevoelige plantensoorten.
Duurzaam beheer is noodzakelijk
Zowel natuurlijke processen als menselijke activiteiten zoals landbouw en industrie, kunnen het grondwater beïnvloeden. Grondwater verplaatst zich langzaam, namelijk ongeveer een meter per jaar. Het kan jaren duren voordat vervuilingen worden gevonden in het diepere grondwater.
Niet alleen drinkwaterbedrijven, maar ook de industrie en de landbouw maken gebruik van grondwater uit de ondergrond in Nederland. Om te zorgen dat er ook in de toekomst voldoende schoon grondwater beschikbaar is, is duurzaam beheer van grondwater noodzakelijk. Inzicht in de processen die van invloed zijn op de kwaliteit van grondwater is daarbij heel belangrijk.
Inzicht in kwaliteit en veranderingen
Het Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit (LMG (Landelijk Meetnet Grondwaterkwaliteit)) is opgezet om de huidige toestand en de ontwikkeling van de grondwaterkwaliteit in Nederland te onderzoeken. Een lange periode op dezelfde manier het grondwater monitoren geeft veel informatie over de ontwikkeling van de waterkwaliteit. Het LMG geeft daarmee inzicht in mogelijke verontreinigingen in het grondwater. De Nederlandse overheid gebruikt die informatie voor het maken en evalueren van beleid over grondwater.
Uitgebreid netwerk
De Nederlandse bodem is heel gevarieerd. Daarom is er een uitgebreid netwerk van meetpunten nodig om de grondwaterkwaliteit goed te kunnen onderzoeken. Daarover lees je meer bij Organisatie van het LMG | RIVM.
Deze webpagina gaat over grondwaterkwaliteit. Mogelijk bent u op zoek naar een ander onderwerp:
Infographic Grondwater in Nederland
De infographic 'Grondwater in Nederland' laat in een stroomschema zien wat het verloop is van grondwaterstromen naar drinkwaterwinning in Nederland.
Grondwaterstromen
- Verontreiging van het grondwater kan decennia later nog gevolgen hebben, door onder andere:
- Industriële verontreiniging
- Pesticiden | Mest
Waarneming
- Monitoring van de grondwaterkwaliteit
Drinkwaterwinning in NL
- Grondwater wordt opgepomt voor drinkwater
- Putten pompen op een diepte die varieert van tientallen tot honderden meters
Natuurgebieden
- Grondwater is ook belangrijk voor natuurgebieden: een gezond ecosysteem