De drinkwaterbedrijven voeren metingen uit om de kwaliteit van het drinkwater te waarborgen. De kwaliteitseisen waaraan het drinkwater moet voldoen zijn vastgelegd in het Drinkwaterbesluit.

De Inspectie Leefomgeving en Transport ( ILenT Inspectie Leefomgeving en Transport (Inspectie Leefomgeving en Transport) (Inspectie Leefomgeving en Transport)) is hiervoor de toezichthouder.  Zij toetsen of het drinkwater  aan deze eisen voldoet en publiceren hierover in het jaarrapport ‘De kwaliteit van het drinkwater in Nederland’. De drinkwaterkwaliteit voldoet vrijwel altijd (meer dan 99,9% van het aantal metingen) aan de gestelde normen.

Het RIVM beheert deze  kwaliteitsgegevens en levert de informatie voor de jaarrapportage aan de ILenT. Tot en met 2012 stelde het RIVM een jaarrapport op.

Drinkwaterbronnen

Het drinkwater in Nederland is van goede kwaliteit. Wel is er reden tot zorg over de kwaliteit van de bronnen voor drinkwater. In Nederland wordt 60% van het drinkwater uit grondwater geproduceerd en 40% uit oppervlaktewater. In totaal zijn er ongeveer 200 locaties in Nederland waar grondwater of oppervlaktewater gewonnen wordt voor drinkwaterproductie. Volgens de huidige uitgangspunten van nationaal en internationaal beleid, zoals de Europese Kaderrichtlijn Water, moet de kwaliteit van de bronnen zodanig zijn dat het mogelijk is om met eenvoudige technieken drinkwater te produceren. Dit is nu het geval voor ongeveer de helft van de grondwaterwinningen in Nederland. De andere helft van de grondwaterwinningen is beïnvloed door menselijk activiteiten, zoals landbouw, riolering, industrie en oude bodemverontreinigingen, en voldoet daarom niet.

Ook de kwaliteit van het oppervlaktewater voldoet niet. In de afgelopen decennia is de kwaliteit ervan verbeterd door emissies vanuit industrie en landbouw te verminderen maar nog niet zover dat deze emissies geen probleem meer vormen. Momenteel bestaat met name zorg over stoffen die consumenten gebruiken, zoals geneesmiddelen, insecticiden, biociden, cosmetica, brandvertragers en nanodeeltjes. Rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI Rioolwaterzuiveringsinstallatie (Rioolwaterzuiveringsinstallatie)'s) kunnen deze stoffen nog niet goed verwijderen. Daardoor komen ze in het milieu terecht en dus ook in bronnen voor drinkwater. Drinkwaterbedrijven gebruiken steeds geavanceerdere zuiveringstechnieken om deze stoffen te verwijderen. De nog resterende, zeer lage concentraties vormen geen risico voor de volksgezondheid. Het gebruik van deze stoffen zal in de toekomst verder toenemen als gevolg van de vergrijzing (meer medicijngebruik) en veranderingen in de bevolkingssamenstelling.