Een ‘sjoemelsigaret’ is een filtersigaret met kleine gaatjes in de filter. Door deze gaatjes wordt schone lucht aangezogen als de roker een trekje neemt. Hierdoor wordt de rook verdund, en daarmee ook de concentratie nicotine per trekje. Rokers ervaren deze sigaretten daardoor vaak als lichter en/of milder van smaak. Sigaretten met veel filtergaatjes werden vroeger verkocht als ‘light’ of ‘mild’. Deze termen mogen niet meer worden gebruikt omdat we inmiddels weten dat deze sigaretten niet minder schadelijk zijn. Verderop wordt uitgelegd waar de term ‘sjoemelsigaret’ vandaan komt.
Minstens zo schadelijk als sigaretten zonder ventilatiegaatjes
Rokers passen hun rookgedrag aan om toch dezelfde hoeveelheid nicotine binnen te krijgen: ze gaan dieper inhaleren, nemen meer en/of langere trekjes of gaan meer sigaretten roken. De vingers en mond van de roker bedekken ook een deel van de ventilatiegaatjes tijdens het roken. Hierdoor krijgen ze alsnog minstens zoveel schadelijke stoffen (zoals teer en koolmonoxide) binnen als bij sigaretten zonder ventilatiegaatjes. Bovendien beïnvloedt de extra aangezogen lucht de samenstelling van de rook. Hierdoor komen bepaalde schadelijke stoffen in grotere hoeveelheden vrij.
Ventilatiegaatjes beïnvloeden rookmetingen
Schadelijke stoffen in sigarettenrook worden gemeten via een rookmachine. Deze machine rookt sigaretten volgens een vaststaande methode. In Nederland wordt hiervoor de zogenoemde ISO (International Organization of Standardization)-methode gebruikt, zoals de Europese Tabakswet voorschrijft. Tijdens de metingen blijven de ventilatiegaatjes in sigarettenfilters open, terwijl een roker deze gaatjes in de praktijk (gedeeltelijk) dicht houdt. Daardoor lijkt het in deze meting alsof er minder schadelijke stoffen in de rook zitten dan een roker in werkelijkheid binnenkrijgt. De media hebben deze sigaretten daarom omgedoopt tot ‘sjoemelsigaret’.