Staphylococcus aureus is een bacterie die bij veel mensen voorkomt, vooral op de huid en in de neus. De bacterie veroorzaakt normaal gesproken geen ziekte, maar bij beschadiging van huid of slijmvliezen kunnen infecties ontstaan. Ook bij dieren komt de bacterie voor.
Wat is Staphylococcus aureus?
Staphylococcus aureus is een bacterie die bij veel mensen voorkomt. De Staphylococcus aureus-bacterie kan verschillende infecties veroorzaken; van een oppervlakkige huidinfectie tot een bloedstroominfectie. Welke infectie ontstaat, is vooral afhankelijk van de weerstand van de patiënt. Daarnaast spelen ook kenmerken van de bacterie zelf een rol.
Een bijzondere Staphylococcus aureus is de MRSA (Methicilline-resistente Staphylococcus aureus ) (Meticilline resistente Staphylococcus aureus). Deze bacterie is multiresistent, dus voor meerdere antibiotica tegelijk ongevoelig. Hoewel oppervlakkige huidinfecties met Staphylococcus aureus vaak spontaan genezen, moeten andere gevallen behandeld worden met antibiotica. Behandeling van een multiresistente bacterie is lastig.
Wat zijn symptomen van Staphylococcus aureus?
De ziekteverschijnselen bij de mens zijn heel verschillend. We kunnen ze verdelen in huidinfecties, invasieve infecties (infecties in het lichaam) en voedselvergiftiging. Huidinfecties kunnen oppervlakkig zijn, zoals bijvoorbeeld krentenbaard (impetigo). Dieper in de huid kunnen ook infecties ontstaan, bijvoorbeeld in een wond. Ook steenpuisten, ontstoken nagelriemen, borstontsteking en cellulitis (niet de sinaasappelhuid, maar een ontsteking van de opperhuid en het huidvet) zijn voorbeelden hiervan.
De bacterie kan dieper in het lichaam komen en verschillende ziektebeelden veroorzaken, zoals bloedvergiftiging, endocarditis (ontsteking aan de hartkleppen), abcessen, botontsteking, gewrichtsontsteking en longontsteking. Sommige Staphylococcus aureus-bacteriën kunnen giftige stoffen (toxinen) aanmaken. Als deze gifstoffen in de bloedbaan terecht komen kunnen zij verschillende ziektebeelden veroorzaken. De belangrijkste zijn het toxische-shocksyndroom en voedselvergiftiging.
Bij dieren kan de bacterie dezelfde ziektebeelden veroorzaken als bij de mens. Veelvoorkomende problemen zijn uierontsteking bij runderen en gewrichtsontstekingen bij kippen en varkens.
Besmetting en preventie van Staphylococcus aureus
Infecties met Staphylococcus aureus kunnen ontstaan door besmetting met de eigen bacterie (dragerschap) of door direct contact met besmette huid, kleding of voorwerpen. Mensen en dieren die Staphylococcus aureus bij zich dragen kunnen de bacterie verspreiden door verlies van huidcellen, slijmvliescellen en haren. De bacterie is binnenshuis in de lucht en huisstof te vinden, op kleding en op het oppervlak van bijvoorbeeld meubilair. Hij kan goed overleven in een droge omgeving.
Contact met Staphylococcus aureus is dus bijna niet te voorkomen. Een goede persoonlijke hygiëne helpt en bij het verzorgen van een besmette wond kun je het beste handschoenen dragen.
Het risico op besmetting in ziekenhuizen en verpleeghuizen is door contact met dragers en patiënten hoger dan daarbuiten.
