(Beeldtitel: Drinkwater. RIVM in de klas. Magda Knijff:)

LEVENDIGE MUZIEK

MAGDA KNIJFF: Ik loop hier met Monique van der Aa en we gaan ergens naartoe.
Waar gaan we naartoe, Monique?
MONIQUE VAN DER AA: Nou, we gaan naar een grondwaterbeschermingsgebied.
Een heel moeilijk en lang woord, maar misschien kennen jullie dit bord al wel.
Dit bord staat op heel veel plaatsen in Nederland, wel meer dan tweehonderd.
En het betekent dat we hier in een gebied zijn waar het grondwater extra beschermd wordt. En waarvoor?
Om er drinkwater van te maken.
En hoe werkt dat?
Nou, al het regenwater dat hier valt, vandaag gelukkig niet vandaag is het droog, maar al dat regenwater dat hier op de bodem valt zakt daar heel langzaam in weg, het passeert allerlei aardlagen zand, kleilaagjes, veenlaagjes, allemaal verschillende soorten grond en die zuiveren dat water zodat het later weer opgepompt kan worden en dan kan er zomaar drinkwater van gemaakt worden.
Het kraanwater in Nederland is van een hele goede kwaliteit.
Het behoort zelfs tot het beste ter wereld.
En in Nederland kan je dus ook gewoon lekker zoveel als je wil, water uit de kraan drinken.
Doe dat ook gewoon, het is het duurzaamste het is het beste, het is het gezondste.
En dat kraanwater wordt ook heel streng gecontroleerd en dat is een van de dingen die wij ook bij het RIVM doen.
Wij zien erop toe dat al het kraanwater in Nederland aan alle eisen voldoet.
En we geven ook advies over wat die eisen dan zijn waaraan het kraanwater allemaal moet voldoen.
En we doen ook onderzoek om ervoor te zorgen met alle betrokken partijen dat dat de bronnen waaruit het kraanwater geproduceerd wordt dat die zo schoon mogelijk zijn.
Als je goed kijkt, staat er nog wat onder.
Er staat hier in het wit: bodemverontreiniging direct melden.
Je moet zelfs meteen iemand opbellen.
Dus als je hier rondloopt en je ziet dat er vuilnis of ander afval ligt: gelijk bellen.
Zo kan ook jij je steentje bijdragen om het kraanwater in Nederland gezond te houden.
Help je mee?

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het beeld wordt lichtblauw met wit. Beeldtekst: Meer weten? www.rivm.nl/drinkwater. Een productie van RIVM. De zorg voor morgen begint vandaag. Copyright 2017.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Beeldtitel: Duurzaamheid. RIVM in de klas. Magda Knijff:)

LEVENDIGE MUZIEK

MAGDA KNIJFF: Hai, Michiel. MICHIEL ZIJP: Hey, Magda.
Jij bent van duurzaamheid, hè?
-Ja, dat klopt.
Nou, we lopen hier het bedrijfsrestaurant binnen want het gaat nu even over duurzaamheid in voeding, hè?
Ja, ja.
-Ja, hoe bereken je dat?
Duurzaamheid in voeding? Nou, je gaat eerst kijken van wat is een product precies, hoe wordt het gemaakt en ook bijvoorbeeld waar wordt het gemaakt?
Oké.
-Ja, neem bijvoorbeeld een banaan.
Die komen vaak uit Costa Rica, daar worden heel veel bananen geteeld.
Maar een kiwi heb je dan vaak uit Nieuw-Zeeland.
Oké.
-Dus ja.
Dus als er kosten bij zitten voor het vervoer, is het minder duurzaam?
Dat hangt ervan af ook wat voor vervoer.
Kijk, bijvoorbeeld als je iets met het vliegtuig vervoert bijvoorbeeld in de winter blauwe bessen of ander zacht fruit komt dan soms met het vliegtuig.
Nou, dat is een stuk vervuilender dan euh, dan met de boot.
Dat zijn enorme boten, euh, dus per vrucht is dat dan weer een stuk minder minder vervuilend dan als je met het vliegtuig gaat.
Ja. Zeg euh, als ik een broodje kipfilet eet, hè?
Want dat is best, denk ik, duurzaam.
Een lokaal product, dat is, wordt hier... euh, hier worden kippen gehouden.
Ben ik dan duurzaam bezig?
-Ja, dan kijk je, ja...
Dat is wel een hele goeie vraag.
Want om dat te bepalen, moet je niet alleen kijken van waar wordt die kip, euh gehouden maar ook wat eet die kip?
O, oké.
-En het voedsel van die kippen dat komt ook deels dan weer uit het buitenland soms zelfs Brazilië, bijvoorbeeld.
Oké.
-Dus dat neem je dan ook mee.
Wat wij eten, dat heeft, is dus wel van invloed op andere delen van de wereld?
Ja, dat klopt. Ja, want ja, ons eten komt overal vandaan.
En dus wat we net al zeiden, niet alleen het eten, euh, dat hier gemaakt wordt daar zitten ook vaak weer ingrediënten in die weer uit het buitenland komen.
Als ik nou zeg: Ik wil daarmee verder, ik wil een beetje duurzaam gaan eten wat duurzamer gaan eten, wat moet ik dan juist wel doen en wat niet?
Lekker genieten van heel veel goede, duurzame producten die er zijn.
Lekker een broodje hummus of een broodje gegrilde groenten, pindakaas allemaal hele duurzame alternatieven.
-Dat heb ik toevallig op mijn brood vandaag.
Dus ik doe het goed, hè? Ik doe het goed.
-Ja, ja, ik heb geen pindakaas vandaag.
Nee, en euh... en daarnaast wat je niet kan doen, je kan minderen met vlees.
Want dat is wel uiteindelijk een grote vervuiler.
Duurzaam eten, is dat dan ook direct gezond eten?
Nou, je kan duurzaamheid en gezondheid heel goed combineren euh, maar het is niet per definitie.
Bijvoorbeeld vis is vaak heel gezond, vette vis.
Maar het is echt heel afhankelijk van welke vis je kiest om, om te zeggen of het ook duurzaam is, ja.
Ah, het wordt nog moeilijk.
Ja, dat is moeilijk, maar het kan wel.
Er zijn heel veel mensen die heel duurzaam en gezond eten.
Oké, dankjewel.
-Alsjeblieft.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Beeldtekst: Meer weten? www.rivm.nl/duurzaamheid. Een productie van RIVM. De zorg voor morgen begint vandaag. Copyright 2017.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Beeldtitel: Voeding. RIVM in de klas. Magda Knijff en Matthijs van den Berg zitten buiten bij een gebouw.)

LEVENDIGE MUZIEK

MAGDA KNIJFF: Hé Matthijs! Wat zitten we hier lekker.
MATTHIJS VAN DEN BERG: Heerlijk, het zonnetje schijnt.
Jij bent van de gezonde voeding.
Dat klopt. Tenminste, mijn centrum, daar werken heel veel onderzoekers die daar heel veel van af weten.
Mensen die dus heel gezond eten en bewegen dat is eigenlijk alles wat je moet doen?
Nou, dat zou te simpel zijn. Zo is het natuurlijk niet.
En het is zeker belangrijk om gezond te leven, gezond te eten en genoeg te bewegen, te sporten dat is leuk en lekker en is ook goed voor je lichaam maar daar kan je niet alles mee voorkomen.
Heel vaak is ziekte of gezondheidsproblemen overkomen je ook gewoon uit stomme pech.
Maar wat wel zo is, is dat door gezond te eten, genoeg te bewegen je wel de kans op verschillende ziekten kleiner kunt maken.
Daarom is het toch belangrijk.
Wat is nou eigenlijk gezonde voeding?
Want dan denk ik altijd aan fruit en groente, en dan zit je wel goed.
Klopt ook eigenlijk wel. Kijk, voeding is eigenlijk alles wat we eten en drinken en dat zijn soms gezonde dingen, soms ongezonde dingen.
En gezonde dingen zijn eigenlijk producten die voedingsstoffen bevatten die goed voor je lichaam zijn.
Vitamines, mineralen, vezels, dat zijn gezonde producten.
Over voeding wordt soms heel ingewikkeld gedaan en allemaal regels maar in feite is het heel erg simpel.
Je kunt het het beste samenvatten als: eet meer van een plant en minder van een dier.
Dat vind ik zelf altijd een hele mooie samenvatting.
Wat doet het RIVM eigenlijk aan voeding en gezondheid?
Wat het RIVM doet, is vooral onderzoeken hoe gezond het eten is hoeveel mensen van welke dingen eten in Nederland.
Dus het RIVM onderzoekt vooral hoe het zit.
En hoe zit het?
Sommige dingen doen we in Nederland heel erg goed.
Boterhammen, bruine boterhammen eten doen we in Nederland helemaal niet zo heel slecht.
Maar als je bijvoorbeeld kijkt naar groente en fruit daar kunnen we nog echt wel wat meer van gaan eten.
Zeg, Matthijs, wat is nou het meest gegeten stukje fruit?
Het meest gegeten stukje fruit, nou, dat is mooi, dat kun je in dit boek zien.
Daar zie je bijvoorbeeld dat kinderen het meest gegeten stuk fruit door kinderen is appel.
En op nummer twee staat banaan.
En dan hebben we ook nog ietsje verder de mandarijn, de druif en de kiwi maar de appel is echt de absolute nummer één in Nederland.
En als je bijvoorbeeld naar groente kijkt, ja, dan zie je dat vruchtgroente dus paprika en komkommer, dat dat echt de nummer één bij groente is.
Op welke plek staan spruiten bijvoorbeeld?
Dan moeten we ook eens even in dit grafiekje kijken en daar zie je dat spruitjes die vallen helemaal onderaan, hier in deze categorie.
Dus die staan zeker niet hoog in de toplijstjes.
Nee, hè? Dat dacht ik al. Hoewel ik ze zelf erg lekker vind.
Ja, jij wel?
-Ja.

(Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Het beeld wordt lichtblauw met wit. Beeldtekst: Meer weten? www.rivm.nl/Onderwerpen/V/Voedsel_en_voeding. Een productie van het RIVM. De zorg voor morgen begint vandaag. Copyright 2017.)

DE LEVENDIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Magda Knijff, medewerker RIVM, interview Jaap van Dissel, directeur Centrum Infectieziektenbestrijding. Tijdens een buitenwandeling vraagt ze hem wat infectieziekten nou eigenlijk zijn, hoe ons lichaam deze bestrijdt en wat het RIVM er precies tegen doet.
In een animatie wordt uitgelegd hoe een vaccinatie precies werkt. Vervolgens komen de vier BÕs van het RIVM aan bod: bestrijden, beschermen, bevorderen en bewaken.