Op 21 april 2023 is het herijkte voorzorgbeleid voor magneetvelden in de elektriciteitsinfrastructuur in werking getreden. De ministeries van EZK (Economische Zaken en Klimaat) en BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) hebben hierover een beleidsadvies aan het bevoegd gezag voor de ruimtelijke ordening (gemeenten, provincies en Rijk) en netbeheerders gestuurd. Dat beleid is een nieuwe versie van het beleid uit 2005 van het ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieu. Het beleidsadvies staat in de Informatiebrief herijking voorzorgbeleid. Meer informatie vindt u ook in de brief van de minister voor Klimaat en Energie aan de Tweede Kamer. Informatie over het oorspronkelijke beleid uit 2005 staat onderaan deze pagina, onder ‘Archief voorzorgbeleid 2005’.
Het voorzorgbeleid magneetvelden is er op gericht om, zo veel als redelijkerwijs mogelijk is, te voorkomen dat burgers (volwassen en kinderen) langdurig worden blootgesteld aan magneetvelden, die afkomstig zijn van de elektriciteits-infrastructuur.
In het nieuwe beleid staat dat de netbeheerder maatregelen treft bij alle onderdelen van het elektriciteitsnet. Denk aan bovengrondse hoogspanningslijnen, ondergrondse hoogspanningskabels, hoogspanningsstations en transformatorhuisjes. Deze maatregelen zorgen voor een verlaging van de magneetveldsterkte. In de bijlage 2 bij het beleidsadvies ziet u welke maatregelen dat zijn. De maatregelen worden getroffen bij het bouwen van nieuwe onderdelen van het net. En ook bij het aanpassen van bestaande onderdelen. Eind juni 2023 hebben de minister voor Klimaat en Energie en Netbeheer Nederland het ‘Convenant bronmaatregelen magneetvelden’ ondertekend. Doel van het convenant is dat de elektriciteitsnetbeheerders vanaf 1 oktober 2023 de in bijlage 2 omschreven bronmaatregelen treffen. Netbeheer Nederland is de vereniging van alle elektriciteit- en gasnetbeheerders van Nederland. Het is de bedoeling dat de individuele netbeheerders het convenant ook ondertekenen.
In het nieuwe beleid staat nog steeds het advies om (alleen) bij bovengrondse hoogspanningslijnen afstand te houden. De magneetveldzone, met een grenswaarde van 0,4 microtesla, bepaalt die afstand. De RIVM-handreiking geeft aan hoe je de magneetveldzone kunt berekenen. Het RIVM heeft de handreiking in overeenstemming gebracht met het nieuwe beleid. Voor de andere onderdelen van het elektriciteitsnet adviseert het nieuwe voorzorgbeleid geen afstandsmaatregelen.
Netbeheerders krijgen het advies de magneetveldzone te berekenen. Dit kunnen zij doen als er plannen zijn voor een nieuwe hoogspanningslijn. Of als er een vergunning wordt voorbereid voor wijziging van een bestaande lijn. Ook gemeente, provincie en Rijk krijgen het advies de magneetveldzone te berekenen. Dat kunnen zij doen als er plannen zijn om binnen de rekenafstand van een hoogspanningslijn nieuwe gevoelige bestemmingen te bouwen. Maar ook als zij de magneetveldzone willen vastleggen, bijvoorbeeld in een bestemmingsplan. Gevoelige bestemmingen zijn woningen of andere woonvormen waar mensen lang verblijven, zoals verpleeghuizen en instellingen voor mensen met een beperking. Maar ook scholen, kinderdagverblijven of crèches. Op de netkaart van het RIVM staat de ligging van de hoogspanningslijnen. Er staat ook per lijn de rekenafstand waarbinnen het Rijk adviseert om een berekening van de magneetveldzone uit te voeren.
Soms komen er toch nieuwe gevoelige bestemmingen binnen de magneetveldzone terecht. Dan adviseert de minister te onderzoeken hoe dat aantal zo laag mogelijk gehouden kan worden.