Malaria is een ziekte die wordt veroorzaakt door parasieten. Deze kunnen het lichaam binnenkomen tijdens een muggenbeet. Malaria veroorzaakt koorts, hoofdpijn, koude rillingen en spierpijn. Malaria komt regelmatig voor in Nederland. Het gaat dan om mensen die de ziekte in (sub)tropen hebben opgelopen.
Wat is malaria?
Malaria wordt veroorzaakt door een infectie met de Plasmodium parasiet. Er zijn verschillende typen Plasmodium parasieten die tot ziekte kunnen leiden, waarvan Plasmodium falciparum, Plasmodium vivax, Plasmodium ovale en Plasmodium malariae de meest voorkomende zijn. De eerste ziekteverschijnselen van malaria treden gemiddeld 10-14 dagen na de steek van een besmette mug op. De parasieten van P. vivax en P. ovale kennen een stadium waarin parasieten (hypnozoïeten) ‘slapend’ in de lever verblijven. Het kan maanden (soms tot jaren) duren voordat de parasieten actief worden en ziekteverschijnselen veroorzaken.
Wat zijn symptomen van malaria?
Symptomen zijn koorts, koude rillingen, spierpijn en hoofdpijn, vaak voorafgegaan door een grieperig gevoel. Infectie met P. vivax of P. ovale wordt gekenmerkt door om de 48 uur terugkerende koortsaanvallen (malaria tertiana; derdedaagse koorts), terwijl infectie met P. malariae leidt tot koortsaanvallen om de 72 uur (malaria quartana; vierdedaagse koorts).
Besmetting en preventie van malaria
Malaria wordt overgedragen tijdens een beet door vrouwtjes van de Anopheles mug. Deze mug is actief tussen zonsondergang en –opgang. De parasiet is niet direct overdraagbaar tussen mensen.
Preventie van malaria is gericht op reizigers naar/uit een malariarisicogebied in de (sub)tropen. Malaria kan worden voorkomen door malariapillen. Deze voorkomen ernstig verlopende malaria tropica veroorzaakt door P. falciparum. Ook kan het dragen van huidbedekkende kleding en het gebruik van muskietennetten en antimuggenvloeistof in de periode dat muggen actief zijn, de kans op besmetting verkleinen.
Hoe vaak komt malaria voor in Nederland?
Jaarlijks worden zo’n 150-300 gevallen van malaria gemeld in Nederland (Figuur 1). Deze worden voor het grootste deel veroorzaakt door P. falciparum. Incidenteel worden meldingen gedaan van overige typen malaria of menginfecties met bovenstaande Plasmodium typen.
Figuur 1. Jaarlijks aantal malariameldingen in Nederland per soort Plasmodium van 2007-2017.
