Uit de Storybuilder database, met analyses van meer dan 31.000 ongevallen, blijkt dat bij grofweg 1 op de 6 ernstige arbeidsongevallen het misgaat in onvoorziene situaties. Een medewerker schat op basis van eerdere ervaringen de situatie op een bepaalde manier in en ‘ziet’ niet dat de situatie mogelijk nét even anders is. Resilience is een manier om een organisatie zo in te richten dat medewerkers snel en veerkrachtig kunnen optreden bij onvoorziene situaties. Resilience – letterlijk: weerbaarheid, wendbaarheid of veerkracht – is het vermogen om in onverwachte situaties en erna goed te kunnen blijven functioneren. Door resilience kunnen teams in bedrijven veilig blijven werken, ook bij onverwachte situaties. RIVM ontwikkelde met hulp van veiligheidskundigen een Resilience-spel om veilig gedrag te trainen en om te kunnen gaan met onverwachte situaties.
Waarom resilience?
In de klassieke manier van kijken naar veiligheid, schatten bedrijven risico’s in op basis van fouten en ongevallen uit het verleden. Maatregelen zijn meestal gericht op het beheersen van voorzienbare risico’s. Deze risicoschattingen zijn echter nooit volledig; er is altijd variatie. Bijvoorbeeld in het weer, menselijk gedrag en de kwaliteit van grondstoffen. En soms vallen dingen onverwacht en op een ongelukkige manier samen. Dit pleit ervoor de organisatie zo in te richten dat ook snel en veerkrachtig opgetreden kan worden bij onvoorziene situaties.
Wat doet het RIVM?
Uit gegevens van ernstige arbeidsongevallen van RIVM blijkt dat regelmatig ernstige arbeidsongevallen plaatsvinden in onverwachte situaties. Een medewerker schat op basis van eerdere ervaringen de situatie op een bepaalde manier in. Daarbij ‘ziet’ hij niet dat de situatie nét even anders is. Het gevolg kan zijn dat hij de handeling verkeerd uitvoert. Een ‘resilience aanpak’ kan nuttig zijn in onzekere situaties, vaak met een hoge tijdsdruk. Het RIVM ontwikkelde met hulp van de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde (NVVK) het Resilience-spel om veilig gedrag te trainen en om te leren omgaan met onverwachte situaties. Het spel richt zich op de besluitvorming in praktijksituaties, waarbij sprake is van onzekerheden en de valkuilen die kunnen optreden. De eerste versie van het Resilience-spel lijkt positief bij te dragen aan het kennisniveau van veiligheidsprofessionals. Dat blijkt uit een effectiviteitsmeting die het RIVM uitvoerde.
Train de trainer
Om het spel op de juiste manier te kunnen spelen is goede begeleiding noodzakelijk. Daarvoor heeft het RIVM samen met Boertien Vergouwen Overduin (dochter NCOI-groep) een opleiding tot trainer voor het Resilicience-spel ontwikkeld. De afgelopen jaren werd deze training kosteloos aangeboden en hebben meerdere veiligheidsprofessionals met succes de opleiding afgerond. Vanaf 2022 wordt deze training aan de markt overgelaten.
Meer informatie?
Hebt u interesse in de opleiding tot trainer van het Resilience-spel? Of bent u werkzaam bij een opleidingsinstituut en lijkt het u interessant om deze opleiding aan te bieden? Kijk dan op www.hobeon.nl.
Kijk ook eens op lerenvoorveiligheid.nl of stuur een bericht naar: veiligwerken@rivm.nl.