Varkens dragen ziekteverwekkers bij zich. Van sommige ziekteverwekkers kunnen mensen ook ziek worden. U kunt de kans op ziekte verkleinen. Op deze pagina leest u hoe ziekteverwekkers zich vanaf varkens verspreiden, wat u kunt doen om de kans op ziekte te verkleinen en welke ziektes varkens kunnen overdragen.
Zo komen ziekteverwekkers van varkens bij mensen
Ziekteverwekkers kunnen op verschillende manieren van varkens bij mensen terechtkomen:
- Via direct contact. Bijvoorbeeld als u een varken aait.
- Via het speeksel van een varken. Bijvoorbeeld als een varken uit uw hand eet.
- Als u in de stal bent geweest bij varkens.
- Via vlees van varkens.
Tips om te voorkomen dat u ziek wordt
Met deze tips verkleint u de kans dat u ziek wordt door ziekteverwekkers van varkens:
- Was uw handen met water en zeep
- na een bezoek aan de (kinder)boerderij
- nadat u een varken of biggetje heeft geaaid of geknuffeld
- nadat een varken uit uw hand heeft gegeten
- Eet of drink niet in de buurt van varkens.
- Trek schone kleren aan nadat u bij varkens in de wei of stal bent geweest.
- Voorkom contact met urine of mest van varkens.
- Neem goede hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten en bak vlees goed door. Eet liever geen rauw vlees.
- Trek schone kleren aan nadat u bij varkens in de wei of stal bent geweest.
- Voorkom contact met urine of mest van varkens.
- Neem goede hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten en bak vlees goed door. Eet liever geen rauw vlees.
Advies bij zwangerschap of zwakke gezondheid
Bent u zwanger of heeft u een zwakke gezondheid? Wees dan extra voorzichtig in het contact met varkens.
Houd uw varken gezond
Heeft u één of meerdere varkens? Met deze tips verkleint u de kans dat een ziekteverwekker van uw varken op u wordt overgedragen:
- Ontworm uw varken regelmatig.
- Laat uw varken vaccineren.
- Komt uw varken buiten? Controleer het dier dan regelmatig op teken en verwijder deze zo snel mogelijk.
- Zorg ervoor dat de stal schoon en droog is.
Het Landelijk Informatiecentrum Gezelschapsdieren (LICG) weet alles over de gezondheid van huisdieren. Meer weten over de gezondheid van uw varken? Neem contact op met de dierenarts of kijk op licg.nl.
Ik ben gebeten door een varken. Wat nu?
Was de krab- of bijtwond met water en zeep. Maak de wond goed schoon en desinfecteer deze, bijvoorbeeld met Betadine of een alcoholoplossing (70%). Neem contact op met de huisarts:
- Als de huid beschadigd is.
- Als u niet bent gevaccineerd tegen tetanus (dit gebeurt met de DTP (Difterie, Tetanus en Poliomyelitis)-prik).
- Als uw tetanusvaccinatie meer dan 10 jaar geleden is.
- Als u zich zorgen maakt.
Ik heb klachten. Wat nu?
Denkt u dat u ziek bent geworden door contact met varkens? Of heeft u ernstige klachten na contact met varkens, of klachten die niet weggaan? Neem dan altijd contact op met een arts. Vertel daarbij dat u contact heeft gehad met varkens, en wanneer dit was.
Ziekten die mensen van varkens kunnen krijgen
Varkens kunnen verschillende ziekten doorgeven. We zetten er drie op alfabetische volgorde op een rij, omdat deze vaak voorkomen. Daaronder volgen nog een aantal ziekten. Die komen minder vaak voor of zijn minder ziekmakend voor mensen.
Hoe krijgt iemand hepatitis E?
Hepatitis E wordt veroorzaakt door het hepatitis E-virus. In Nederland komt dit virus vooral bij varkens voor. Zij kunnen het uitscheiden in de ontlasting en urine. Mensen kunnen het virus krijgen door:
- Het eten van besmet vlees dat rauw of niet goed verhit is.
- Het drinken van besmet water.
- Contact met mest van besmette varkens of wilde zwijnen.
Welke klachten passen bij hepatitis E?
Meestal krijgen mensen geen klachten van hepatitis E. Sommige mensen krijgen een acute leverontsteking met vermoeidheid, koorts en misselijkheid.
Hoe kunt u hepatitis E voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door varkens.
Ga naar de huisarts bij klachten.
Lees meer over hepatitis E bij mensen.
Hoe krijgt iemand MRSA?
MRSA staat voor methicilline-resistente Staphylococcus aureus. Deze bacterie is ongevoelig voor veel antibiotica. Dieren zoals varkens, vleeskalveren en vleeskuikens kunnen deze bacterie bij zich dragen en kunnen mensen daarmee besmetten. Besmetting met MRSA gaat vooral via de handen. MRSA komt regelmatig voor bij mensen, meestal zonder dat iemand daar last van heeft.
Welke klachten passen bij MRSA?
Meestal veroorzaakt MRSA geen klachten. Soms veroorzaakt MRSA huidinfecties. In zeldzame gevallen kan iemand een longontsteking of bloedvergiftiging krijgen. De behandeling van MRSA is moeilijk, omdat de bacterie resistent is tegen veel antibiotica.
Hoe kunt u MRSA voorkomen?
Was uw handen met water en zeep na contact met varkens.
Ga naar de huisarts bij klachten.
Lees meer over MRSA bij mensen.
Lees meer over MRSA bij dieren.
Hoe krijgt iemand een salmonella-infectie?
Een salmonella-infectie wordt veroorzaakt door de salmonellabacterie. Deze bacterie kan ook bij varkens voorkomen. Varkens worden bijna nooit ziek van deze bacterie. Mensen kunnen besmet raken door het eten van rauw of onvoldoende verhit vlees, en door contact met besmette dieren.
Welke klachten passen bij een salmonella-infectie?
De meest voorkomende klachten zijn:
- buikkrampen
- misselijkheid
- braken
- diarree
Soms hebben mensen ook:
- koorts
- hoofdpijn
- spierpijn
De klachten beginnen meestal binnen drie dagen na het eten of drinken van besmet voedsel of contact met besmette dieren.
Hoe kunt u een salmonella-infectie voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door varkens.
Denkt u dat u een salmonella-infectie heeft? Neem dan contact op met de huisarts als er bloed in de diarree zit, als u hoge koorts heeft of als de diarree na een week niet minder is geworden.
Lees meer over salmonella-infectie bij mensen.
Lees meer over salmonella-infectie bij varkens.
Bekijk hieronder andere ziekten die varkens aan mensen kunnen overdragen.
Hoe krijgt iemand een campylobacter-infectie?
Verschillende dieren kunnen de campylobacter-bacterie bij zich dragen, ook varkens. Mensen kunnen een campylobacter-infectie krijgen door:
Het eten van onvoldoende verhit voedsel, vooral kippenvlees.
- Het eten van onvoldoende verhit voedsel, vooral kippenvlees.
- Onhygiënische voedselbereiding.
- Contact met besmette dieren (aaien, knuffelen) of hun mest.
- Onhygiënische voedselbereiding.
- Contact met besmette dieren (aaien, knuffelen) of hun mest.
Welke klachten passen bij een campylobacter-infectie?
De meest voorkomende klachten bij een campylobacter-infectie zijn:
- diarree
- buikpijn en buikkrampen
- vermoeidheid
- koorts
Hoe kunt u een campylobacter-infectie voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door varkens.
Ga bij ernstige klachten naar de huisarts.
Lees meer over campylobacter-infectie bij mensen.
Lees meer over campylobacter-infectie bij dieren.
Hoe krijgt iemand cryptospridiose?
Cryptosporidiose wordt veroorzaakt door een parasiet die in de darmen van verschillende dieren voorkomt, ook bij varkens. De parasiet kan in grote hoeveelheden in de mest zitten.
Mensen kunnen besmet worden door:
- contact met mest
- zwemmen in water dat besmet is geraakt met mest
- besmet voedsel
Welke klachten passen bij cryptosporidiose?
Cryptosporidiose kan zonder klachten verlopen. Iemand kan ook acute diarree met darmkrampen krijgen. Vooral kinderen tot 5 jaar en mensen met een verminderde afweer kunnen veel klachten krijgen.
Hoe kunt u cryptosporidiose voorkomen?
Volg de algemene hygiëneregels die helpen om niet ziek te worden door varkens.
Bent u erg ziek, gaan de klachten niet weg of maakt u zich zorgen? Neem dan contact op met de huisarts. Geef aan dat u contact heeft gehad met varkens of hun mest.
Lees meer over cryptosporidiose bij mensen.
Lees meer over cryptosporidiose bij dieren.
Hoe krijgt iemand leptospirose?
Leptospirose wordt veroorzaakt door verschillende typen van de Leptospira-bacterie. De ziekte is het meest bekend van ratten. Maar ook varkens kunnen deze ziekte krijgen. Besmette varkens kunnen de bacterie met de urine uitscheiden in de omgeving. Mensen kunnen besmet worden door contact met de urine.
Welke klachten passen bij leptospirose?
Soms heeft iemand met leptospirose helemaal geen klachten. Anderen krijgen bijvoorbeeld:
- koorts
- spierpijn
- hoofdpijn
- diarree
Ernstige klachten zijn:
- een vergrote lever
- vergrote nieren
- geelzucht
Vooral de combinatie van verschillende klachten past bij leptospirose.
Hoe kunt u leptospirose voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op leptospirose te verkleinen:
- Voorkom contact met urine(spetters) van varkens.
- Was uw handen met water en zeep na contact met varkens.
- Trek schone kleren aan nadat u bij varkens in de wei of stal bent geweest.
Werkt u met varkens en heeft u klachten? Neem dan contact op met de huisarts en vertel over het contact met de varkens.
Lees meer over leptospirose bij mensen.
Lees meer over leptospirose bij dieren.
Hoe krijgt iemand toxoplasmose?
Toxoplasmose wordt veroorzaakt door een parasiet die vooral bij katten voorkomt. De eitjes van de parasiet zitten vooral in de poep van jonge katten. Iemand kan de ziekte bijvoorbeeld krijgen door het eten van besmet voedsel of bij het tuinieren. Besmetting via varkens is ook mogelijk. Als een varken de eitjes binnenkrijgt, komen de parasieten in het vlees terecht. Mensen kunnen dan besmet raken door rauw of niet goed verhit vlees van een besmet varken te eten.
Welke klachten passen bij toxoplasmose?
Meestal merkt iemand niets van een besmetting met de parasiet die toxoplasmose veroorzaakt. Soms ontstaat moeheid, lusteloosheid of koorts. De klachten kunnen ernstiger zijn bij kinderen, ouderen en mensen met verminderde weerstand. Zwangeren lopen risico de parasiet door te geven aan de ongeboren baby.
Hoe kunt u toxoplasmose voorkomen?
- Neem goede hygiënemaatregelen voor het klaarmaken van voedsel.
- Bak vlees goed door. Zeker als u zwanger bent.
- Was uw handen met water en zeep na het tuinieren en na contact met dieren.
Ga bij duidelijke klachten naar de huisarts.
Lees meer over toxoplasmose bij mensen.
Lees meer over toxoplasmose bij dieren.
Hoe krijgt iemand varkensgriep?
Varkensgriep wordt veroorzaakt door verschillende griepvirussen. Deze komen bij varkens voor en kunnen heel soms overgaan van varken op mens. Dit is zeldzaam en gebeurt meestal alleen bij mensen die veel in contact komen met varkens.
Welke klachten passen bij varkensgriep?
De meest voorkomende klachten zijn griepachtige klachten:
- koorts
- verkoudheid
- keelpijn
- hoesten
- hoofdpijn
Meestal zijn de klachten mild en gaan ze vanzelf over.
Hoe kunt u varkensgriep voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op varkensgriep te verkleinen:
- Was uw handen met water en zeep na contact met varkens.
- Eet of drink niet in de buurt van varkens.
Varkensgriep kan zich ook via de lucht verspreiden. Het is daarom niet altijd mogelijk om varkensgriep te voorkomen.
Ga naar de huisarts als u griepachtige klachten krijgt na contact met varkens. Vertel daarbij dat u contact met varkens heeft gehad.
Lees meer over varkensgriep bij mensen.
Hoe krijgt iemand varkenslintworm?
Varkens kunnen met lintworm besmet worden door eitjes binnen te krijgen vanuit de omgeving. Uit de eitjes komen larven. Die gaan in de spieren van de dieren zitten en vormen daar blaasjes. Mensen kunnen besmet raken door het eten van varkensvlees waar deze blaasjes in zitten.
In Nederland komt de lintworm bij varkens niet meer voor. Wel kunnen mensen eitjes binnenkrijgen als iemand in hun omgeving de lintworm heeft gekregen in een land waar varkenslintworm wel voorkomt. De eitjes kunnen dan blaasjes vormen in het lichaam van de mens. Dit kan in de spieren, maar ook in organen.
Welke klachten passen bij varkensgriep?
Meestal merkt iemand niets van een lintworm. Soms zitten er stukjes van de lintworm op de ontlasting. Als iemand eitjes heeft binnengekregen, kunnen in zeldzame gevallen epileptische aanvallen ontstaan, of klachten als hoofdpijn en duizeligheid.
Hoe kunt u varkenslintworm voorkomen?
- Neem hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten.
- Bak vlees goed door.
- Was regelmatig uw handen met water en zeep.
Ziet u witte stukjes op uw ontlasting en denkt u dat u lintworm heeft? Ga dan naar de huisarts voor een behandeling.
Lees meer over lintwormen bij mensen.
Hoe krijgt iemand vlekziekte??
Vlekziekte wordt veroorzaakt door een bacterie en is vooral bekend bij varkens en vissen. Iemand kan vlekziekte krijgen door besmetting via huidbeschadigingen of de mond. Meestal raken mensen besmet door contact met dierlijke producten van varkens of vissen. De infectie is een beroepsziekte voor slagers en slachthuispersoneel, vissers en personeel van de visverwerkende industrie. De ziekte wordt soms ook visroos genoemd.
Welke klachten passen bij vlekziekte?
De meest voorkomende klachten bij vlekziekte zijn huidaandoeningen (zwelling, roodheid) en koorts.
Hoe kunt u vlekziekte voorkomen?
U kunt een aantal dingen doen om de kans op vlekziekte te verkleinen:
- Bedek wonden als u met varkens omgaat en maak een opgelopen wond schoon.
- Was uw handen met water en zeep na contact met varkens.
- Draag handschoenen als u dode dieren moet aanraken.
- Heeft u zelf varkens? Overweeg om deze te vaccineren tegen vlekziekte.
Ga naar de huisarts bij klachten. Vertel de huisarts over het contact met varkens.
Lees meer over vlekziekte bij mensen.
Lees meer over vlekziekte bij dieren.
Hoe krijg je de ziekte?
Ringworm is een schimmel. Deze schimmel kan direct via de huid van het dier worden overgedragen naar de mens, maar ook via voorwerpen die met het dier in contact zijn geweest.
Welke klachten krijg je?
De schimmelinfectie dringt in de huid en vormt daar roodgekleurde ringen met iets verheven rand. De plekken gaan vanzelf weer weg maar dat kan lang duren.
Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Met een behandeling kun je voorkomen dat je anderen besmet.
Meer informatie over ringworm bij mensen lees je hier.
Hoe krijg je de ziekte?
Ascaridose ontstaat door een spoelworm die veel bij varkens voorkomt. De eitjes van de spoelworm worden met de mest van het varken verspreid. Als je in aanraking komt met deze eitjes, kan je ziek worden.
Welke klachten krijg je?
Heel vaak zijn er geen klachten. Soms zijn er leverproblemen, hoesten en astmatische klachten.
Wat moet je doen?
Ga bij klachten naar de huisarts. Was altijd je handen na contact met dieren, tuinieren of buitenspelen.
Meer informatie over ascaridose bij mensen lees je hier
Hoe krijg je de ziekte?
Verschillende dieren zoals geiten, schapen, runderen, honden en (wilde) varkens kunnen via hun zuivelproducten, speeksel of urine, brucellose overbrengen op mensen. De ziekte komt zelden voor in Nederland.
Welke klachten krijg je?
De ziekte begint met (lichte) koorts. Daarna krijg je hoofdpijn, gewrichtsklachten, ga je zweten en krijgt je last van vermoeidheid. Later kan de bacterie ontsteking van blaas, nier, long en hartkleppen veroorzaken.
Wat moet je doen?
Ga naar je huisarts voor behandeling. Met antibiotica is deze ziekte goed te behandelen.
Meer informatie over brucellose bij mensen lees je hier en meer informatie over brucellose bij dieren lees je hier.
Hoe krijg je de ziekte?
Deze besmettelijke huidziekte krijg je door de schurftmijt. Er zijn verschillende soorten die bij mensen en dieren kunnen voorkomen.
Welke klachten krijg je?
Vooral de toenemende jeuk is de meest voorkomende klacht. Er ontstaan blaasjes en rode bultjes tussen de vingers, polsen en voeten.
Wat moet je doen?
Ga naar de huisarts bij klachten. Behandeling van de schurftmijt is noodzakelijk om verdere verspreiding te voorkomen.
Hoe krijg je de ziekte?
Trichinellose is een infectie die mensen kunnen krijgen door het eten van besmet vlees. Meestal is dit vlees afkomstig van varkens, paarden of wilde zwijnen. In het vlees zitten wormen. Als die eenmaal in ons lichaam zitten, komen er larven uit de wormen. De larven gaan in onze spieren zitten.
Welke klachten krijg je?
Enige tijd nadat je besmet vlees hebt gegeten, kan je allerlei klachten krijgen: misselijkheid, braken, diarree. Maar ook koorts, hoofdpijn, huiduitslag, bloedinkjes onder je nagels en pijnlijke spieren.
Wat moet je doen?
Het risico om besmet te raken is in Nederland heel klein, omdat slachtvlees gekeurd wordt. Ga bij klachten naar de huisarts. Neem thuis goede hygiënemaatregelen bij het klaarmaken van eten.
Meer informatie over trichinellose bij mensen lees je hier.