Hepatitis B en C in Nederland, jaaroverzicht 2017Jaargang 1, Editie 1, 28 juni 2018 |
|
Hepatitis jaaroverzicht
Deze nieuwsbrief is verstuurd naar de afdelingen infectieziekten van de GGD en naar de contactpersonen bij de laboratoria. Wij willen u vragen de nieuwsbrief door te sturen naar degenen binnen uw organisatie die zich bezig houden met hepatitis B en C. U kunt zich aanmelden voor de nieuwbrief via abboneren.rivm.nl. Afmelden kan via de link onderaan deze nieuwsbrief.
|
|
Dit jaaroverzicht is gebaseerd op informatie die bij het RIVM beschikbaar is uit de volgende bronnen:
- Wettelijke meldingen van nieuwe hepatitis B en C virus infecties, inclusief de moleculaire surveillance van acute HBV infecties (OSIRIS)
- Bevolkingsonderzoek zwangeren (PSIE; Prenatale Screening Infectieziekten en Erytrocytenimmunisatie)
- Rijksvaccinatieprogramma (RVP)
- HBV vaccinatieprogramma voor risicogroepen
|
Tijdens de hepatitisdag van 2016 werd samen met het advies van de gezondheidsraad het Nationaal Hepatitisplan gepresenteerd. Het hepatitisplan is samen met het veld opgesteld. In het plan zijn 5 pijlers opgenomen die belangrijk zijn voor de preventie en bestrijding van hepatitis B en C (zie figuur). Klik hier om het volledige hepatitisplan te downloaden.
|
Bent u van plan om binnen de regio een (her)opsporingsproject uit te gaan voeren? Kijk dan eerst eens op onze startpagina hepatitis:
Startpagina hepatitis B
Startpagina hepatitis C
Hierop staat informatiemateriaal zoals folders in meedere talen gebundeld, en tevens is er een overzicht te vinden van al eerder uitgevoerde (her)opsporingsprojecten en nog veel meer. Heeft u behoefte aan andere informatie of heeft u zelf informatie in bezit dat nog niet op onze website staat? Laat het ons dan weten!
|
Meldingen hepatitis B infecties
|
In 2017 werden 114 gevallen van acute hepatitis B in Nederland gemeld (incidentie: 0,7 per 100.000 inwoners), vergelijkbaar met 2016 (n=111). De incidentie was 1,1/100.000 onder mannen en 0,3/100.000 bij vrouwen. Na een jarenlange afname in de incidentie lijkt deze nu te stabiliseren (Figuur 2).
|
In 2017 zijn 1103 meldingen gedaan van chronische hepatitis B (Figuur 3). Het aantal meldingen is na een daling over de afgelopen 5 jaar in 2017 met ruim 10% gestegen ten opzichte van 2016. Doordat chronische hepatitis B vaak asymptomatisch is, wordt het aantal opgespoorde gevallen beïnvloed door de testpraktijk. Het is niet bekend hoeveel mensen er jaarlijks getest worden voor hepatitis B. Van de chronische hepatitis B patiënten waarvan het geboorteland bekend is, is 91% geboren in het buitenland. Dit aandeel neemt licht toe over de jaren. Het aantal meldingen per geboorteland fluctueert: in 2017 kwamen China, Turkije, Syrië en Eritrea het meest voor.
|
Transmissie van hepatitis B
|
In 2017 was seksueel contact met 71% de vaakst gerapporteerde transmissieroute voor acute hepatitis B. Voor 15% van de gevallen was de transmissieroute onbekend. Onder chronische hepatitis B patiënten werd verticale transmissie het vaakst gerapporteerd (53%) en was voor 33% van de gevallen de transmissieroute onbekend (Tabel 1).
|
Moleculaire surveillance van hepatitis B
|
Sinds 2004 wordt moleculaire sequencing en typering van acute hepatitis B gevallen uitgevoerd. Het doel is de evaluatie van het risicogroepen vaccinatieprogramma en meer inzicht krijgen in de transmissie van hepatitis B in Nederland. In 2017 waren 76 monsters (66%) van acute hepatitis B gevallen beschikbaar voor genotypering. Net als in voorgaande jaren was genotype A het meest voorkomend (Figuur 4). Het grootste gevonden cluster behoorde tot een groep mannen met genotype A.
|
Meldingen hepatitis C infecties
|
In Nederland valt alleen acute hepatitis C onder de meldingsplicht. In 2017 werden 58 gevallen van acute hepatitis C gerapporteerd. Het aantal gerapporteerde acute HCV infecties ligt sinds 2011 rond de 60 gevallen per jaar (Figuur 5). Seksueel contact tussen MSM was de vaakst gerapporteerde transmissieroute in 2017 (67%).
|
Prevalentie chronische hepatitis B en C infecties en tool voor GGD'en
|
De prevalentie van chronische hepatitis B en C virus infectie in de Nederlandse bevolking en specifieke risicogroepen is berekend op basis van de omvang van de verschillende groepen in 2016 en schattingen van de prevalentie per groep. De prevalentie van chronische HBV infectie in Nederland wordt geschat op 0,34%, wat overeenkomt met 49.000 mensen met een infectie. Naar schatting 0,16% van de bevolking, ongeveer 23.000 mensen, heeft een chronische hepatitis C infectie (gehad). Van de chronische infecties is het merendeel eerste generatie migrant, naar schatting 81% voor HBV en 60% voor HCV.
|
Zwangerenscreening en screening voor vaccinatie risicogroepen
|
De prevalentie van chronische HBV infectie bij zwangeren lag in de afgelopen 10 jaar rond de 0,3%. In 2016 werden 507 HBsAg positieve zwangeren gevonden (0,29%).
In de screening voorafgaand aan de 1e vaccinatie in het HBV risicogroepen vaccinatieprogramma werd in 2017 bij 12 mannen die seks hebben met mannen (MSM) (0,3%) en 7 commerciële sekswerkers (CSW) (0,9%) een chronische HBV infectie gevonden.
|
Omdat de meeste chronische virale hepatitis infecties onder 1e generatie migranten gevonden kunnen worden, en er regionale verschillen zijn in de grootte van deze risicogroep, is er een tool ontwikkeld op GGD-regioniveau. De tool geeft inzicht in het te verwachten aantal mensen met een chronische virale hepatitis per geboorteland. Kennis hierover is belangrijk voor beleid en monitoren van de HBV/HCV bestrijding. De tool is hier te downloaden.
|
Sinds 2003 wordt hepatitis B vaccinatie aangeboden aan kinderen waarvan ten minste 1 ouder geboren is in een HBV-endemisch gebied. In 2011 is in Nederland universele vaccinatie tegen hepatitis B ingevoerd. Van de kinderen geboren in 2015 was 92,2% volledig gevaccineerd op 2-jarige leeftijd. Kinderen van moeders met een chronische hepatitis B infectie krijgen direct na de geboorte naast hepaittis B immunoglobuline ook een extra dosis vaccin. Van deze kinderen in geboortecohort 2015 kreeg 99,1% de geboortedosis en heeft 97,7% op de leeftijd van 2 jaar de volledige serie afgesloten.
|
Vaccinatieprogramma voor risicogroepen
|
Het programma HBV-risicogroepen richt zich op mannen die seks hebben met mannen (MSM) en commerciële sekswerkers (CSW). Deze doelgroepen komen in aanmerking voor gratis vaccinatie. In 2017 werden 4.197 MSM en 795 CSW nieuw in het programma geïncludeerd. Het aantal nieuwe MSM dat jaarlijks aan het programma deelneemt ligt sinds het begin van het programma constant rond de 4000 per jaar. Het aantal CSW neemt jaarlijks af (figuur 6).
|
ECDC publicaties HBV/HCV prevalentie in Europa (incl. Nederland)
|
Hofstraat SHI, Falla AM, Duffell EF, Hahne SJM, Amato-Gauci AJ, Veldhuijzen IK, et al. Current prevalence of chronic hepatitis B and C virus infection in the general population, blood donors and pregnant women in the EU/EEA: a systematic review. Epidemiol Infect. 2017:1-13.
Falla AM, Hofstraat SHI, Duffell E, Hahne SJM, Tavoschi L, Veldhuijzen IK. Hepatitis B/C in the countries of the EU/EEA: a systematic review of the prevalence among at-risk groups. BMC Infect Dis. 2018;18(1):79.
Ahmad AA, Falla AM, Duffell E, Noori T, Bechini A, Reintjes R, et al. Estimating the scale of chronic hepatitis B virus infection among migrants in EU/EEA countries. BMC Infect Dis. 2018;18(1):34.
Falla AM, Ahmad AA, Duffell E, Noori T, Veldhuijzen IK. Estimating the scale of chronic hepatitis C virus infection in the EU/EEA: a focus on migrants from anti-HCV endemic countries. BMC Infect Dis. 2018;18(1):42.
|
Bil JP, Schrooders PA, Prins M, Kouw PM, Klomp JH, Scholing M, et al. Integrating hepatitis B, hepatitis C and HIV screening into tuberculosis entry screening for migrants in the Netherlands, 2013 to 2015. Euro Surveill. 2018;23(11).
Chi H, Japhary A, de Man RA, de Knegt RJ, Janssen HLA, Hansen BE. Younger age and language barriers are associated with nonadherence to clinical follow-up in hepatitis B treatment. J Viral Hepat. 2018.
Hamdiui N, Stein ML, van der Veen YJJ, van den Muijsenbergh M, van Steenbergen JE. Hepatitis B in Moroccan-Dutch: a qualitative study into determinants of screening participation. Eur J Public Health. 2018.
Hamdiui N, Stein ML, Timen A, Timmermans D, Wong A, van den Muijsenbergh METC, van Steenbergen JE. Hepatitis B in Moroccan-Dutch: a quantitative study into determinants of screening participation. BMC Med. 2018;16(1):47.
Heil J, Hoebe C, Cals JWL, Ter Waarbeek HLG, van Loo IHM, Dukers-Muijrers N. Detecting Hepatitis B and C by Combined Public Health and Primary Care Birth Cohort Testing. Ann Fam Med. 2018;16(1):21-7.
Hofman R, Veldhuijzen IK, van der Leij J, Richardus JH. Vervolgdiagnostiek, follow-up en verwijzing van patiënten met hepatitis B en C. Ned Tijdschr Geneeskd. 2018;162:D2047
|
|