AMR@RIVM NieuwsbriefJaargang 1, Editie 3, 19 juni 2023 |
| Nieuwsbrief voor professionals met interesse in antimicrobiële resistentie | | | De afdeling Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding (LCI) van het RIVM heeft het landelijk platform voor Bijzonder resistente micro-organismen (BRMO) herstart. Het BRMO platform heeft als doel om de integrale aanpak van BRMO te bevorderen, nieuwe initiatieven te bespreken, samenwerking te stimuleren en dubbelingen te voorkomen. Meer informatie over het BRMO platform. | | Antibioticaresistentie in de gehandicaptenzorg | Soemeja Hidad startte begin dit jaar als promovendus bij de afdeling LCI. Het doel van haar PhD is om antibioticaresistentie in de langdurige zorg voor personen met een verstandelijke beperking op 3 gebieden in kaart te brengen. Namelijk: 1 infectiepreventie; 2 antibioticagebruik; 3 vóórkomen van antibioticaresistentie en zorginfecties. Zij voert het project uit in samenwerking met de Academische Werkplaats ‘Sterker op eigen benen’ van het RadboudUMC. | | De meest recente ontwikkelingen | Het Typeringsnetwerk-Nederland (Type-Ned) is een online laboratoriumnetwerk dat mogelijk pathogene micro-organismen monitort op moleculair niveau. De meest recente ontwikkelingen op het gebied van antibioticaresistentie zijn: | | - Vanuit de Cariben is een eerste resistente Elizabethkingia anophelis ingestuurd. Deze E. anophelis was positief met de carbapenem inactivation (CIM) test, had een MIC voor meropenem >32 mg/mL en de blaGOB-4 en blaB-11 genen.
- Er is klonale verspreiding van pan-resistente Providencia stuartii blaNDM-1 en blaNDM-5 via Oekraïense patiënten in Europa.
- Mobiele colistine resistentie genen (mcr-4-varianten) komen weinig voor bij mens en dier en lijken geen colistine resistentie fenotype te geven. Lees hier het artikel.
- Er is een toename van E. coli blaNDM-5 in Europa. Lees hier het artikel.
- Cefiderocol is een nieuw antibioticum dat veelbelovend is voor de bestrijding van multiresistente bacteriën. Helaas is verworven resistentie tegen dit middel na blootstelling ook al beschreven. Het gaat om een Arg86Ser mutatie in het cirA gen bij de NDM-5-producerende Escherichia coli ST361. Deze mutatie is gelukkig nog niet gevonden in de isolaten van de CPE surveillance. Lees hier het artikel over de ontdekking van deze mutatie.
| Resultaten van 8 maanden CRAB surveillance | De vorig jaar gestarte pilot surveillance naar carbapenem-resistente Acinetobacter baumannii-calcoaceticus complex (CRAB) brengt de mate van aanwezigheid en verspreiding van CRAB in Nederland in kaart. De pilot verloopt voorspoedig. Van augustus 2022 t/m maart 2023 zijn er 70 isolaten ingezonden. Ook kunnen labs hun eigen whole-genome sequencing (WGS) data van isolaten uploaden, maar hier is nog weinig gebruik van gemaakt. Wilt u hiervoor instructies ontvangen, dan kunt u mailen naar Type-Ned.support@rivm.nl. Meer informatie over resultaten van de CRAB surveillance en WGS data delen. | | Wist je dat: - Candida Auris in 2009 voor het eerst bij een mens gevonden is in een kweek afgenomen uit het oor?
- CRAB staat voor carbapenem-resistente Acinetobacter baumannii-calcoaceticus complex?
- je antibioticaresistentie in het Deens zo schrijft: Antibiotikaresistens?
- Martin Garrix het nummer ‘Virus’ schreef?
Wij ook niet (allemaal)! Maar na een avondje AMR-pubquizen tijdens het 33e ECCMID (European Congress of Clinical Microbiology & Infectious Disease) in Kopenhagen is de kennis van veel AMR experts verdiept en verbreedt. | Het VRE beleid in Nederland | In de vorige nieuwsbrief vertelden wij over de vancomicine-resistente enterokok (VRE) vragenlijst die in december naar alle Nederlandse ziekenhuizen werd verstuurd. De vragenlijst is ingevuld door 61 verschillende ziekenhuizen (84% respons). Uit de resultaten blijkt dat alle Nederlandse ziekenhuizen een vorm van VRE beleid hebben. De invulling van dit beleid verschilt echter, op sommige punten zijn de verschillen zelfs aanzienlijk. Meer informatie over de resultaten van de VRE-vragenlijst. | | ISIS-AR deelnemersbijeenkomst | Op donderdag 16 maart 2023 vond de ISIS-AR deelnemersbijeenkomst plaats in Amersfoort. Er waren 65 deelnemers bij deze gezellige, inspirerende en relevante middag, die bestond uit 4 sessies. Er werd ook stilgestaan bij het 15-jarig bestaan van ISIS-AR. Meer informatie over de ISIS-AR deelnemersbijeenkomst. | | Een oud antibioticum in een nieuw jasje | Het antibioticum neurseothricine (belangrijkste componenten streptothricine F en D) met Gram-negatieve antibacteriële activiteit is ontdekt rond 1940. Het bleek echter zeer toxisch te zijn voor de nieren, waardoor het niet verder is ontwikkeld. Onderzoekers hebben ontdekt dat bewerkt streptothricine F in vitro en in een muismodel veel minder toxisch is en goed werkt tegen carbapenem-resistente Enterobacterales en Acinetobacter baumanii. Het heeft een ander werkingsmechanisme dan de huidige gebruikte antibiotica. Het moet nog verder in vivo worden onderzocht. Lees hier het artikel. | | Oorlog lijkt een belangrijke trigger van antibioticaresistentie | Oorlog lijkt antibioticaresistentie en verspreiding van resistentie in de hand te werken door een combinatie van factoren. Tijdens de recidiverende conflicten in Irak sinds 1980 was er een gebrek aan hygiëne, getrainde werknemers, infectiepreventie en antibiotica. Daarnaast was er sprake van inaccurate diagnoses en antibiotica regimes. Door de toename van het gebruik van zware metalen in oorlogen hebben bacteriën resistentiemechanismen ontwikkeld tegen de toxiciteit van zware metalen. Dit kan leiden tot co-selectie van antimicrobiële resistentie (AMR). Resistentiegenen tegen zware metalen en AMR genen bevinden zich vaak naast elkaar op één mobiel genetisch element (bv plasmiden). Daarnaast kunnen resistentiemechanismen fysiologisch gekoppeld zijn. Ten slotte kunnen ionen van zware metalen AMR genen co-reguleren. Deze mogelijke link tussen oorlog en AMR moet nog verder worden onderzocht. Lees hier het artikel. | Van vorm veranderende antibiotica geven minder resistentie | Onderzoekers hebben van vorm veranderende vancomycine dimeren ontwikkeld die werkzaam lijken te zijn tegen vancomycine-resistente Enterokokken (VRE). Bij deze nieuwe antibiotica wordt een molecuul, genaamd bullvalene, gebruikt, waarbij de atomen van positie kunnen wisselen, waardoor meer dan een miljoen mogelijke configuraties mogelijk zijn. In een wasmot larve diermodel bleek het middel effectiever dan vancomycine. Het lijkt erop dat bacteriën minder snel resistent worden voor dit middel en het omvat mogelijk ook een ander werkingsmechanisme dan vancomycine. Lees hier het artikel. | Verspreiding van antibioticaresistentiegenen via wolken | In Frankrijk zijn er antibioticaresistentiegenen (ARG) uit bacteriën gedetecteerd in de wolken en deze lijken zich over grote afstanden door de atmosfeer te kunnen verspreiden. De concentraties zijn vergelijkbaar met andere natuurlijke omgevingen. Veterinair antibioticagebruik lijkt de belangrijkste bron van ARG in de atmosfeer. Lees hier het artikel. | Antibioticagevoeligheidstesten door een filmpje te maken met je smartphone | Onderzoekers hebben een nanomotion detectiemethode gebaseerd op optische microscopie ontwikkeld die je kan gebruiken als antibioticagevoeligheidstest (AGT) voor Gram-positieve en -negatieve bacteriën. Deze is heel simpel en sneller en goedkoper dan de traditionele AGTs. Hier is alleen een gewone camera of camera op een smartphone, een traditionele optische microscoop en bepaalde software voor nodig. Door een filmpje te maken met de camera worden microscopische trillingen van bacteriën, een teken van leven, geregistreerd na blootstelling aan antibiotica. Binnen 2 tot 5 uur kan een resultaat worden verkregen, die ook nog accuraat lijkt te zijn. De gevoeligheid van Escherichia coli (een gevoelige en resistente stam) voor ampicilline en doxycycline, Staphylococcus aureus voor vancomycine en Mycobacterium smegmatis voor streptomycine werden getest. Lees hier het artikel. | |