Samenvatting

In het kader van het Taakstellend Plan ter ondersteuning van de normcommissie 390 11 afvalstoffen'(TSP) wordt door het RIVM een set van uitloogproeven voor organische componenten ontwikkeld. Deze uitloogproeven voor organische componenten worden gebaseerd op de reeds bestaande voorschriften voor anorganische stoffen. Voorafgaand aan onderhavig onderzoek zijn concept-voorschriften voor de kolomproef en cascadeproef voor Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen (PAK) ontwikkeld. In onderhavige studie is onderzocht of deze concept-voorschriften ook geschikt zijn voor de bepaling van de uitloogemissie van de groep PCB (polychloorbifenylen) en van de groep EOX (extraheerbaar organische halogeen verbindingen). De verliezen aan de bovengenoemde componenten als gevolg van vervluchtiging, afbraak onder invloed van licht en adsorptie aan diverse onderdelen van de testopstelling (van de uitloogproeven) zijn gekwantificeerd. In het algemeen was de adsorptie van PCB en OCB aan glazen materialen, zoals het voorfilter, glaswol en de fles minder dan aan de teflon materialen zoals de ringen, het gaasje en de effluentslang. Op basis hiervan wordt aanbevolen om materialen van glas te gebruiken in plaats van teflon materialen. Aangezien de (irreversibele) adsorptie aan het nylonfilter zeer groot was, dient men dit filter niet te gebruiken voor filtratie van eluaten met PCB en OCB, maar dient men een filter van glaswol te gebruiken. Daarnaast is het belangrijk om de lengte van de effluentslang te minimaliseren (0.5 m als maximale lengte). Het drukfiltratie-apparaat van teflon was niet geschikt voor eluaten met PCB en OCB. Vacuumfiltratie in een apparaat van glas leidde tot een kleiner verlies aan PCB en OCB, maar ook hierbij werd een verlies geconstateerd. Verlies aan PCB in schoon water als gevolg van blootstelling aan licht gedurende 10 dagen trad niet op. Daarentegen werd wel vervluchtiging waargenomen van PCB-28, 52 en 101 uit een wateroplossing welke gedurende 10 dagen was bewaard in een fles met een opening van circa 0.5 cm2. Naar aanleiding van de resultaten worden de volgende aanpassingen van het concept-voorschrift van de kolom- en cascadeproef (zoals deze voor PAK in eerste instantie was ontwikkeld) voorgesteld: 1. Vervang de combinatie van het teflon ondersteuningsgaasje, polyamidefilter, glasvezelvoorfilter en geregenereerd cellulose membraanfilter door glaswol of een glasvezelvoorfilter. 2. De kolombuis dient te zijn vervaardigd van glas en niet van teflon. 3. Extraheer de eluaten binnen een week. Vang de laatste kolomfractie in twee delen op. 4. Filtreer de eluaten over het 0.45 mum-membraanfilter van geregenereerd cellulose door middel van een glazen vacuumfiltratie-opstelling. Bovengenoemde aanpassingen van de uitloogproeven voor bepaling van de uitloging van PCB en OCB zijn (nagenoeg) dezelfde als voor de uitloogproeven voor PAK. Het is dus mogelijk om dezelfde kolom- en cascadeproef uit te voeren voor bepaling van de uitloging van PCB, OCB en PAK. Naar aanleiding van het geconstateerde verlies aan PCB, OCB en PAK bij filtratie van waterige oplossingen, wordt aanbevolen om centrifugatie als alternatief voor filtratie te onderzoeken.