Samenvatting

In dit rapport wordt een onderzoek beschreven naar de relatie tussen de kinetiek en de embryotoxische effecten van vitamine A in de rat na eenmalige orale toediening. Dit onderzoek werd uitgevoerd in het kader van een project gericht op de ontwikkeling van een 'physiologically based pharmacokinetic model (PB-PK model), voor schatting van de effecten van vitamine A-blootstelling bij zwangere vrouwen na consumptie van lever of leverproducten. Aan drachtige ratten werd op dag 10 van de dracht een oplossing van retinylpalmitaat in olijfolie oraal toegediend in 3 verschillende doses (100, 300 en 1000 mg/kg). Bij de helft van de dieren werd de kinetiek gedurende 24 uur gevolgd en een aantal van de embryo's werd 24 uur na toediening onderzocht op afwijkingen. De overige dieren werden in de foetale fase op dag 21 van de dracht morfologisch onderzocht. Uit het farmacokinetisch onderzoek blijkt dat er bij de rat na orale toediening van retinylpalmitaat geen relatie kon worden aangetoond tussen de interne blootstelling (uitgedrukt als oppervlak onder de concentratietijd-curve (AUC) of de maximale concentratie (Cmax aan retinol, retinylpalmitaat en retinylstearaat en de toegediende dosis. Alleen het gevormde retinyloleaat gaf een verhoging van deze farmacokinetische grootheden te zien bij verhoging van de dosis. Er konden in dit onderzoek geen retinoinezuren worden aangetoond in het plasma van de behandelde ratten. Met betrekking tot de embryotoxische effecten werd op dag 11 van dracht een dosis-afhankelijke vertraging van de sluiting van de neuraalbuis gevonden. Ook de incidentie van morfologische afwijkingen op dag 21 van de dracht, met name in het aangezicht, die passen in het beeld van vitamine A embryopathie, bleken gerelateerd te zijn aan de dosis.