Samenvatting

De Staat van Zoönosen 2023 wordt op de website One Health gepubliceerd.

Dieren kunnen ziekteverwekkers bij zich dragen waarvan mensen ook ziek kunnen worden. De ziekten die hierdoor worden veroorzaakt, noemen we zoönosen. Het RIVM(Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) maakt elk jaar in opdracht van de NVWA Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit)(Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) een overzicht van de belangrijkste zoönosen in Nederland en hoe vaak ze voorkomen. Het gaat vooral om zoönosen die artsen bij de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)(Gemeentelijke gezondheidsdiensten) moeten melden en/of dierenartsen bij de NVWA. Beleidsmakers en andere professionals kunnen deze informatie gebruiken om als het nodig is maatregelen te nemen. 

In 2023 waren er in Nederland veel minder besmettingen met vogelgriep (variant H5N1) bij pluimvee dan in 2022 en 2021. Ook is in 2023 maar bij één zoogdier (een vos) een besmetting met vogelgriep aangetoond. Er zijn dat jaar geen mensen besmet geraakt met vogelgriep. Verder viel op dat er meer Salmonella-infecties door het serotype Enteritidis te zien waren en minder met het serotype Typhimurium; in de jaren ervoor was dat andersom. Dit betekent dat pluimvee (vooral via eieren) voor de mens een grotere bron voor besmettingen met Salmonella is geworden en varkens een kleinere.  

In de Staat van Zoönosen worden elk jaar bijzondere gevallen van zoönosen uitgelicht. Zo is in 2023 van 171 personen bekend dat ze ziek zijn geworden van Salmonella Enteritidis na het eten van besmette eieren. Deze eieren kwamen van kippen die besmet zijn geraakt via kippenvoer waar eierschalen van besmette eieren in zat. Verder zijn enkele katten ziek geworden en overleden door rundertuberculose. Via deze katten zijn ook enkele mensen besmet geraakt. Het is niet helemaal duidelijk wat de bron van deze infecties was; rauw vlees in diervoeding lijkt het meest waarschijnlijk. 

Ten slotte behandelt de Staat van Zoönosen elk jaar een thema. Dit jaar is dat ‘Regionale samenwerking in de bestrijding van zoönosen’. Het hoofdstuk beschrijft succesvolle voorbeelden van regionale samenwerking, bijvoorbeeld tussen het RIVM en de GGD bij de bestrijding van infectieziekten (Regionale artsconsulentenstructuur).