Samenvatting

Recycling van afvalstromen met resten van (dier)geneesmiddelen Afvalwater en mest bevatten waardevolle grondstoffen waaraan energie kan worden onttrokken. Ook kunnen er nieuwe producten van worden gemaakt, zoals bioplastics, bouwmaterialen en papier. De laatste tijd worden veel nieuwe technieken ontwikkeld die de recycling van afvalwater en mest mogelijk maken. Het is echter vaak nog niet duidelijk wat de invloed van deze recycling is op de mate waarin restanten van (dier)geneesmiddelen in het milieu terechtkomen. Dit blijkt uit onderzoek naar het RIVM. Het RIVM inventariseerde hiervoor de innovaties bij de afvalwater- en mestverwerking en onderzocht hoe deze technieken van invloed zijn op de emissie van (dier)geneesmiddelen naar het milieu. Meer onderzoek is nodig om te bepalen of, en zo ja in hoeverre, dit gebeurt. In de meeste gevallen ontbreken hiervoor nog de benodigde meetgegevens. Milieu-emissies van (dier)geneesmiddelen Diverse nieuwe zuiveringstechnieken voor afvalwater zorgen er naar verwachting voor dat er minder restanten van (dier)geneesmiddelen in het milieu komen. Maar het is bijvoorbeeld nog niet duidelijk of de emissie van (dier)geneesmiddelen naar het milieu verandert bij mestverwerking, of bij de (co)vergisting van slib en/of mest. (Co)vergisting levert biogas op, maar mogelijk blijven hoge concentraties (dier)geneesmiddelen over in het residu dat als mest wordt aangewend. Ook is onduidelijk hoeveel (dier)geneesmiddelen achterblijven in grondstoffen die ontstaan uit de afvalwaterzuivering, zoals bij de meststof struviet. Aanbevelingen voor beleid De milieurisicobeoordeling bij de Europese registratie van (dier)geneesmiddelen houdt nu nog geen rekening met de nieuwe verwerkingstechnieken voor afvalwater en mest. Het RIVM vindt het raadzaam om op EU-niveau de toekomstige technologische ontwikkelingen nauwlettend te volgen. Vanwege de bovengenoemde onduidelijkheden lijkt het echter nog te vroeg om de algemene Europese beoordelingsmethodologie te wijzigen. Verder pleit het RIVM ervoor dat er meer informatie beschikbaar komt over de omvang van de emissies van (dier)geneesmiddelen via de verschillende recyclingroutes. Dergelijke gegevens zijn ook belangrijk bij het afwegen van veiligheids- en duurzaamheidsaspecten in een circulaire economie.