- Publicatiedatum
- 22-11-2023
NethMap/MARAN-rapport
NethMap/MARAN-rapport
Samenvatting
Elk jaar wordt per bacteriesoort geteld welk percentage resistent is. Een bacterie is dan ongevoelig voor antibiotica. In Nederland was in 2022 het deel van de resistente bacteriën ongeveer even groot als in 2021. Bij sommige bacteriesoorten kwam resistentie in de afgelopen 5 jaar iets minder vaak voor. Toch zijn enkele soorten bacteriën vaker resistent dan vijf jaar geleden. Deze bacteriën veroorzaken vaak milde infecties van onder andere de huid.
In 2020 en 2021 zijn in Nederland minder antibiotica voorgeschreven. Dat kwam waarschijnlijk doordat er door de coronapandemie minder mensen in het ziekenhuis lagen of bij de huisarts kwamen. Dit effect van de pandemie op het gebruik van antibiotica begint af te nemen. In 2022 hebben huisartsen en ziekenhuizen meer antibiotica voorgeschreven dan tijdens de coronajaren. In ziekenhuizen was het gebruik ongeveer hetzelfde als in de jaren vóór de pandemie; huisartsen schreven ze iets minder vaak voor. Verder zijn er in ziekenhuizen en verpleeghuizen weer meer uitbraken gemeld van infecties door resistente bacteriën dan in de coronajaren. Maar dit aantal is nog altijd lager dan in de jaren vóór de pandemie.
Ondanks de stabiele percentages blijft alertheid op resistente bacteriën nodig. Vooral mensen die in het buitenland in het ziekenhuis hebben gelegen, kunnen bacteriën bij zich dragen die resistent zijn tegen verschillende antibiotica tegelijk. Goede maatregelen om infecties te voorkomen, zoals handen wassen en andere hygiënemaatregelen, zijn nodig om te voorkomen dat deze bacteriën zich verspreiden. Ook moet onjuist en onnodig gebruik van antibiotica zo veel mogelijk worden voorkomen (antimicrobial stewardship).
De maatregelen die nu al in Nederland zijn genomen om antibioticaresistentie te bestrijden, reiken verder dan de gezondheidszorg bij mensen (one health). Resistente bacteriën komen namelijk ook voor bij dieren, in voeding en in het milieu.
Sinds 2009 worden steeds minder antibioticaresistente darmbacteriën gevonden bij varkens, koeien en kippen die voor de voedselproductie worden gehouden (landbouwhuisdieren). Dat past bij het nog steeds verder afnemende gebruik van antibiotica bij landbouwhuisdieren. In 2022 zijn ook minder antibiotica voor álle diersoorten verkocht dan in 2021. Ten opzichte van 2009, het referentiejaar, is de verkoop met meer dan 77 procent gedaald. De antibiotica die cruciaal zijn om infecties bij de mens te behandelen, worden alleen nog bij hoge uitzondering gebruikt voor (landbouw)huisdieren.
Dit blijkt uit de jaarlijkse rapportage NethMap (Consumption of antimicrobial agents and antimicrobial resistance among medically important bacteria in the Netherlands)/MARAN (Monitoring of antimicrobial resistance and antibiotic usage in animals in the Netherlands) 2023. Hierin presenteren diverse organisaties samen de gegevens over het antibioticagebruik en -resistentie in Nederland, voor mensen en dieren.
Abstract
Every year for different types of bacteria is determined which percentage is resistant. The latter means that a bacterium has become insensitive to antibiotics. In the Netherlands, the percentage of resistant bacteria in 2022 was around the same as in 2021. For some types of bacteria, the resistance percentage has dropped slightly over the past five years. On the other hand, the resistance percentage for other types of bacteria has increased over the same period. These bacteria often cause mild infections, including skin infections.
The number of antibiotic prescriptions issued in the Netherlands fell in 2020 and 2021. The most likely reason for this is that fewer people consulted a hospital or their GP due to the coronavirus pandemic. This effect of the pandemic on antibiotic use is on the wane. In 2022, GPs and hospitals prescribed more antibiotics than during the coronavirus pandemic. In hospitals, antibiotic use was roughly the same as in the years before the pandemic, while GPs prescribed them slightly less often than before the pandemic.
Furthermore, hospitals and nursing homes reported more outbreaks of infections with resistant bacteria than during the coronavirus pandemic, but the number of outbreaks was still lower than in the years before the pandemic.
Despite the stable figures, resistant bacteria require constant vigilance. Particularly, people who have spent time in a hospital abroad may be carrying bacteria that have become resistant against multiple antibiotics simultaneously. Adequate measures, such as thorough hand washing and other hygiene measures, are needed to prevent these bacteria from spreading. In addition, incorrect and unnecessary antibiotic use should be prevented as much as possible (‘antimicrobial stewardship’).
The measures that have already been taken in the Netherlands to combat antimicrobial resistance go beyond human healthcare (one health). This is because resistant bacteria are also carried by animals and are present in food and the environment.
Since 2009, the resistance in gut bacteria found in pigs, cows and chickens kept for food production (livestock) has steadily decreased. This is in line with the decreasing use of antibiotics for livestock. In 2022, fewer antibiotics for all kinds of animals were sold than in 2021. Compared to the baseline year of 2009, sales have fallen by more than 77 per cent. Nowadays, antibiotics that are crucial for the treatment of infections in humans are only used for livestock (and other kinds of animals) in extremely rare cases.
These are the findings of the annual report NethMap/MARAN 2023. In this report, a number of organisations present data about antibiotic use and antimicrobial resistance in the Netherlands for both humans and animals.
Uitgever
- Instituut
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Resterend
- Grootte
- 17.269 kb