Samenvatting

Een maagballon wordt gebruikt bij mensen met obesitas die met een dieet of medicijnen niet genoeg hebben kunnen afvallen. Een maagballon is een zachte kunststof ballon, die via de slokdarm in de maag wordt geplaatst en met een zoutoplossing of lucht wordt gevuld. Door de ruimte die de ballon inneemt, is er minder plaats voor voedsel. Daardoor hebben mensen eerder een verzadigd gevoel, eten ze minder en zullen ze gewicht verliezen. Afhankelijk van het type maagballon wordt deze na 4 maanden uitgescheiden of na 6 tot 12 maanden via de slokdarm verwijderd.

Uit het onderzoek van het RIVM blijkt dat het gebruik van een maagballon niet zonder risico’s is. Dat blijkt uit analyse van wetenschappelijke onderzoek naar de veiligheid en effectiviteit van maagballonnen. Deze risico’s zijn bekend en worden uitgebreid vermeld in de gebruiksaanwijzingen. Informatie over de risico’s is voor patiënten belangrijk om te kunnen afwegen of ze een maagballon willen. Het is daarom noodzakelijk dat de arts de risico’s van het gebruik van een maagballon bespreekt met de patiënt.

De risico’s die kunnen ontstaan na plaatsing van een maagballon verschilt. Zo kunnen mensen in de eerste week na de plaatsing misselijk zijn en overgeven. Ook kan de ballon in de darmen terechtkomen en daar een verstopping veroorzaken. De ballon moet dan middels een operatie worden weggehaald. In zeldzame gevallen kan de ballon gaatjes in de darmen veroorzaken (perforaties). Heel soms kan de patiënt door deze complicaties overlijden. In de gebruiksaanwijzing staat wanneer een maagballon niet mag worden geplaatst, zoals bij een maagzweer. De meeste maagballonnen worden via een endoscoop geplaatst, waarmee dan standaard wordt gecontroleerd of de patiënt een maagzweer heeft. Er bestaat ook een maagballon die als een capsule wordt ingeslikt en zich in de maag ontvouwt.

Verder blijkt dat de maagballon, als hulpmiddel bij een dieet en/of leefstijlinterventies, niet heel effectief is om af te vallen. Slechts een klein deel van de mensen wist het gewicht op langere termijn vast te houden. Een maagballon moet daarom gezien worden als slechts een hulpmiddel.

Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van de Inspectie voor Gezondheid en Jeugd (IGJ Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd)), na meldingen van complicaties.