Samenvatting

In de industrie worden in het proces- en installatieontwerp innovatieve benaderingen bedacht om grondstoffen en materialen efficiënter te gebruiken. Dat kan resulteren in aanzienlijk kleinere, schonere en meer energie-efficiënte technologie. Deze zogeheten procesintensificatie kan ook een manier zijn om industriële processen met gevaarlijke stoffen veiliger te maken. Het RIVM beschouwt 14 van deze procesintensificatie-technologieën als 'kansrijk' om omgevingsrisico's te verminderen. Het heeft hiervoor 69 wereldwijd ontwikkelde procesintensificatie-technologieën bekeken. De technologieën worden nog weinig in de praktijk gebruikt. Procesintensificatie kan op verschillende manieren de omgevingsrisico's verminderen. Het zou de kans op een ongeval kunnen verkleinen door de installatie veiliger te ontwerpen. Door de hoeveelheid gevaarlijke stoffen in de installatie te verminderen zijn de effecten van een ongeval op de omgeving bovendien kleiner. Verder zouden met procesintensificatie kleinere installaties kunnen worden gebouwd dicht bij producent of afnemer van de gevaarlijke stoffen. Door gevaarlijke stoffen minder te vervoeren, nemen de risico's voor de omgeving af. Een mogelijk nadeel van procesintensificatie kan zijn dat de procesvoering complexer wordt, waardoor risico's ook groter kunnen worden. Beleidsmakers kunnen de resultaten uit dit onderzoek van het RIVM gebruiken om instrumenten te ontwikkelen die risico's voor de omgeving voorkomen of verkleinen. Dit kan bijvoorbeeld door procesintensificatie-veiligheidsstudies te ondersteunen, of door eerste toepassingen in de praktijk te stimuleren. Ze kunnen bedrijven en toezichthouders er op wijzen dat procesintensificatie een manier is om de veiligheid bij risicovolle bedrijven continu te verbeteren. Dit onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (IenW).