Samenvatting

De bruikbaarheid van de resultaten van laboratorium-toxiciteits experimenten, bijvoorbeeld voor risicoschattingsmethodieken, is afhankelijk van de accuratesse waarmee toxische effecten onder veldcondities voorspeld worden. Dit rapport beschrijft de vergelijking tussen toxische effecten van zware metalen bij de worm Eisenia andrei in OECD-kunstgrond en in grond verzameld in een gradient rond de zinksmelter in Budel. Voor beide grondtypen werden concentratie-effect studies gedaan. In de Budelgrond werd de toets uitgevoerd bij de natuurlijke pH van elke grond-batch, en bij een pH gesteld op ca. 5.5. Vergelijkingen werden gemaakt met de reproduktie in OECD-kunstgrond zonder metalen (een van de proefgroepen, pH ca. 5.5), en met literatuur gegevens over OECD-reproduktie toetsen met E. andrei. De mortaliteit van de wormen werd niet beinvloed door de metalen, ook niet in de grond met de hoogste metaalconcentraties. De groei van de wormen werd sterk beinvloed door de pH, terwijl er geen duidelijke invloed van de metaalconcentraties was. De coconproduktie werd sterk beinvloed door de pH, door de metalen, en door andere bodemfactoren. Een logistische afstands-effect relatie werd gevonden voor coconproduktie in de gradient van Budelgrond met de op 5.5 gestelde pH. Omgerekend naar zink-concentratie is er in Budelgrond een vier maal zo hoge zinkconcentratie nodig om dezelfde reproduktie-effecten te veroorzaken als in OECD kunstgrond. Dit effect werd toegeschreven aan een lagere biologische beschikbaarheid en aan antagonistische interacties tussen de metalen die in Budelgrond aanwezig zijn.