- Publicatiedatum
- 11-06-2024
Behavioural effects of smokers after the 2023 excise duty increase: intended and actual behaviour
Behavioural effects of smokers after the 2023 excise duty increase: intended and actual behaviour
Samenvatting
Tabak duurder maken is een van de effectiefste maatregelen om rokers te laten stoppen met roken. De Nederlandse overheid heeft daarom de accijns op tabak twee keer flink verhoogd: op 1 april 2023 en op 1 april 2024. Het RIVM heeft in 2023 aan ruim 1300 rokers gevraagd of deze maatregel invloed heeft gehad op hun gedrag. Dat blijkt zo te zijn.
De bevraagde rokers zijn gevoelig voor de prijs van tabaksproducten. Zij verwachtten vóór de accijnsverhoging dat zij ander rookgedrag zouden vertonen door een prijsstijging. Een flink deel van hen heeft dat ook echt gedaan. 28 procent van de ondervraagden heeft een poging gedaan om te stoppen met roken. Bij 10 procent is het gelukt om te stoppen. 18 procent zegt minder te zijn gaan roken door de maatregel.
Gezondheid blijft de belangrijkste reden om te stoppen met roken. Maar de hogere kosten kunnen net een extra zetje geven om het ook echt te gaan doen. Dit geldt zeker voor mensen die al het idee hadden om op korte termijn (binnen zes maanden) te gaan stoppen. Zij passen hun gedrag vaker aan dan mensen die dat idee niet hadden.
Accijnsverhogingen hebben dus vooral effect op mensen die al het idee hadden om te stoppen met roken. Het blijft daarom belangrijk beleid te maken dat mensen op dat idee brengt, zoals voorlichting, rookwaren minder beschikbaar maken en rookvrije omgevingen.
Verder blijkt dat mensen meer tabaksproducten in het buitenland zijn gaan kopen, als deze producten daar een stuk goedkoper zijn. Denk aan Duitsland en België. Ook al zeiden ze van tevoren dat ze dat niet zouden doen. Het RIVM leidt hieruit af dat mensen waarschijnlijk voor zichzelf meer producten kopen als ze in het buitenland zijn. Of ze nemen dan vaker rookwaren voor andere rokers mee. Na de accijnsverhoging kwam in totaal ongeveer 10 tot 11 procent meer rookwaren uit het buitenland.
Het onderzoek richt zich op vier vormen van gedragsverandering door een prijsmaatregel. Dat zijn: stoppen met roken, minder sigaretten roken, rookwaren kopen in het buitenland en overstappen op een goedkoper product. 33 procent van de ondervraagde rokers veranderde het rookgedrag, waarvan stoppen met roken (of een poging daartoe) het meeste voorkwam.
Abstract
Making tobacco more expensive is one of the most effective measures to get smokers to quit. With this in mind, the Dutch government recently increased the excise duty on tobacco substantially twice: on 1 April 2023 and on 1 April 2024. In 2023, RIVM asked over 1,300 smokers whether the increase had affected their behaviour. This turned out to have been the case.
The smokers surveyed were sensitive to the price of tobacco products. Before the excise duty increase, they said that a price hike would likely cause them to change their smoking behaviour. A good number of them actually did make changes: 28 per cent of those surveyed made an attempt to quit smoking, with 10 per cent actually managing to quit.
Another 18 per cent said they smoked less as a result of the measure. Health remains the main reason to quit smoking. However, the higher cost may just give that extra push to actually do so. This is especially true for people who are already thinking of quitting in the short term (within six months). They adjust their behaviour more often than people who are not already thinking of quitting.
An increase in excise duty apparently affects those with a pre-existing intention to stop smoking. It remains important to target policies to get people to think about stopping. This can be done with a combination of policies, e.g. education, decreasing availability of tobacco and smoke-free environments.
Furthermore, it appears that people have started buying more tobacco products abroad in countries where they are cheaper, such as Germany and Belgium, even though they said beforehand that they would not. RIVM deduces from this that people are likely to buy more products for themselves when they are abroad or buy more tobacco products for others. After the excise duty increase, an estimated additional 10 to 11 percent of all tobacco products consumed came from abroad.
The survey focused on four types of behavioural change as a result of a price intervention: quitting smoking altogether, smoking fewer cigarettes, buying tobacco products abroad and switching to a cheaper product. 33 per cent of the smokers surveyed changed their smoking behaviour, with quitting (or attempting to quit) being the most common behavioural change.
Uitgever
- Instituut
- Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu
Resterend
- Grootte
- 1718 kb