Riba e página aki lo bo haña informashon na Papiamentu tokante di grip i e bakuna di grip. Si bo tin 60 aña òf mas, bo ta 22 siman òf mas na estado, òf bo tin sierto problemanan di salú lo bo haña un karta di invitashon di bo dòkter praktikante (dòkter di kas). 

Kiko ta grip?

Grip ta un malesa ku ta afektá e nanishi, garganta i pulmonnan. E ta wòrdu kousa pa e viro di grip (influenza virus). Bo por haña grip for di otro hende. Kohe friu no ta meskos ku grip. E grip ta plama hopi rapido i por tin konsekuensianan hopi serio. Grip por kousa pulmonía, problemanan di kurason òf hasi un problema eksistente di salú pió. Tur aña mas o menos 2.700 hende ta muri pa motibu di grip. Hendenan mas grandi ku problemanan di salú manera diabétis, un sistema inmunológiko defisiente òf malesanan di kurason, pulmón òf nir ta mas na peliger ku e grip. P’esei e hendenan aki lo haña un invitashon pa haña un bakuna kontra grip gratis tur aña. E bakuna di grip ta e miho protekshon kontra di e grip. Un bakuna di grip tambe algun bia ta wòrdu yama un prik, angua òf inmunisashon.

Still video about flu and flu jab in papiamento

 

Video tokante di grip i e prik di grip

Kon e bakuna di grip ta traha?

E bakuna di grip no ta duna 100% di protekshon. E ta baha e chens di haña e grip. I si bo haña e grip, e bakuna di grip usualmente lo hasi ku bo ta bira menos malu. 

Ora bo haña e bakuna di grip bo kurpa ta traha antikuerponan kontra e grip. Antikuerpo ta proteinanan den bo sanger ku ta proteha bo kontra di infekshonnan. E antikuerponan di grip ku bo kurpa ta traha despues di un bakuna di grip lo baha bo chens di haña e grip. Bo no por haña e grip dor di e bakuna di grip. 

E bakuna di grip ta hopi seif. E bakuna di grip a wòrdu duna na hopi hende pa hopi aña. Algun bia despues di un bakuna di grip bo por sinti efektonan sekundario. Esakinan ta suave. E brasa kaminda bo a haña e bakuna por hasi doló, bira kòra òf un tiki hinchá. Esaki lo bai despues di un pa dos dia. Efektonan sekundario ta mustra ku e bakuna ta trahando, pasobra e bakuna ta hasi bo sistema inmunologiko kla pa bringa un infekshon di grip berdadero. 

Despues di a bakuná kontra grip ta tuma dos pa tres siman prome ku bo ta protehá. E bakuna di grip no ta protehá bo 100% di haña grip. Despues di e bakuna di grip, ainda tin chens ku bo por haña grip, pero lo bo bira menos malu dor di bo bakuna di grip. 

Kon mi por haña e bakuna di grip?

Tur aña den luna di òktober i novèmber mas o menos seis mion hende ta haña un invitashon pa tuma e bakuna di grip. Si bo tin 60 aña òf mas, mas ku 22 siman na estado, òf bo tin un kondishon di salú ku ta hasi grip mas serio, outomátikamente lo bo haña un karta di invitashon di bo dòkter praktikante (dòkter di kas). Esaki ta pa motibu ku bo ta den un “grupo di riesgo” pa haña bakuna di grip. Den e karta di invitashon lo bo haña un fecha i ora pa tuma e bakuna di grip.  
Bo no tin meste di tuma e bakuna di grip si bo no ke. Ta bo propio desishon.

Dikon mi meste tuma un bakuna di grip kada aña?

E viro di grip ta kambia tur ora. Esey ta e motibu dikon un infekshon òf un bakuna no ta duna bo un protekshon pa bida. E bakuna di grip meste wòrdu kambia tur aña pa e por kuadra ku e kambionan den e viro di grip. Pues, si bo ta den e “grupo di riesgo” ta importante pa tuma un bakuna di grip nobo tur aña. 

Ken ta den e “grupo di riesgo”?

E grupo di riesgo ku por haña e bakuna di grip gratis ta inkluí:

  • Personanan di 60 aña òf mas
  • Muchanan i adultonan ku sierto problemanan di salú, inkluyendo:
    • Pashentnan ku tin daño permanente di pulmón dor di un infekshon di COVID-19
    • Pashentnan ku problemanan ápnormal i funshonal di e kanalnan respiratorio i pulmónnan
    • Pashentnan ku un problemanan kroniko di kurason
    • Pashentnan ku diabétis mellitus
    • Pashentnan ku un malesa kroniko di nir
    • Pashentnan ku resientemente tabatin un transplante di tuti di wesu
    • oendenan ku ta infektá ku HIV
    • Hendenan ku nan resistensia pa infekshon ta redusí (p.e., dor di asplenia (funshional), malesanan auto-inmunólogiko, cirrose di higra, kimoterapia òf remedinan inmunosupresiva)
    • Hendenan ku demensia
    • Hendenan obesitá (un BMI di 40 òf mas haltu) 
    • Hendenan ku un transplante di cochleair 
    • Pashentnan ku problemanan neurologiko i neuromuskular
  • Muchanan di edat entre 6 luna i 18 aña ku pa hopi tempu ta uza salicilato
  • Hendenan muhe ku ta 22 siman òf mas na estado
  • Hendenan ku un desabilidat intelektual
  • Hendenan ku ta biba den un kas di kuido, ku no ta inkluí den e kategorianan menshoná mas ariba

Downloads

Bo por wak un informashon tokante e bakuna di grip aki. E gráfiko informativo aki lo wòrdu manda pa bo huntu ku bo karta di invitashon. 

Bo por haña bo karta di invitashon aki.