De luchtkwaliteit was in 2023 beter dan in 2022. Dit komt vooral door de weersomstandigheden. Dat blijkt uit de grootschalige concentratiekaarten die het RIVM elk jaar maakt van de luchtvervuiling in Nederland. Dit rapport beschrijft de wetenschappelijke onderbouwing van de kaarten die in maart 2024 zijn gepubliceerd.
In 2023 was de luchtkwaliteit beter dan in 2022. Maar in 2022 was de luchtkwaliteit juist iets slechter in vergelijking met het jaar ervoor. Dit soort schommelingen worden vooral veroorzaakt door weersomstandigheden. Het regende in 2023 meer dan in afgelopen jaren. Daardoor kwamen meer luchtvervuilende stoffen met de regen op de grond terecht. Daarnaast waaide het harder, waardoor de stoffen zich meer door de lucht verspreidden.
Metingen en berekeningen brengen luchtvervuiling in beeld
Luchtvervuiling is schadelijk voor de gezondheid. Het RIVM maakt daarom elk jaar kaarten die voor heel Nederland laten zien wat de concentratie is van vervuilende stoffen in de lucht ( GCN (Grootschalige Concentratiekaarten Nederland)-kaarten). Dit gebeurt voor verschillende stoffen, onder andere stikstofdioxide en fijnstof. Het RIVM gebruikt een combinatie van modelberekeningen en metingen om deze kaarten te maken. Zo komen de concentraties het best overeen met de werkelijke situatie in het afgelopen jaar.
Ontwikkeling in stikstofdioxide en fijnstof
De gemiddelde concentraties stikstofdioxide in de lucht waren in 2023 lager (ruim 23 procent) dan in 2022. Ook de gemiddelde concentraties fijnstof waren in 2023 lager dan in 2022. De concentratie van deeltjes fijnstof kleiner dan 10 micrometer ( PM10 (fijnstof)) was ongeveer 15 procent lager dan in 2022. Dit gold ook voor deeltjes tot 2,5 micrometer ( PM2,5 (fijnstof)).
Kaarten gebruikt voor monitoringsrapportages
Het is belangrijk om te weten of de luchtkwaliteit voldoet aan de Europese en Nederlandse luchtkwaliteitsnormen. De GCN-kaarten laten dit op grote schaal zien. Onderzoeken die meer in detail hierop ingaan volgen later dit jaar. Bijvoorbeeld de jaarlijkse rapportage voor de EU (Europese Unie)-luchtkwaliteitsrichtlijn en de uitvoering van de Monitoring Luchtkwaliteit (MLK). De resultaten van de GCN-berekeningen spelen ook een belangrijke rol bij de tweejaarlijkse voortgangsmeting van het Schone Lucht Akkoord (SLA).