Kinkhoest is een zeer besmettelijke ziekte die op dit moment veel rondgaat. De ziekte kan vooral gevaarlijk zijn voor jonge ongevaccineerde kinderen. Ook ouderen kunnen er ernstig ziek van worden. Vaccinatie tegen kinkhoest zit al sinds 1957 in het Rijksvaccinatieprogramma. Daardoor is het aantal jonge kinderen met kinkhoest heel erg afgenomen. Toch komt kinkhoest de laatste jaren weer steeds vaker voor.

Bescherming neemt langzaam af

Pauline Versteegen: “De bescherming door de huidige kinkhoestvaccinatie neemt na een aantal jaren af. Zo raken mensen langzaamaan minder goed beschermd tegen een infectie met de kinkhoestbacterie. Omdat kinkhoest weer vaker voorkomt, wilde ik het effect van een extra herhaalvaccinatie onderzoeken.”

Verschillen tussen leeftijdsgroepen

Versteegen onderzocht hiervoor de antistofontwikkeling en geheugenopbouw van de afweer bij kinderen en volwassenen. Alle onderzochte leeftijdsgroepen reageerden goed op de herhaalvaccinatie. Maar deze herhaalvaccinatie is niet voor iedereen nuttig. Zijn oudere schoolkinderen en tieners als kind al tegen kinkhoest gevaccineerd? Dan hebben zij redelijk milde klachten als zij besmet raken. Een herhaalvaccinatie lijkt voor deze groepen niet nodig. Bij volwassenen vanaf 50 jaar en bij bepaalde risicogroepen met onderliggende aandoeningen zorgt de ziekte vaker voor complicaties. Voor hen kan een herhaalvaccinatie tegen kinkhoest wel zinvol zijn.

Onderzoeken vergelijken

Versteegen deed haar onderzoek bij het Centrum voor Immunologie van Infectieziekten en Vaccins, binnen het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM. Ze onderzocht o.a. het bloed van deelnemers van 7-90 jaar uit het Nederlandse bevolkingsonderzoek PIENTER 3 uit 2016/17. Dit vergeleek ze met onderzoeken uit 1995/1996 en 2006/2007.

Vooral meer tieners met kinkhoestinfectie

Bij alle leeftijden zag ze een toename van het aantal mensen dat pas nog een kinkhoestinfectie had gehad. Die toename was het sterkst bij tieners. Ook bij kinderen in de basisschoolleeftijd en bij volwassenen van 50 tot 64 jaar zag ze een duidelijke toename van het aantal mensen dat kort daarvoor een kinkhoestinfectie had gehad.

Meer kinkhoestinfecties dan gemeld

Uit het bloedonderzoek bleek dat 5,9% van de mensen (7-90 jaar) kort daarvoor een kinkhoestinfectie had gehad. Dit was hoger dan het aantal gemelde kinkhoestgevallen in Nederland. Vooral onder volwassenen vanaf 50 jaar bleken volgens het bloedonderzoek veel meer mensen een kinkhoestinfectie te hebben gehad dan dat uit de gemelde cijfers bleek.

Promotie en proefschrift

Pauline Versteegen promoveert dinsdag 28 mei 2024 om 14.15 uur aan de Universiteit Utrecht. Haar proefschrift “Antibody responses and B cell immunity after pertussis booster vaccination: immunity in young and old in times of endemic pertussis” is in te zien op Publicatie Online: Pauline Versteegen