Vier vrouwen op een pleintje

Migranten doen relatief minder vaak mee aan preventieve gezondheidsprogramma's, zoals de bevolkingsonderzoeken naar kanker. Taalvaardigheid en gebrek aan kennis spelen daarbij een rol, blijkt uit promotieonderzoek van Nora Hamdiui. Ze concludeert dat meer op maat en met gevoel voor de cultuur informeren deze groep helpt bij de beslissing over deelname.

Hamdiui promoveerde 9 mei 2022 aan de Radboud Universiteit Nijmegen op haar onderzoek onder Turks- en Marokkaans-Nederlandse migranten naar beslissingen over deelname aan gezondheidsprogramma’s. Ze gebruikte als voorbeelden de screening op hepatitis B en het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker. RIVM en ZonMw ZorgOnderzoek Nederland Medische Wetenschappen (ZorgOnderzoek Nederland Medische Wetenschappen ) financierden dit onderzoek.

Gebrek aan kennis en vaardigheid

Naast een gebrek aan kennis van de Nederlandse taal zelf, hebben migranten ook vaker beperkte vaardigheden om informatie te verkrijgen, begrijpen, beoordelen en te gebruiken bij het nemen van beslissingen over gezondheid. Daarnaast is het in de Turkse en Marokkaanse gemeenschap vaak taboe om over ziekten te praten. Doordat er niet of nauwelijks over wordt gesproken, kan er geen informatie uitgewisseld worden. Zo ontstaat een gebrek aan kennis.

Andere informatie

Volgens Hamdiui is er bovenop de medisch inhoudelijke informatie die vaak wel wordt gegeven, behoefte aan informatie over emotionele, praktische, culturele en religieuze aspecten van een screening. Dit is nodig om migranten zoveel mogelijk te ondersteunen bij het maken van een geïnformeerde keuze over deelname. Deze informatie kan het beste via audio of video worden gegeven, bijvoorbeeld tijdens voorlichtingsbijeenkomsten in buurthuizen en moskeeën.

Sociale netwerken

Turks- en Marokkaans-Nederlandse migranten overleggen bij de beslissing om deel te nemen aan screening op ziekte met hun partner, goede vrienden, dochters en huisarts. Dit kan er op wijzen dat iemands sociale netwerk, in plaats van het individu, een belangrijke rol speelt bij het nemen van screeningsbeslissingen. Het is volgens Hamdiui goed daar rekening mee te houden bij het informeren over en uitnodigen voor screeningsprogramma’s.

Respondenten elkaar via-via laten werven, blijkt een succesvolle methode om deze migranten te werven voor deelname aan onderzoek en mogelijk ook voor het aanbieden van gezondheidsprogramms’s. 

Specifieke aandacht voor moeilijk bereikbare groepen

Het RIVM geeft specifiek aandacht aan het goed informeren van mensen met een migratie-achtergrond. Zo werkt het RIVM samen met Pharos bij de ontwikkeling van materialen voor migranten en doet het ook ander onderzoek naar de informatiebehoefte van moeilijk bereikbare doelgroepen. Alle folders voor de bevolkingsonderzoeken naar kanker zijn vertaald in het Engels, Turks en Arabisch. Mede gestimuleerd door dit promotieonderzoek biedt het RIVM specifiek voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker eenvoudige infographics en vertaalde video-animaties aan in Turks, Marokkaans-Arabisch, Berbers en Engels.