Het aandeel jongeren dat aangeeft mentale klachten te hebben, daalt nauwelijks sinds de laatste lockdown (begin 2022). Ze gaan hiervoor echter minder vaak naar de huisarts dan tijdens de coronacrisis. De huisartsbezoeken voor mentale klachten, zoals depressie, is terug op het niveau van 2019. Dat blijkt uit het nieuwste kwartaalonderzoek (december 2022) van het Netwerk GOR. Huisartsgegevens over suïcidegedachten en – pogingen liggen nog wel hoger, maar het verschil met 2019 is kleiner dan in de laatste lockdownperiode.
Het herstel van het welbevinden van jongeren zet dus sinds de laatste lockdown niet verder door. In maart 2022 – na de lockdown van eind 2021 – was het percentage jongeren met mentale klachten 39%. In september 2021 was dit nog 25%. In de zomer van 2022 leek het mentaal welbevinden (mentale klachten en toename van suïcide gedachten) van jongeren zich licht te herstellen. Toch liep het percentage jongeren met mentale klachten daarna weer op van 32% in september naar 34% in december. De cijfers over zelfdodingsgedachten – waarbij deelnemers steeds terugblikken op de afgelopen 3 maanden - hebben een vergelijkbaar verloop (8% in september 2021, 17% in maart 2022 na de lockdown, 13% in september en 15% in december).
Jongeren met mentale klachten zoeken soms geen hulp
Uit de huisartsgegevens blijkt dat jongeren in de periode oktober-december 2022 even vaak de huisarts bezochten voor mentale klachten (zoals depressieve klachten) als voor de coronapandemie. Bij alle eerdere metingen vanaf 2021 tot en met de zomer van 2022 bezochten meer jongeren de huisarts voor deze klachten dan in 2019. Deze bevinding van eind 2022 is daarom opvallend, omdat het aandeel jongeren dat in de vragenlijst zelf aangeeft mentale klachten te hebben, niet daalde. Een verklaring zou kunnen zijn dat deze jongeren soms geen hulp zoeken. In december zei 20% van de jongeren dat ze mentale hulp nodig hadden. Van hen zocht 16% geen hulp. 5% kon geen hulp vinden, terwijl zij wel hulp zochten.
Stabilisatie mentale klachten onder volwassenen
Onder volwassenen bleef in december het percentage mentale klachten (21%) en suïcidegedachten (9%) vrijwel gelijk aan september. De eerste meting onder volwassenen werd gedaan in maart 2022. Daardoor is geen vergelijking mogelijk met hun mentale gezondheid vóór de laatste lockdown, zoals bij de jeugd.
Persoonlijke corona-gerelateerde gebeurtenissen hebben geen invloed meer op mentale klachten
In alle eerdere rondes hingen mentale klachten, zelfdodingsgedachten en eenzaamheid sterk samen met dingen die mensen meemaakten door corona, zoals een ziekenhuisopname. Als je iets had meegemaakt, dan had je bijna 2 keer zoveel kans op mentale klachten. In december was dat verband er niet meer. Wel is er een kleine groep die langdurig last houdt van de gebeurtenissen die ze meemaakten vanwege het coronavirus of de maatregelen.