De griepprik van het griepseizoen 2015-16 blijkt voor ongeveer 46% effectief te zijn voor de griepvirussen die dit seizoen in Europa het meeste voorkomen. De virussen die nu bij patiënten in Nederland met griepachtige klachten worden aangetoond komen goed overeen met het virussen in het vaccin. Dit blijkt uit tussentijdse onderzoeksresultaten naar vaccineffectiviteit van het RIVM en het NIVEL (Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg) in samenwerking met Europese partnerinstituten.
Het RIVM heeft gegevens aangeleverd van patiënten die bij de huisarts zijn geweest met griepachtige klachten; vergelijkbaar met hoe instituten in andere Europese landen dit hebben gedaan. Bij deze patiënten is onderzocht of de infectie werd veroorzaakt door het griepvirus, ook wel influenzavirus genoemd. In de analyse wordt de vaccinatiegraad bij patiënten die geen infectie met een griepvirus bleken te hebben vergeleken met de vaccinatiegraad bij patiënten die wel een infectie hebben met het griepvirus. Uit die analyse blijkt dat de vaccineffectiviteit in Europa tot nu toe 46% was tegen de meest aangetoonde influenzavirussen. De precisie van de schattingen is echter nog laag. Ook geeft deze schatting geen informatie over effectiviteit van vaccinatie om complicaties of sterfte te voorkómen. Omdat het griepseizoen nog gaande is, konden er maar een beperkt aantal patiënten meegenomen worden in het onderzoek. Aan het einde van het seizoen zullen de analyses opnieuw worden uitgevoerd en kunnen de schattingen nog veranderen.
Welke typen griepvirussen zijn er in seizoen 2015/2016
Er zijn twee typen influenzavirussen die de meeste griep bij mensen veroorzaken: influenzavirus typen A en B. De type-A-virussen zijn weer verder onder te verdelen in subtypen, zoals A(H1N1)pdm09 en A(H3N2). De influenza-B-virussen worden onderverdeeld in evolutionaire lijnen, namelijk de Yamagata-lijn en de Victoria-lijn. Er is nu voor de zesde week in Nederland een griepepidemie. In deze periode wordt vooral het A(H1N1)pdm09-virus gevonden. Daarnaast wordt de laatste weken wat meer B-virus van de Victoria-lijn gevonden. In de griepprik 2015-16 zijn stukjes virus van drie typen griepvirussen opgenomen, namelijk A(H1N1)pdm09, A(H3N2) en B (Yamagata-lijn). Hierin is het B-virus van de Victoria-lijn dus niet opgenomen en daarom beschermt het vaccin hier niet tegen. Er bestaan wel vaccins met vier in plaats van drie meest voorkomende typen griepvirus erin verwerkt, maar deze zijn voor het grootste deel van de risicogroepen niet in Nederland geregistreerd.
Europees project effectiviteit griepprik
I-MOVE is de naam van het project waarin gegevens van personen met griepachtige klachten uit verschillende Europese landen worden verzameld. Het RIVM is deelnemer aan dit project. Door deze Europese aanpak levert dit grotere aantallen patiënten op dan alleen vanuit Nederland. Hiermee kan de effectiviteit van de griepprik sneller nauwkeurig worden geschat.