Er is nog weinig bekend over microplastics in de lucht. De huidige meetmethoden om plastic in fijn stof te meten zijn nog maar matig ontwikkeld. Hierdoor is het onduidelijk hoe groot het probleem is. Het is daarom onmogelijk om de blootstelling van de bevolking aan microplastics uit de lucht in kaart te brengen. Wel is er steeds meer kennis over de manier waarop wij via de lucht met microplastics in aanraking komen.

Microplastics in de lucht

Microplastics in de lucht

Er zijn de afgelopen tijd nieuwe wetenschappelijke publicaties verschenen over microplastics die in de lucht voorkomen in de vorm van fijn stof. Plastics komen in de lucht terecht door slijtage van onder andere autobanden en slijtage van synthetische kleding.

Bandenslijtage

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat er in Nederland in 2012 zo’n 900 ton aan microplastics van bandenslijtsel naar de lucht werd uitgestoten.  Dit is 5 procent van de totale uitstoot van bandenslijtsel, zie onderstaande figuur. De relatieve bijdrage van bandenslijtage aan de totale hoeveelheid plastic die in onze oceanen terechtkomt, wordt geschat op 5 tot 10 procent.

Uitstoot van bandenslijtsel

Textiel

De jaarlijkse productie van kunststof textielvezels bedraagt  is toegenomen met meer dan 6 procent per jaar, tot 60 miljoen ton. Dit is ongeveer 16 procent van de wereldproductie van plastic. De afbraak van deze vezels resulteert in vezelachtige microplastics. Dergelijke microplastics zijn gemeten in binnen- en buitenlucht. Sommige vezelige microplastics kunnen worden ingeademd. De meesten zullen makkelijk weer verdwijnen, onder anderen doordat zij worden opgehoest.

Uit onderzoek bij textielarbeiders bleek dat deze microplastics ook dieper in de longen doordringen. Hier kunnen zij biologische reacties opwekken, waaronder ontstekingen. Uit biopten van longweefsel blijkt dat acryl, polyester en/of nylon aanwezig zijn in de longen. Gasperi (2018) heeft een relatie aangetoond tussen deze vezels en een verhoogde irritatie van het ademhalingssysteem en allergische reacties.

Inademen van plastic

Er verschijnen nu ook studies waarin onderzoekers hebben vastgesteld dat de microplastics in fijn stof voorkomen. We weten echter nog weinig over de gevolgen van het inademen van microplastics. Er zijn zorgen over het effect van stoffen die aan (micro)plastics worden toegevoegd of vastkleven, zoals kleurstoffen, weekmakers of polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Binnen de nieuwe projecten die ZonMW Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie) financiert, werken wetenschappers aan beter inzicht in deze gevolgen.

Zo onderzoeken zij binnen één van de projecten hoe longcellen reageren op microplastic vezels.
Onderzoekers van  de TU Technische Universiteit (Technische Universiteit) Twente, IRAS Institute of Risk Assessment Sciences (Institute of Risk Assessment Sciences) (Universiteit Utrecht) en RIVM ontwikkelen een biologisch model van de long.  In dit model wordt het vullen en leeglopen van een longblaasje gesimuleerd. Bij inademen rekken de longblaasjes uit wat het mogelijk maakt dat deeltjes ook tussen de cellen door zich kunnen bewegen.

De passage van nanoplastics door de longbarrière kan zo worden  bestudeerd zonder het uitvoeren van dierproeven. Wanneer kan worden aangetoond dat nanoplastics de bloedbaan kunnen bereiken na inademen betekent dit dat effecten in potentie niet alleen moeten worden gezocht in de longen maar ook in andere organen.

Zie ook