Een vaccin mag pas gebruikt worden als het is goedgekeurd. In Europa beoordeelt het Europees Geneesmiddelenagentschap (EMA) de veiligheid, werkzaamheid en kwaliteit van geneesmiddelen, waaronder vaccins. In Nederland is dit de taak van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). Voor de veiligheid en bijwerkingen van vaccins gelden strenge eisen. Ook na goedkeuring houden het EMA European Medicines Agency (European Medicines Agency) en het CBG College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (College ter Beoordeling van Geneesmiddelen) in de gaten hoe goed de vaccins werken en welke bijwerkingen ze kunnen geven.  

Bescherming opbouwen tegen ernstige ziekte 

Door vaccinatie bouwt het lichaam bescherming op tegen ernstige ziekte door het coronavirus. Ook na een infectie met het coronavirus bouw je bescherming op tegen ernstige ziekte voor als je opnieuw besmet raakt met het coronavirus. De bescherming daalt als de laatste vaccinatie of infectie langer geleden is. Een nieuwe vaccinatie helpt om de afweer weer op peil te brengen.  

Bescherming opbouwen tegen infectie 

Het is mogelijk om na de coronaprik nog corona te krijgen. Het vaccin beschermt maar voor een deel tegen het krijgen van een infectie met het coronavirus. Het vaccin beschermt wel tegen (ernstig) ziek worden door corona.  

Doordat het vaccin tijdelijk beschermt tegen het krijgen van een infectie, beschermt het indirect ook tegen het doorgeven van het virus aan anderen. Dit effect is klein en tijdelijk. Dat blijkt uit onderzoek van de Vaccinatiestudie Corona (VASCO). 

Bescherming als het coronavirus verandert  

Het coronavirus past zich aan en verandert. Zo ontstaan er nieuwe (sub)varianten van het coronavirus. Lees meer hierover op de pagina Varianten van het coronavirus. Dat betekent vaak niet dat een vaccin dan niet meer werkt. Varianten van het virus worden (internationaal) onderzocht om te beoordelen hoe ze reageren op de coronavaccins. Ook het RIVM houdt veranderingen in het coronavirus goed in de gaten. 

Meestal gaat het om kleine veranderingen in het virus. Ook als een vaccin iets minder goed werkt tegen een variant, kan het nog steeds beschermen tegen ernstige ziekte en sterfte. 

Als het nodig is, worden de coronavaccins aangepast op basis van deze nieuwe varianten.  

Het RIVM doet onderzoek naar corona en vaccineren. Bijvoorbeeld naar het niveau van bescherming onder de bevolking, de vaccins, de ziektelast (ziekenhuisopname en IC intensive care (intensive care)-opname) en (vaccinatie)gedrag.  

Op de pagina COVID-19-ziekenhuisopnames per vaccinatiestatus staat meer over de bescherming door coronavaccinatie tegen ziekenhuis- en IC-opname. Bij het RIVM zijn sinds begin 2024 minder gegevens beschikbaar over ziekenhuisopnames door corona. Hierdoor zijn actuele analyses over de mate waarin de coronaprik beschermt tegen ziekenhuisopname door corona vanaf januari 2024 niet langer mogelijk. Wel zal het RIVM in het VASCO onderzoek de bescherming door coronavaccinatie tegen infectie blijven analyseren. Op de pagina Corona-onderzoek leest u meer over bescherming door coronavaccinatie tegen infectie en overdracht.   

In Nederland is een mRNA-vaccin beschikbaar. Voor mensen die om medische redenen geen mRNA-vaccin mogen of willen, komt een het eiwitvaccin van HIPRA beschikbaar in het najaar.  

Het vaccin van BioNTech/Pfizer (Comirnaty) is een mRNA-vaccin. In dit  RNA ribonucleic acid (ribonucleic acid) zit een vetbolletje met uitleg (een code) die ervoor zorgt dat cellen spike-eiwitten gaan maken. Dit zijn de uitsteeksels op de buitenkant van het coronavirus. Het afweersysteem herkent deze spike-eiwitten als lichaamsvreemd en gaat antistoffen maken. Lees meer over het BioNTech/Pfizer-vaccin. Hieronder vindt u de bijsluiter. 

Bijsluiter van het BioNTech/Pfizer-vaccin

• Officiële bijsluiter
• Vaccin in het kort 

In de mRNA-vaccins van BioNTech/Pfizer zit geen gelatine, kippeneiwit of antibioticum.