Agricultural practice and waterquality in the Netherlands: status (2012-2014) and trend (1992-2014) : Monitoring results for Nitrates Directive reporting

Publicatiedatum: 16/09/2016

Go to abstract

Samenvatting

Stikstof en fosfaat zijn essentiële stoffen in mest die landbouwbedrijven gebruiken om de productie te bevorderen. Het verschil tussen de aan- en afvoer van stikstof naar en van landbouwbedrijven in Nederland, het zogeheten stikstofoverschot, is tussen 1992 en 2014 gehalveerd. Het fosfaatoverschot is nagenoeg verdwenen. De nitraatconcentraties in het water op landbouwbedrijven zijn gedaald en de kwaliteit van het oppervlaktewater is verbeterd. Ten opzichte van de vorige monitoringsronde (2008-2011) zijn de verbeteringen in de waterkwaliteit echter beperkt. De nutriëntenconcentraties zullen naar verwachting wel blijven dalen, maar de gewenste situatie zal in het grondwater niet overal worden bereikt. Ook zal de kwaliteit van het oppervlaktewater veelal onvoldoende blijven. Dit blijkt uit een inventarisatie van de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit en de landbouwpraktijk. Waterkwaliteit 2012-2014 De verbeteringen in de waterkwaliteit zijn een gevolg van maatregelen die in Nederland vanwege de Europese Nitraatrichtlijn zijn genomen. Een voorbeeld daarvan is het voorschrift om minder mest te gebruiken. De nitraatconcentraties in het water op landbouwbedrijven in de Klei- en Veenregio zijn van 2012 tot en met 2014 op de meeste plaatsen lager dan de norm (50 mg/l). In de Zandregio geldt dit voor iets meer dan de helft van de bedrijven en in de Lössregio voor minder dan de helft. De nitraatconcentraties in regionale oppervlaktewateren die vooral vanuit landbouwgebieden worden gevoed, zijn bijna altijd lager dan de norm. In de oppervlaktewateren die zijn aangewezen voor de Europese Kaderrichtlijn Water, wordt deze norm niet overschreden. Desondanks veroorzaken nitraat, andere stikstofverbindingen en fosfaat ongewenste milieueffecten in het merendeel van de oppervlaktewateren. De norm voor nitraat, die is ingevoerd om het drinkwater te beschermen, blijkt niet voldoende om deze effecten te voorkomen. De stikstof- en de fosforconcentraties in de zomer, die grote invloed hebben op de flora en fauna in het oppervlaktewater (ecologische waterkwaliteit), zijn sinds begin jaren negentig gedaald. Het RIVM heeft de inventarisatie uitgevoerd met het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Rijkswaterstaat Water, Verkeer en Leefomgeving (RWS/WVL), LEI Wageningen Universiteit en Research Centrum (WUR) en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl). De rapportage hiervan is een vierjaarlijkse Europese verplichting.

Abstract

Nitrogen and phosphate are essential substances in manure used at farms to improve production. Nevertheless, too much nitrogen or phosphate is harmful. The difference between supply and removal of nitrogen at farms in the Netherlands - the so-called nitrogen surplus - has halved between 1992 and 2014. The phosphate surplus has almost ceased to exist. The nitrate concentration in on-farm groundwater and surface water has diminished, and the quality of the surface waters in the Netherlands has improved. However, compared with the previous monitoring period (2008-2011), the improvement of the water quality is small. According to expectations, nutrient concentrations will further decrease, but the desired quality of groundwater will not be achieved everywhere. In addition, the quality of surface waters will often remain insufficient.

Water quality 2012-2014
The improvements in water quality are a result of the measures implemented in the Netherlands pursuant to the European Nitrates Directive. One example is the requirement to apply less manure. In the 2012-2014 period, at most farms the nitrate concentrations in on-farm waters in the Clay and Peat Region were lower than the standard (50 mg/L). In the Sand Region, this was the case for about half of the farms, and in the Loess Region for less than half of the farms.

The nitrate concentrations in regional surface waters which are mainly supplied from agricultural areas are almost always lower than the standard. In surface waters designated for the Water Framework Directive (WFD), this standard is not exceeded. Nevertheless, nitrate, other nitrogen substances and phosphate have a negative impact in the majority of surface waters. It turns out that the nitrate standard that is implemented to protect drinking water resources is not sufficient to avert this impact. The nitrogen and phosphorus concentrations in summer, which have a large impact on flora and fauna in surface waters (ecological water quality), have decreased since the beginning of the 1990s.

Resterend

Grootte: 8.59MB