Q-koorts wordt veroorzaakt door een bacterie. Meer dan de helft van de mensen met Q-koorts heeft nagenoeg geen klachten. Mensen die wel klachten hebben, krijgen meestal (aanhoudende) koorts en heftige hoofdpijn. Andere klachten kunnen zijn: hoesten, spierpijn, gewrichtspijn, koude rillingen, nachtelijk zweten, malaise en vermoeidheid. Mensen kunnen besmet worden door schapen en geiten die de bacterie bij zich hebben, vooral als deze dieren jongen krijgen.

Risico's  van Q-koorts

Het doormaken van Q-koorts tijdens de zwangerschap geeft een verhoogd risico op een miskraam of doodgeboorte, maar waarschijnlijk alleen als men ook klachten heeft van Q-koorts. U loopt vooral risico in de lammerperiode (februari - mei), als lammeren (geit of schaap) geboren worden en als u direct contact hebt met de dieren.

Risico voor zwangere (zelf)

Personen met een verminderde weerstand, zoals zwangere vrouwen, hebben een verhoogde kans op een ernstig beloop. Tevens hebben ze een vergroot risico om ziek te worden na een besmetting. Bij een primaire infectie tijdens de zwangerschap is er een verhoogd risico op het ontwikkelen van een chronische infectie en op het optreden van een relapse.

Risico voor het ongeboren kind

Zwangere vrouwen die Q-koorts doormaken met klachten, hebben mogelijk een iets verhoogde kans op een miskraam of vroeggeboorte. Er zijn aanwijzingen dat het doormaken van de ziekte zonder klachten geen verhoogde kans hierop geeft.

Risico voor pasgeborene

In principe is er geen mens-op-mens overdracht. Transmissie van de moeder naar het kind perinataal is zeer uitzonderlijk. Besmetting van het kind via de borstvoeding is zeer waarschijnlijk mogelijk.

Advies

Vermijd direct contact met schapen en geiten tijdens de zwangerschap. Let verder goed op klachten die kunnen wijzen op Q-koorts, zoals koorts met hoofdpijn of hoesten. Neem contact op met de huisarts als er klachten zijn die wijzen op Q-koorts of bij vermoeden van besmetting met Q-koorts. Q-koorts is beter te behandelen als men er vroeg bij is.

Naar de brochure over zwangerschap en infecties 

Q-koorts en zwangerschap voor professionals

Er is Q-koorts geconstateerd op een geitenbedrijf. Wat is het beleid t.o.v. de zwangere boerin?

Bij bewezen besmetting van dieren op het geitenbedrijf dient zoveel mogelijk het contact met dieren vermeden te worden. Ook contact met op het bedrijf rondlopende huisdieren moet vermeden worden (katten, honden, vogels etc.). Gezien het hoge risico op complicaties kunnen zwangere vrouwen gedurende de volledige zwangerschap profylactisch behandeld worden met trimethoprin-sulfamethoxazol.

Welke diagnostiek wordt ingesteld bij een zwangere met klachten? Hoe interpreteer ik de uitslagen?

De diagnostiek die bij een verdenking op Q-koorts kan worden uitgevoerd tijdens de zwangerschap is gelijk aan de diagnostiek bij niet-zwangere vrouwen. Er zijn momenteel geen aanwijzingen dat de uitslagen anders geïnterpreteerd moeten worden bij zwangere vrouwen. Voor de interpretatie van de uitslagen wordt geadviseerd om te overleggen met de arts-microbioloog.

Moet een Q-koortsinfectie tijdens de zwangerschap nog behandeld worden als de klachten al over zijn?

Een Q-koortsinfectie tijdens de zwangerschap moet behandeld worden, ook als de klachten al over zijn. Behandeling is van belang in verband met het verhoogde risico op het ontwikkelen van een chronische infectie en op het krijgen van een relapse.

Wat is de behandeling van Q-koorts tijdens de zwangerschap?

Trimethoprim-sulfamethoxazol 2dd 160mg / 800 mg.
Na de zwangerschap moet gecontroleerd worden op een chronisch verloop van de infectie, zodat eventuele nabehandeling kan plaatsvinden. De minimale duur van een chronische infectie varieert van 18 maanden tot 4 jaar.
Op grond van het verhoogde risico op het ontwikkelen van een chronische infectie en het hoge complicatierisico tijdens de zwangerschap, is het te overwegen zwangere vrouwen de resterende duur van de zwangerschap te behandelen. Een minimale of gebruikelijke behandelduur staat niet beschreven.

Naar de LCI-richtlijn Q-koorts