Antwoorden op de veelgestelde vragen over het experiment iSPEX (Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone).
3. Wat zegt een meting over de fijnstof op grondniveau?
4. Wat zegt een meting van enkele minuten over de dag- en jaarniveaus?
5. Waarom wil het RIVM dat mensen iSPEX metingen doen?
6. Zegt het meetresultaat iets over de gemiddelde luchtvervuiling op de meetlokatie?
7. Als de iSPEX "hoog" aangeeft, wat betekent dat voor mijn gezondheid?
8. Wat doet het RIVM bij een hoog meetresultaat?
9. Moet de GGD worden benaderd bij een hoog meetresultaat?
10. Wat kan de gemeente doen met het resultaat van de iSPEX meting?
11. Wat gebeurt er met mijn meetresultaat?
12. Wat zijn de ambities van iSPEX voor de toekomst?
1. Zijn de iSPEX (Spectropolarimeter for Planetary EXploration add on to iPhone) metingen te vergelijken met de fijnstof metingen in het Nationaal Meetnet Luchtkwaliteit?
iSPEX metingen zijn niet vergelijkbaar met de metingen in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. Dit komt onder andere omdat ze andere stofeigenschappen meten en de metingen korter duren.
Op dit moment worden er al veel fijnstofmetingen gedaan door verschillende instellingen, zoals bijvoorbeeld het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit (LML (Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit)) van het RIVM. De Europese Unie heeft regels opgesteld waarin staat hoe landen hun fijnstof moeten meten. Nederland voldoet al aan die regels. Dat wil echter niet zeggen dat alles al wordt gemeten wat we willen weten.
iSPEX geeft ons meer inzicht in allerlei belangrijke fijnstofeigenschappen, zoals grootte en samenstelling. iSPEX kan echter niet de bestaande wettelijk verplichte metingen vervangen zoals die in het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit. Er worden met iSPEX namelijk andere stofeigenschappen gemeten.
2. Hoe verhouden de iSPEX metingen zich tot de PM10 (fijnstof) fijnstof metingen? Wordt er in dezelfde eenheid gemeten?
Dat is nog onbekend; er wordt niet in dezelfde eenheid gemeten, een directe vergelijking is niet mogelijk. Lees meer over: Wettelijk verplichte PM10 metingen.
3. Wat zegt een
meting over de fijnstof op grondniveau?
Wat een iSPEX meting zegt over de fijnstof vlak bij de grond hangt af van hoe goed de luchtlagen gemengd zijn. Dit kan worden gemeten met andere apparatuur, bijvoorbeeld met de aerosol LIDAR (light detection and ranging) (laser radar) op de CESARsite in Cabauw. Dit komt doordat de iSPEX niet alleen fijnstof meet vlak bij de grond, maar tegelijkertijd ook fijnstof in de hogere atmosfeer. Fijnstof vlak bij de grond is het meest van invloed op de gezondheid.
4. Wat zegt een meting van enkele minuten over de dag- en jaarniveaus?
Niets. Het is op dit moment niet het doel om dagwaarden of jaarniveaus te meten met iSPEX. Wel wordt gekeken of het met dit instrument mogelijk is meer over fijnstofeigenschappen te weten te komen.
5. Waarom wil het RIVM dat mensen iSPEX metingen doen?
Fijnstof is van invloed op je gezondheid, de economie en het klimaat. Hoewel er al veel fijnstof metingen gedaan worden, is er nog steeds veel onbekend over fijnstof. We onderzoeken of we met smartphones een meetnetwerk voor Nederland kunnen opzetten om meer inzicht te krijgen in wat voor soort fijnstof er in de lucht hangt. De gezondheidsrisico’s van fijnstof hangen bijvoorbeeld af van hoe groot de stofdeeltjes zijn en hoe diep ze in je longen kunnen doordringen. De deeltjesgrootte is één van de dingen die met de iSPEX in kaart kan worden gebracht. Iedereen kan daarbij helpen.
6. Zegt het meetresultaat iets over de gemiddelde luchtvervuiling op de meetlokatie?
Dat weten we niet. Het is een van de doelen van dit experiment om dat uit te vinden. Op dit moment lijkt het niet mogelijk om met één iSPEX vast te stellen wat er direct boven je hoofd hangt. We organiseren juist een landelijke iSPEX meetdag, waarbij zoveel mogelijk deelnemers gelijktijdig meten en waarbij ook de professionele meetapparatuur staat te meten. De beste resultaten zijn te verwachten door de iSPEX metingen te vergelijken met de metingen van andere fijnstofmeters. Je krijgt echter wel een direct resultaat terug te zien op je mobiel. De iSPEX app geeft met een kleurcode weer of er op dat moment veel of weinig fijnstof in je eigen omgeving zit.
7. Als de iSPEX "hoog" aangeeft, wat betekent dat voor mijn gezondheid?
Als een iSPEX meting hoog aangeeft zegt dat niet zoveel, omdat nog moet blijken of de kleurcode overeenstemt met de concentratie fijnstof. Op de site van het LML en teletekst pagina 711 en de app Luchtkwaliteit kun je kijken wat voor concentratie fijnstof (PM10) er de laatste 24 uur gemiddeld (en dus niet op dit moment) bij jou in de buurt is gemeten. Voor jaargemiddelde concentraties kan men bij de Atlas Leefomgeving terecht.
8. Wat doet het RIVM bij een hoog meetresultaat?
Niets. Het RIVM heeft de metingen van het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit en benadrukt dat iSPEX een experiment is. Als de iSPEX metingen op de meetdag “hoog” aangeven zegt dat nog niet zoveel. De iSPEX metingen zullen in de maanden na de meetdag verder geanalyseerd worden en dan kan er meer over worden gezegd.
9. Moet de GGD (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) worden benaderd bij een hoog meetresultaat?
Nee, dat is niet nodig. Zie vraag 8.
10. Wat kan de gemeente
doen met het resultaat van de iSPEX meting?
De gemeente kan niet direct iets doen met het iSPEX
resultaat. Gemeentes baseren hun beleid op metingen en berekeningen
van fijnstof (PM10) en
stikstofdioxide (NO2 (Stikstofdioxide)) over een
langere periode (jaargemiddelden). Dat moeten ze ook blijven doen.
iSPEX metingen zijn nu nog niet geschikt voor
toepassing in lokaal beleid. Misschien is dat wel mogelijk in de
toekomst, zie vraag 12.
11. Wat gebeurt er met mijn meetresultaat?
De iSPEX
metingen zullen in de maanden na de meetdag allemaal bij elkaar
verder geanalyseerd worden. De resultaten daarvan zullen onder
andere via de RIVM website
gepubliceerd worden.
12.Wat zijn de ambities van iSPEX voor de toekomst?
Als het iSPEX experiment slaagt, er veel mensen zijn bereid om mee te doen en er interessante fijnstof gegevens uitkomen, kunnen de iSPEX metingen misschien op een structurele manier worden ingezet. Wat de beste manier is om dat te doen volgt hopelijk uit de resultaten van het iSPEX experiment. Het publiek kan dan vaker ingeschakeld worden om metingen te doen. Burgers kunnen een nuttige bijdrage leveren aan de wetenschap. Wetenschappers kunnen dan met al die extra meetgegevens aan de slag. Lees meer over onze toekomstplannen.