Algemeen

In hoeverre helpt wassen bij het omlaag brengen van de concentraties van GenX en PFOAperfluoroctaanzuur in groente en fruit?

Het is aannemelijk dat het wassen van groenten de concentraties aan GenX en PFOAperfluoroctaanzuur (een beetje) verlaagt. Het RIVM onderzoek in Dordrecht heeft aangetoond dat het wassen van een groente de GenX concentratie verlaagt. Voor PFOAperfluoroctaanzuur gold dit ook, alleen is dit gebaseerd op gemeten concentraties in bieten.

Groenten wassen voor bereiding is altijd verstandig en wordt ook geadviseerd door het Voedingscentrum.

Komt de verontreiniging uit de bodem, uit de lucht, uit het irrigatiewater of een combinatie hiervan?

Over de blootstellingsroute die verantwoordelijk is voor de opname van GenX en/of PFOAperluoroctaanzuur door groenten in moestuinen is op basis van ons onderzoek geen zekerheid te geven. Gewassen kunnen stoffen opnemen via verschillende routes: via bodem, irrigatiewater, grondwater of lucht.
 

Moestuinonderzoek Helmond

Welke groenten hebben de hoogste concentratie PFOAperfluoroctaanzuur/GenX?

De hoogste concentratie GenX is gemeten in boerenkool. De hoogste concentratie PFOAperfluoroctaanzuur is gemeten in sperziebonen, en vervolgens in boerenkool.

Koolgewassen (waar onder boerenkool) zijn verantwoordelijk voor de grootste inname van GenX. Dit geldt ook voor PFOAperfluoroctaanzuur, omdat koolgewassen in Nederland meer gegeten worden dan peulgroenten (waar onder sperziebonen).

Metingen zijn gedaan op ongewassen groenten. Het is aannemelijk dat het wassen de concentratie PFOAperfluoroctaanzuur en GenX een beetje verlaagt.

Deze studie gaat over de blootstelling op dit moment. Hoe was de blootstelling in het verleden?

Het is niet bekend wat de concentratie in de moestuingewassen in het verleden was. Van 1996 tot en met 2012 heeft Custom Powders PFOAperfluoroctaanzuur-houdend teflonpoeder gedroogd en heeft uitstoot van PFOA perfluoroctaanzuur (perfluoroctaanzuur) door lucht plaatsgevonden. Vanaf 2013 is het bedrijf hiermee gestopt en is overgestapt op het drogen van GenX-houdend teflonpoeder. In december 2017 is Custom Powders ook met deze werkzaamheden gestopt.

Door de variatie van de uitstoot van GenX en PFOAperfluoroctaanzuur is de inname door consumptie van moestuingewassen in het verleden misschien hoger geweest dan berekend in de RIVM studie. Aangezien de uitstoot is gestopt, zal de inname in de toekomst naar verwachting afnemen.

Moestuinonderzoek Dordrecht

Zijn gewassen uit moestuinen rondom de fabriek veilig om te eten?

In principe is het veilig om gewassen te eten uit moestuinen in Dordrecht, Papendrecht en Sliedrecht. Toch adviseert het RIVM om gewassen uit moestuinen binnen een straal van een kilometer rondom de fabriek met mate te consumeren (niet te vaak of te veel). Reden hiervoor is dat omwonenden ook via lucht en drinkwater met GenX en PFOAperfluoroctaanzuur in aanraking komen of zijn gekomen.

Is er een verschil in concentraties GenX en PFOAperfluoroctaanzuur tussen gewassen?

De onderzochte groentegewassen in het moestuinonderzoek zijn in drie groepen verdeeld: bladgroenten (zoals sla en andijvie), knolgewassen (zoals aardappelen en bieten) en vruchtgroenten (zoals courgette, komkommer en tomaat).

Een analyse liet zien dat er verschillen waren in GenX en PFOAperfluoroctaanzuur concentraties tussen deze drie groentesoorten, waarbij de hoogste GenX gehalten werden gemeten in bladgroenten en voor PFOAperfluoroctaanzuur in knolgewassen. De laagste concentraties werden aangetroffen in knolgewassen en vruchtgroenten voor GenX en in vruchtgroenten voor PFOAperfluoroctaanzuur. De fruitmonsters die zijn meegenomen in het onderzoek betroffen alleen appel en peer. Deze monsters laten geen uitspraak toe over verschillen in concentraties tussen fruitgewassen.

Is het nodig om de grond van mijn moestuin te vervangen?

Dit is niet nodig. Op basis van toetsing van de grondmonsters aan de norm voor ‘scenario wonen met moestuin'  is de bodem van de onderzochte locaties geschikt voor moestuingebruik. De analyseresultaten van de bodem en irrigatiewatermonsters (fase 2 moestuinonderzoek) laten zien dat de PFOAperfluoroctaanzuur concentraties in de bodem lager zijn dan de huidige risicogrens voor bodem. Voor GenX is nog geen risicogrens voor bodem afgeleid.

Waarom wordt er PFOAperfluoroctaanzuur in groenten en fruit gevonden als de fabriek geen PFOAperfluoroctaanzuur meer gebruikt?

PFOA perfluoroctaanzuur (perfluoroctaanzuur) is een stof die nauwelijks afbreekt in het milieu. PFOAperfluoroctaanzuur in de bodem en het water blijft aanwezig en kan terecht komen in/op groenten en fruit.

Hoe krijg je GenX en PFOAperfluoroctaanzuur binnen?

GenX en PFOAperfluoroctaanzuur zijn door de mens gemaakte stoffen, deze komen niet in de natuur voor.
Doordat de stoffen nauwelijks afbreken in het milieu en gebruikt worden voor de productie van verschillende producten kunnen mensen GenX en PFOAperfluoroctaanzuur via verschillende routes binnenkrijgen. Beide stoffen kunnen voorkomen in het drinkwater en in de lucht. Verder kunnen beide stoffen in het voedsel of in verschillende producten (bijvoorbeeld tapijt, waterafstotende spray) zitten. Voor de gemiddelde Nederlander zijn de innamen van beide stoffen zeer laag.

Voor omwonenden van de fabriek van DuPont/Chemours is de blootstelling via de lucht verhoogd door de uitstoot van GenX en PFOAperfluoroctaanzuur door deze fabriek. Indien men moestuingewassen consumeert die geteeld zijn binnen een straal van een kilometer rond de fabriek kan dit ook de blootstelling verhogen.