Samenvatting

De introductie van humane eindpunten is gericht op het verminderen van pijn en ongerief bij proefdieren. Vaccin controle testen, zoals vastgelegd in de Europese Farmacopee, zijn vaak gebaseerd op immunisatie-challenge procedures in proefdieren, waarbij de parameter "overleving" gebruikt wordt om de werkzaamheid van de vaccinbatch vast te stellen. Een voorbeeld van een letale challenge procedure is te vinden in het werkzaamheidsonderzoek van het kinkhoestvaccin. In de hier gerapporteerde studie hebben wij onderzocht of in het kinkhoest werkzaamheidsonderzoek gebruik gemaakt kan worden van klinische verschijnselen, patho-fysiologische verschijnselen als afname van lichaamstemperatuur en lichaamsgewicht, als alternatief voor sterfte als eindpunt. Een eerste verschijnsel van een kinkhoestinfectie is een afname in lichaamsgewicht, echter deze parameter heeft een slechte voorspellende waarde voor een letaal verloop van de infectie. Aan de hand van de resultaten van deze studie wordt geconcludeerd dat een afname van de spiercordinatie van het dier en een daling van de lichaamstemperatuur (onder de 34,5 graden Celcius) gebruikt kunnen worden als eindpunt