Het doel van deze nascholing is het vergroten van onderzoeksmethodologische kennis en vaardigheden, en het delen van onderzoeksresultaten. De voordelen van de telefonische nascholing (o.a. geen reistijd, laagdrempelig om deel te nemen) wegen ruim op tegen het eventuele nadeel dat men elkaar niet kan zien. Deze nascholing past binnen de missie van de academische werkplaatsen publieke gezondheid ten aanzien van het versterken van de contacten tussen de GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst)’en en de universiteiten, wat onder andere moet leiden tot meer onderzoek naar thema’s die van belang zijn voor de GGD-praktijk. (2,3)

Low-tech en simpel

Voorafgaand aan de scholingsbijeenkomst wordt de powerpointpresentatie rondgestuurd naar iedere GGD van de AMPHI-regio. Per GGD komen de deelnemers komen samen in een ruimte, waar de presentatie wordt geprojecteerd en belt elke groep naar het teleconferentienummer. De presentatie wordt gegeven vanuit AMPHI (in geval van een onderzoeksmethodologische presentatie), of geïntroduceerd vanuit AMPHI maar gegeven door een van de GGD-medewerkers (in geval van een projectpresentatie). Deelnemers mogen elk gewenst moment onderbreken om vragen te stellen.

Ook al is het mogelijk om deze nascholing met videoconferentie te doen, vooralsnog is alleen gebruik gemaakt van teleconferenties. De powerpointpresentaties zijn terug te vinden op de AMPHI-website. Sinds 2015 wordt de Tele-ARENA opgenomen zodat geïnteresseerden die niet aanwezig konden zijn, de bijeenkomst op een later moment kunnen terugluisteren. (4)

Onderwerpen

Elke Tele-ARENA staat in het teken van een bepaald onderwerp, dat wordt toegelicht met een praktijkvoorbeeld, zoals een wetenschappelijk onderzoek dat door een van de GGD’en uit de regio is uitgevoerd. Hierbij wordt veelvuldig gebruik gemaakt van lopende projecten vanuit het RIVM regiobudget regionale infectieziektebestrijding. De volgende onderzoeksmethodologische onderwerpen zijn aan bod gekomen:

• Het onderzoeksvoorstel: van onderzoeksvraag naar doelstellingen en methode;
• Dataverzameling: van doelstellingen naar dataverzameling;
• Beschrijvende & statistische data-analyse;
• Onderzoeksrapportage en -communicatie: data presentatie, kernboodschap en aanbevelingen;
• Analyse van surveillancedata;
• Medisch-ethisch verantwoord onderzoek: regels en richtlijnen in een notendop.

Tips en suggesties

Tijdens de presentaties worden alle telefoons op ‘stil’ gezet en regelmatig (bijvoorbeeld na elk onderdeel en op het einde) wordt ruimte gegeven om vragen te stellen. Indien het aantal deelnemers niet te groot is, is het goed mogelijk om reacties en input te vragen van de verschillende locaties en kan er onderling interactie plaatsvinden. In ons geval met 9 GGD’en is dit goed te doen. De grootste uitdaging is het vinden van een onderwerp en niveau van diepgang dat voldoende aansluit bij de leerbehoefte van alle aanwezigen. We proberen dit te ondervangen door in de uitnodiging duidelijk te maken waar de Tele-ARENA over zal gaan.

Deelname en waardering

De gemiddelde opkomst is meestal 30-40 deelnemers, en de meeste GGD’en uit de AMPHI-regio zijn vertegenwoordigd. Eind 2013 is de telefonische nascholing geëvalueerd met een online-enquête. Deelnemers vonden deze bijscholing een laagdrempelige en toegankelijke manier voor het opfrissen van onderzoeksvaardigheden en gaven aan dat de Tele-ARENA bijdroeg aan kennisuitwisseling tussen GGD’en onderling, GGD’en en AMPHI en een goede methode van deskundigheidsbevordering is. De voornaamste leerpunten vond men: het belang van de onderzoeksvraag als leidraad voor het onderzoek, concrete tips en valkuilen bij het opzetten en uitvoeren van een wetenschappelijk onderzoek, en dat een gestructureerde en systematische manier van werken essentieel is. Wat men miste was verdere diepgang in bijvoorbeeld de sessie over statistische analyse.

Conclusie

Telefonische nascholing kan als middel gebruikt worden voor methodologisch onderwijs en het delen van onderzoeksresultaten, en kan bijdragen aan versterking van verbondenheid in een (regionaal) netwerk. AMPHI Infectieziekten organiseert onder andere een jaarlijkse refereermiddag in Nijmegen voor de GGD’en. De telefonische nascholing is dan ook geen vervanging voor het live bijeenkomen, maar is een waardevolle aanvulling hierop.

Het is van meerwaarde voor alle GGD’en in de regio om methodiek en onderzoeksprojecten met elkaar te delen; zowel in de opstartfase of lopende fase (voor input, bijsturing en advies) als na afronding van een project (het delen van onderzoeksresultaten en ervaringen). Op deze wijze worden projecten uit het regiobudget regionale infectieziektebestrijding, onderzoek dat wordt uitgevoerd binnen de opleiding Arts Maatschappij en Gezondheid of het EPIET Intervention Epidemiology Training (Intervention Epidemiology Training) Fellowship (Member State Track, of internationaal) gedeeld.

In onze regio gaan we voorlopig door met deze praktische, concrete, bruikbare en verbindende activiteit van telefonische nascholing.

Auteurs

A. Tostmann¹, T. Waegemaekers^2,4, J. Hautvast^1,3

1. Academische Werkplaats AMPHI, Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde, Radboud universitair medisch centrum, Nijmegen
2. GGD Gelderland-Midden, Arnhem
3. GGD Gelderland-Zuid, Nijmegen
4. Centrum Infectieziektebestrijding, RIVM, Bilthoven

Correspondentie

Alma.Tostmann@radboudumc.nl

Literatuur

1. GGD-en aangesloten bij Academische Werkplaats AMPHI: http://www.academischewerkplaatsamphi.nl/nl-NL/Over-Amphi.aspx
2. Over Academische Werkplaatsen Publieke Gezondheid. http://www.awpg.nl/over-awpg/
3. Doel en missie Academische Werkplaats AMPHI.
   http://www.academischewerkplaatsamphi.nl/Over-Amphi.aspx
4. Presentaties en audiofiles Tele-ARENA op AMPHI website. http://www.academischewerkplaatsamphi.nl/Over-Amphi/Scholing-GGD.aspx