Loslopende hond, rennend over een bospad met op de achtergrond een man met een klein kind

Teken komen in de natuur voor. Soms kunnen teken ziekteverwekkers overbrengen, zoals de bacterie die de ziekte van Lyme veroorzaakt. Het is mogelijk om in de natuur het risico op de ziekte van Lyme te verkleinen. Dat kan op twee manieren: of het aantal teken verminderen, of zorgen dat mensen minder in aanraking komen met teken. Voor beide opties is het nodig dat natuurbeheerders naast activiteiten in het kader van natuurbehoud en biodiversiteit, ook nadenken over gezondheid. Op het symposium Tick Tactics presenteren RIVM, WUR Wageningen University & Research (Wageningen University & Research) en AMC Academisch Medisch Centrum Amsterdam (Academisch Medisch Centrum Amsterdam) de laatste resultaten over de preventie van de ziekte van Lyme.

Ecologie

Verschillende deskundigen hebben de kennis over de levenscyclus van teken en de Borrelia-bacterie in een nieuw boek verzameld. De Borrelia-bacterie veroorzaakt de ziekte van Lyme bij de mens. Er bestaan echter verschillende soorten van deze bacterie die verschillende vormen van Lyme ziekte veroorzaken. De bacteriën hebben een levenscyclus die net iets verschillend is. De ene soort kan zich beter vermenigvuldigen in merels, anderen in kleine knaagdieren. Door alle bestaande kennis te bundelen ontstaan nieuwe inzichten en aanknopingspunten om het aantal teken in de natuur te verminderen. Zo komt bijvoorbeeld naar voren dat herten voor een belangrijk deel bepalen hoeveel teken er in een gebied voorkomen.

Interventies

Nu er meer kennis is over de Borrelia-bacterie, geeft dit meer zicht op mogelijke interventies om tekenbeten in de natuur tegen te gaan. Dat kan op twee manieren. Allereerst zijn er mogelijkheden om te zorgen dat er minder teken in gebieden voorkomen waar veel mensen recreëren (bijvoorbeeld bij picknickplaatsen of campings). Bijvoorbeeld door het weren van reeën of gebieden laten begrazen door schapen. Anderzijds is het ook mogelijk om te zorgen dat mensen zichzelf minder laten blootstellen. Maatregelen die hierbij passen zijn het dragen van bedekkende of tekenwerende kleding of mensen alleen op de paden laten wandelen.

Natuurbeheer kan bijdragen aan gezondheid

Natuurbeheer en gezondheid gaan dus niet altijd hand in hand wanneer het gaat over ziekten die door teken kunnen worden overgedragen. Door inzicht in de levenscyclus van vectoren (zoals teken) en ziekteverwekkers is het mogelijk om ook de gezondheid van de bezoekers mee te nemen in de overwegingen van natuurbeheer. Hoe dit precies kan en welke interventies het meeste succes hebben is nog niet bekend. Tijdens het symposium zullen inhoudelijk betrokkenen hierover van gedachten wisselen.

Tick Tactics

Op 13 en 14 december 2016 organiseren de Wageningen Universiteit (WUR Wageningen University & Research (Wageningen University & Research)), het AMC Academisch Medisch Centrum Amsterdam (Academisch Medisch Centrum Amsterdam) en RIVM een tweedaags symposium over natuurbeheer en het voorkomen van de ziekte van Lyme. Verschillende deskundigen presenteren kennis over de ecologie van teken, de Borrelia-bacterie en de nieuwste inzichten in het voorkomen van teken(beten). Verschillende belanghebbenden discussiëren over de (on)mogelijkheden voor interventies binnen het natuurbeheer. Ook wordt het boek “Ecology and Prevention of Lyme Borreliosis” gepresenteerd en overhandigd aan het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.