Door de hervormingen van de langdurige zorg heeft dagbesteding voor mensen met dementie volop de aandacht. Dagbesteding kan de maatschappelijke participatie van mensen met dementie bevorderen. Zorgboerderijen doen dit op een andere wijze dan reguliere instellingen voor dagbesteding. Daarmee hebben ze toegevoegde waarde ten opzichte van het reguliere aanbod van dagbesteding. Dat blijkt uit onderzoek van het RIVM.
Het RIVM onderzocht, aan de hand van ervaringen van mensen met dementie en hun mantelzorgers, hoe dagbesteding hun deelname aan de samenleving bevordert. Daarnaast werd bekeken hoe zorgboerderijen zich hierin onderscheiden van reguliere instellingen voor dagbesteding.
Uit het onderzoek blijkt dat beide typen dagbesteding door sociale interacties en (recreatieve) activiteiten de maatschappelijke participatie van mensen met dementie stimuleren. Zorgboerderijen kunnen er aanvullend voor zorgen dat mensen met dementie het gevoel hebben vrijwilligerswerk of betaald werk uit te voeren. Dit draagt bij aan hun gevoel ergens bij te horen en een zinvolle bijdrage te kunnen leveren aan de samenleving. Zorgboerderijen worden vooral bezocht door getrouwde mannen die meestal jonger zijn dan de veelal verweduwde vrouwen die reguliere instellingen voor dagbesteding bezoeken.
Dagbesteding vervult ook een belangrijke steunfunctie voor mantelzorgers. Het geeft hen de mogelijkheid om maatschappelijk te blijven participeren en de zorg voor hun naaste langer vol te houden. Hoewel zowel dagbesteding op zorgboerderijen als reguliere dagbesteding mantelzorgers kan ontlasten, laat dit onderzoek zien dat het voor mantelzorgers, met name partners, wel van belang is welk type dagbesteding wordt ingezet. Er zijn mantelzorgers die zonder zorgboerderij geen dagbesteding zouden hebben ingezet, omdat reguliere voorzieningen onvoldoende aansluiten bij de wensen en mogelijkheden van hun naaste.
De inzichten uit dit onderzoek zijn onder andere van belang voor gemeenten. Vanaf 2015 zijn zij verantwoordelijk voor dagbesteding. Uit het onderzoek blijkt dat mensen met dementie, afhankelijk van hun leeftijd, geslacht en achtergrond, verschillende behoeften en mogelijkheden hebben. Een goede aansluiting tussen de voorziening voor dagbesteding en de wensen en mogelijkheden van mensen met dementie (en hun mantelzorgers) is daarom van belang. De belangrijkste aanbeveling voor gemeenten is daarom ervoor zorg te dragen dat er diversiteit is in het aanbod van dagbesteding.
Het onderzoek werd gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken (via ZonMw (Nederlandse organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie)) en Alzheimer Nederland en werd in samenwerking met LEAS Bureau voor zorgvernieuwing uitgevoerd.