Vrijwel alle behandelingen in de reguliere verslavingszorg voor alcohol en drugs die in de literatuur zijn beschreven, zijn kostenbesparend of kosteneffectief. Dit blijkt uit een literatuurstudie van het RIVM.

In Nederland krijgt bijna één op de vijf volwassen Nederlanders in zijn of haar leven te maken met een alcohol- of drugsprobleem. Zo’n probleem ontstaat wanneer mensen van alcohol of drugs afhankelijk zijn of er te veel van gebruiken. Van de mensen die vervolgens in de verslavingszorg terechtkomen, komt 47 procent voor een alcoholprobleem, gevolgd door heroïne (16 procent) en cannabis (15 procent).

Het RIVM heeft in opdracht van GGZ geestelijke gezondheidszorg (geestelijke gezondheidszorg) Nederland de kosteneffectiviteit van de reguliere verslavingszorg onderzocht. Kosteneffectief betekent dat de effecten van de behandeling opwegen tegen de kosten ervan. De effecten vertalen zich bijvoorbeeld in een langer leven, of in een betere kwaliteit van leven. In alle studies werden de kosten die binnen de gezondheidszorg gemaakt worden meegenomen. Maatschappelijke kostenbesparingen die na een zorgtraject optreden, zoals minder ziekteverzuim, minder criminaliteit en minder verkeersongevallen, worden niet altijd in de onderzoeken meegenomen. Het RIVM doet de aanbeveling om aanvullend onderzoek te doen, waarin alle maatschappelijke kosten en baten worden betrokken omdat dit een compleet inzicht in de kosten van verslavingen en de baten van behandelingen geeft. In 2012 werden ruim 66.000 personen geholpen in de reguliere verslavingszorg.

In het rapport zijn 14 verschillende interventies genoemd, waarnaar onderzoek is gedaan over de kosteneffectiviteit van die interventie.