Het RIVM heeft berekend hoeveel PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen) er zit in het water van 13 zwemlocaties in de omgeving van chemiefabriek Chemours. Voor 12 locaties kan het RIVM zeggen dat de berekende hoeveelheid PFAS niet schadelijk is voor de gezondheid van zwemmers. Alleen het water van recreatieplas Merwelanden moet nader worden onderzocht. De waterschappen Rivierenland en Hollandse Delta selecteerden de zwemlocaties en deden de PFAS-metingen.
Wat heeft het RIVM nu berekend?
Het RIVM heeft de PFAS (Per- en polyfluoralkylstoffen)-meetgegevens van de waterschappen omgerekend naar een totale PFAS-concentratie in het zwemwater per locatie. Deze berekening is nodig omdat er meerdere PFAS in het water zijn gemeten. Iedere PFAS in dit mengsel is op een eigen manier mogelijk schadelijk voor de gezondheid.
Rivierenland en Hollandse Delta deden op 8 locaties metingen. Daarvan waren er 5 op een zwemlocatie zelf (o.a. Merwelanden en Lammetjeswiel). Volgens Hollandse Delta is de waterkwaliteit op de overige zwemlocaties vergelijkbaar met een van de 3 andere meetpunten. Het RIVM is bij de berekening hiervan uitgegaan.
Wat is de uitkomst?
De provincie Zuid-Holland wil graag op korte termijn een indicatie of zwemmen in dit water veilig is. Het RIVM heeft de uitkomsten van deze berekening vergeleken met de PFAS-concentraties in de zwemplas Berkendonk in Helmond. Uit RIVM-onderzoek in 2021 bleek dat zwemmers daar minder PFAS binnenkrijgen dan de gezondheidskundige grenswaarde. Ook bij dagelijks zwemmen in de zomervakantie.
Het RIVM gaat er vanuit dat als de berekende hoeveelheid PFAS vergelijkbaar is met of lager dan die in Berkendonk, zwemmen op deze locatie veilig is. Dat is het geval voor 12 locaties. Alleen voor Merwelanden komt de berekening boven de waarden van Berkendonk uit. Het RIVM kan op dit moment nog niet beoordelen of zwemmen daar veilig is. Daarvoor is een uitgebreidere risicobeoordeling nodig. De resultaten daarvan zijn over 4 weken bekend.
De provincie Zuid-Holland geeft een negatief zwemadvies af voor recreatieplas Merwelanden voor de duur van het vervolgonderzoek.
De 13 zwemlocaties zijn:
- Binnenmaas Mijnsheerenland
- Binnenmaas Westmaas
- Vijver Oosterpark
- Woude
- Waalboezem Surfbocht
- Plas Wevershoeve
- Sandelingen Ambacht
- Waalboezem Heerjansdam
- Recreatieplas Merwelanden
- Put van Ottoland
- Lammetjeswiel
- Surfplas Slingeland
- Natuurbad de Donk
PFAS is altijd onwenselijk
Ook als zwemmen in dit water niet schadelijk is voor de gezondheid, dan is het toch onwenselijk dat PFAS in zwemwater voorkomt, benadrukt het RIVM. Uit ander RIVM-onderzoek blijkt dat de Nederlandse bevolking via voeding en drinkwater al te veel PFAS binnenkrijgt.