Brucellose

Brucellose is een meldingsplichtige ziekte (groep C) die in Nederland zelden voorkomt. De afgelopen jaren werden gemiddeld 4 infecties per jaar gemeld. Mondiaal komt brucellose het meest voor van alle zoönosen, met meer dan 500.000 ziektegevallen per jaar. (1) Infecties met Bruccella spp species (species). worden vastgesteld met behulp van serologisch onderzoek, PCR polymerase chain reaction (polymerase chain reaction) (Polymerasekettingreactie) of een kweek. In dit geval werd de diagnose met een PCR bevestigd.

Brucella is niet van mens op mens overdraagbaar, maar wordt overgedragen door contact met besmette dieren en het drinken van rauwe melk(producten). Bij dieren kan Brucella een abortus van de vrucht veroorzaken.

De ziekte kenmerkt zich door een typisch wisselend temperatuurverloop (febris undulans), dat gepaard gaat met klachten van algehele malaise, hoofdpijn, zweten en artralgieën. Wanneer men de ziekte niet herkent, kan het leiden tot diverse gecompliceerde infecties zoals endocarditis, osteomyelitis, meningitis en orchitis.

De reis

Syrië is een van de hoogst endemische landen voor brucellose. (2) In Syrië bestaat een nationaal brucellosecontroleprogramma, maar al in 2013 werd melding gemaakt bij de WHO World Health Organization (World Health Organization) (Wereldgezondheidsorganisatie) van een tekort aan vaccinaties en medicatie voor dieren, waardoor de situatie lastig onder controle te krijgen was. (3) Door de huidige situatie in Syrië lijkt het aannemelijk dat dit probleem inmiddels nog groter is geworden. In Syrië stelde een arts ongeveer 4-5 maanden voordat hij in Nederland ziek werd waarschijnlijk de diagnose brucellose. De patiënt kreeg hiervoor een antibioticumkuur. Onderweg naar Europa ging een deel van zijn medicatie verloren, waardoor hij de kuur niet kon afmaken. In Duitsland werd de jongen enkele dagen opgenomen in een ziekenhuis. Uiteindelijk belandde de patiënt in ter Apel en van daaruit ging hij naar zijn tijdelijke opvanglocatie in Nijmegen. Zijn historie kwam echter pas met vertraging aan het licht, aangezien de patiënt dit niet direct aan de arts van het gezondheidscentrum asielzoekers (GC A gezondheidscentrum asielzoekers (gezondheidscentrum asielzoekers)) had gemeld.

Aangezien veel brucelloseklachten van algemene aard zijn, is het soms lastig om de diagnose te stellen. Als daarbij de ziektegeschiedenis ontbreekt en er sprake is van een taalbarrière, maakt dit het stellen van de juiste diagnose extra lastig. Verdieping in het land van herkomst van de patiënt en de daar (endemisch) voorkomende infectieziekten en risicofactoren in kaart brengen tijdens een reis naar Europa zijn daarom van belang. Alertheid van zowel de huisarts als de microbioloog hebben in deze casus tot de juiste diagnose geleid.

Bron- en contactopsporing

De LCI Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding (Landelijke coördinatie infectieziektebestrijding) (Landelijke Coördinatie Infectieziektebestrijding)-richtlijn raadt bij brucellose aan bron- en contactonderzoek te doen en daarbij de volgende vragen te stellen:

• Bezocht de patiënt endemische gebieden?
• Consumeerde de patiënt ongepasteuriseerde zuivelproducten?
• Had het patiëntcontact met landbouwhuisdieren?
• Welk beroep oefent de geïnfecteerde uit?

Aangezien in deze casus de besmetting duidelijk al in Syrië had plaatsgevonden is verder brononderzoek niet uitgevoerd. Wel is geïnformeerd bij de behandelend arts of de familieleden van deze jongen, die zich inmiddels elders in Nederland bevonden, vergelijkbare klachten hadden. Omdat dit op dit moment niet aan de orde was, bleef het advies beperkt tot het alert zijn op eventueel nog te ontwikkelen symptomen. Aangezien de besmetting bij deze jongen echter al minstens 5 maanden geleden had plaatsgevonden, is het niet waarschijnlijk dat de familieleden nog klachten zullen ontwikkelen.

Discussie en conclusie

Deze casus illustreert de situatie waarin vluchtelingen verkeren en de consequenties die dit kan hebben voor hun gezondheid. Als gevolg van de slechte hygiënische omstandigheden en een niet goed functionerend preventieprogramma kunnen in de landen van herkomst infectieziekten voorkomen die we in Nederland zelden zien. Behalve dat hulpverleners bedacht moeten zijn op deze importziekten, moeten ze beseffen welke consequenties een reis naar Europa kan hebben voor de gezondheid en het volgen van de juiste therapie.

De jongen uit deze casus is uiteindelijk drie keer bij een dokter geweest voordat hij de volledige behandeling kon afronden. We staan er zelden bij stil dat je onderweg medicatie kwijt kunt raken Het is voor hulpverleners belangrijk om niet alleen naar de voorgeschiedenis na te vragen, maar het is ook belangrijk om het ziektebeeld en de behandeling in begrijpelijke taal uit te leggen. Het gebruik van een professionele tolk is hierbij vaak onmisbaar. Ook kan voorlichting over de Nederlandse gezondheidssituatie van belang zijn. De kans om brucellose op te lopen door het drinken van melk in Nederland niet te vergelijken is met dat risico in Syrië.

Gezien de hoge prevalentie van brucellose in Syrië, valt het op dat er het afgelopen jaar zo weinig brucella-infecties zijn gemeld. Uiteraard speelt de lange reis hierin een rol, waardoor een deel van de geïnfecteerde mensen al voor aankomst in Nederland klachten krijgt. Het is echter gezien deze casus ook maar de vraag of zij onderweg de juiste zorg hebben gekregen.

Auteurs

C.A.J. van Bokhoven-Rombouts, H.H.J. Bavelaar, GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst (Gemeentelijke Gezondheidsdienst) Gelderland-Zuid

Correspondentie

CBokhoven@ggdgelderlandzuid.nl

Literatuur

• Gwida M, Al Dahouk S, Melzer F, Rösler U, Neubauer H, Tomaso H. Brucellosis - regionally emerging zoonotic disease? Croat Med J. 2010 Aug;51(4):289-95.
• Pappas G, Papadimitriou P, Akritidis N, Christou L, Tsianos EV. The new global map of human brucellosis. Lancet Infect Dis. 2006 Feb;6(2):91-9.
• Weekly Epidemiological Monitor. Vol 6, issue 36 2013 Sept.
• LCI-richtlijn Brucellose