De griepprik is een geïnactiveerd vaccin dat delen van verschillende typen onschadelijk gemaakt influenzavirus bevat. Het vaccin zorgt ervoor dat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen de typen influenzavirussen die opgenomen zijn in het vaccin en zodoende bescherming bieden tegen griep.
Quadrivalent vaccin
Voor het griepseizoen 2021/22 wordt in Nederland gebruik gemaakt van het quadrivalente vaccin (QIV). Dit vaccin beschermt tegen 4 typen griepvirus. Tot en met 2018 beschermde het griepvaccin tegen 3 typen griepvirus. Beide lijnen B-influenzavirus zijn in het quadrivalente griepvaccin opgenomen met als doel om de kans op een mismatch tussen de virusstammen in de griepprik en de circulerende virusstammen te verkleinen.
Er waren in Nederland twee quadrivalente griepvaccins geregistreerd die gebruikt worden voor de jaarlijkse griepvaccinatiecampange: Vaxigrip Tetra® (Sanofi Pasteur) en Influvac Tetra® (Abbott). Sinds 2022 is Fluarix Tetra® (GlaxoSmithKline) daar aan toegevoegd. Alle drie de vaccins zijn geïnactiveerde vaccins en zijn gericht tegen vier typen influenzavirus; 2 van het influenzavirus type A en 2 van het type B.
Elk seizoen circuleren er andere typen griepvirussen. De WHO (World Health Organization) maakt daarom jaarlijks een inschatting van welke griepvirussen dat zijn. Vaccinproducenten passen hun vaccins daarop aan. Op de website van de WHO is te lezen tegen welke typen influenza de griepvaccins dit jaar beschermen.
Mogelijke bijwerkingen na vaccinatie
Vaccinaties tegen influenza zijn veilig bevonden (zie bijsluiter/SmPC tekst). Het bijwerkingencentrum Lareb (Landelijke Registratie Evaluatie Bijwerkingen) concludeert dat na influenzavaccinatie relatief weinig bijwerkingen gemeld worden. Bijwerkingen die het meest voorkomen zijn lokale reacties op de plaats van de injectie: pijn, roodheid en zwelling. Ook vermoeidheid en hoofdpijn zijn veelvoorkomende bijwerkingen. Gevaccineerde patiënten kunnen aangeven dat ze zich enkele dagen na de influenzavaccinatie niet zo lekker voelen.
Voor meer informatie en een overzicht van de meldingen van vermoede bijwerkingen na een vaccinatie kunt u terecht op de website van het Bijwerkingencentrum Lare. Het gaat bij deze meldingen dus om het vermoeden bij de melder dat het een bijwerking betreft. De relatie met het vaccin staat dus niet vast, het kan ook gaan om een gebeurtenis die toevallig in de tijd samen valt met vaccinatie. Een uitgebreide beschrijving van mogelijke bijwerkingen is te vinden in de bijsluiter van de vaccins.
Wanneer kan ik me het beste laten vaccineren?
Tussen half oktober en half november. Dan bouwt u de beste afweer op tegen het virus, nog voordat het griepseizoen begint (meestal eind december-februari). Overigens is vaccinatie tot maart nog zinvol, eigenlijk zolang een griepepidemie aanhoudt.
Hoe lang biedt de griepvaccinatie bescherming?
Na vaccinatie zijn gezonde mensen binnen 1-2 weken beschermd. Deze bescherming duurt ongeveer 24 weken.
Geeft griepvaccinatie ook groepsimmuniteit?
Hoe meer mensen door vaccinatie beschermd zijn tegen een bepaalde ziekte, hoe kleiner de kans is dat de ziekte zich verspreid. Hierdoor zijn niet-gevaccineerde mensen ook beschermd. Bij griep betekent dit dat tenminste 60% van de totale bevolking in Nederland gevaccineerd zou moeten zijn. Dit percentage is niet haalbaar omdat de jaarlijkse griepprik alleen aangeboden wordt aan bepaalde groepen mensen en niet aan iedereen.
Hoe lang kan het griepvirus overleven buiten het lichaam?
Dit hangt af van veel factoren waaronder aard van het oppervlak, luchtvochtigheid, blootstelling aan Uv (ultraviolette)-straling en temperatuur. Het griepvirus kan enkele minuten overleven op handen, enkele uren op kleding en zakdoeken, 1-2 dagen op niet-poreuze oppervlakken als staal en plastic en tot meerdere dagen op huisstof. Dit geldt voor de meeste respiratoire virussen (bijv. RSV (Respiratoir Syncytieel Virus), rhinovirus, SARS (severe acute respiratory syndrome), coronavirus, influenzavirus).