Direct aanmelden
Waarom doen we dit onderzoek?
In 2022 is een Europees onderzoek uitgevoerd naar vossenlintworm op commercieel geteeld zachtfruit en sla. De onderzoekers vonden in verschillende landen waar vossen besmet zijn ook DNA (deoxyribonucleic acid) van de vossenlintworm op bijvoorbeeld aardbeien of blauwe bessen. Zo ook op fruit uit Nederland.
In het Europese onderzoek is maar weinig fruit uit Nederland getest. Daarom gaat het RIVM dit onderzoek nu, in opdracht van de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit), op grotere schaal herhalen. Dit doen we in Zuid- en Midden-Limburg, een gebied waar de vossenlintworm voorkomt en waar zachtfruit geteeld wordt. Ook in het Europese onderzoek werd fruit uit deze regio onderzocht.
Het doel van het onderzoek is bepalen in hoeverre besmetting door de vossenlintworm voorkomt in de commerciële teelt van zachtfruit in Zuid- en Midden-Limburg. Verder onderzoeken we of er bedrijfskenmerken zijn die verschillen tussen bedrijven waar vossenlintworm wel of niet wordt gevonden. Hiermee kunnen we beter inschatten hoe we besmetting met vossenlintworm kunnen voorkomen en bestrijden.
Wat is vossenlintworm?
De vossenlintworm is een kleine parasiet die leeft in de dunne darm van vossen. Eitjes komen met de ontlasting van de vos mee naar buiten en besmetten zo de omgeving, zoals fruit dat buiten wordt geteeld. Wanneer mensen eitjes inslikken, bijvoorbeeld via besmet voedsel, kunnen ze de zeldzame ziekte alveolaire echinokokkose (AE (alveolaire echinokokkose)) krijgen. Deze kans is zeer klein, maar de ziekteverschijnselen kunnen ernstig zijn.
Komt vossenlintworm voor in Nederland?
In Nederland komt de vossenlintworm voor bij een deel van de vossen in Limburg en Oost-Groningen.
Welke bedrijven kunnen meedoen?
Voor dit onderzoek zijn we op zoek naar telers van zachtfruit, zoals aardbeien, blauwe bessen, aalbessen, frambozen of bramen, dat buiten wordt geteeld (niet in een kas) in Zuid- of Midden-Limburg.
Wat betekent meedoen aan dit onderzoek?
Als u wilt meedoen aan dit onderzoek, ontvangen we uw aanmelding graag via het aanmeldformulier. Heeft uw bedrijf verschillende locaties? Dan kunt u meedoen met meerdere locaties. U hoeft zich daarvoor maar 1 keer aan te melden. Heeft u vragen over het onderzoek? Dan kunt u die stellen aan de onderzoekers via parasieten@rivm.nl.
Er kunnen maximaal 30 bedrijven meedoen. Wij nemen na uw aanmelding contact op om 2 bezoeken in te plannen in de zomer van 2024.
Tijdens deze bezoeken komen er onderzoekers van het RIVM langs. Dit duurt maximaal 3 uur. Hierin komt het volgende aan bod:
- U vult een vragenlijst in, samen met een onderzoeker van het RIVM. Hierin vragen we naar bedrijfskenmerken die van belang zijn voor dit onderzoek.
- We verzamelen 5 fruitmonsters per bezoek, dus 10 in totaal. Deze monsters bestaan uit 200 gram fruit van verschillende plekken op het perceel.
- We maken een inschatting van de kans dat vossen op het bedrijf kunnen komen.
- We zoeken naar vossenkeutels. Als we deze vinden, dan nemen we deze mee (maximaal 10).
- We nemen op enkele plekken grondmonsters (50 gram).
De fruitmonsters gaan gekoeld naar het laboratorium. Daar onderzoeken we ze met een PCR (polymerase chain reaction)-test op de aanwezigheid van genetisch materiaal van de vossenlintworm. Ook onderzoeken we of de gevonden vossenkeutels inderdaad van een vos zijn en of er vossenlintworm in zit. Ook de grondmonsters worden getest op de aanwezigheid van het genetisch materiaal van de vossenlintworm.
Wat gebeurt er met de resultaten?
De laboratoriumuitslagen van het fruit, de grond en de vossenkeutels analyseren we samen met de gegevens uit de vragenlijst. Zo krijgen we inzicht in welke bedrijfskenmerken een risico vormen of juist beschermend werken tegen de vossenlintworm. Hopelijk kunnen we vossenlintworm op zachtfruit daarmee in de toekomst voorkomen.
Na het onderzoek ontvangt u de resultaten van uw eigen bedrijf en een algemene samenvatting. In het algemene rapport en de algemene samenvatting zijn alle resultaten anoniem.
Het onderzoek heeft geen gevolgen voor uw bedrijf en uw producten. Er is geen sprake van handhaving.
Waarom meedoen aan dit onderzoek?
Door deel te nemen aan dit onderzoek draagt u bij aan de voedselveiligheid en volksgezondheid. Ook krijgt u inzicht in de situatie rondom vossen en vossenlintworm op uw eigen bedrijf. Als dank voor uw deelname ontvangt u een VVV-bon van €25.
Toestemming en privacy
Bij het aanmelden voor het onderzoek geeft u aan dat u akkoord gaat met de privacyverklaring van het RIVM, zodat we contact met u kunnen opnemen. Bij het eerste bedrijfsbezoek tekent u een formulier waarin staat dat u geïnformeerd bent over het onderzoek en hiermee akkoord gaat. Ook vragen we toestemming om de monsters te bewaren voor later onderzoek naar andere ziekteverwekkers. U kunt zelf aangeven of u hiervoor toestemming geeft.
