In de film 'Polio, een gevreesde kinderziekte' komen patiënten aan het woord: wat weten ze nog van de tijd toen zij door polio getroffen werden en wat zijn de latere gevolgen.

Polio is een besmettelijke virusziekte die kan leiden tot blijvende verlammingen, de noodzaak tot beademing en in sommige gevallen tot de dood. Ter gelegenheid van het 50-jarige jubileum van het Rijksvaccinatieprogramma heeft het Centrum infectieziektebestrijding van het RIVM een film over polio laten maken. In de film komen patiënten aan het woord: wat herinneren zij zich van de tijd toen zij door de ziekte getroffen werden en wat zijn de latere gevolgen. De film zoomt in op de situatie in Nederland en India, geplaatst in een internationaal perspectief van de polio-eradicatie.

De film is gemaakt in 2009. Op dat moment was er nog polio in India. Inmiddels in India poliovrij. Een actueel overzicht van het voorkomen van polio is te vinden op http://www.polioeradication.org/

Polio een gevreesde kinderziekte bestaat uit verschillende delen.

1. Introductie

1. Introductie

(Beeldtitel: Introductie. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009). Zwarte jongens op houten krukken spelen voetbal. Enkele kleuters voetballen met hun handen. Voice-over:)

BEKLEMMENDE MUZIEK

(Twintig jaar geleden, in 1988, waren er meer dan 125 landen waar polio heerste. En ieder jaar opnieuw raakten zo'n half miljoen kinderen erdoor verlamd.)

(Een jongetje beweegt zich voort op z'n handen en billen.)

DE BEKLEMMENDE MUZIEK SPEELT VERDER

VROUWENSTEM: Polio is bij meer mensen bekend onder de naam 'kinderverlamming'.
Het is een infectieziekte waarbij verlammingen optreden.

(Een jongen doet een beugel om z'n been. Een kindje met slangetjes in z'n neus.)

DE BEKLEMMENDE MUZIEK SPEELT VERDER

(In 90 procent van de gevallen gaat het om kinderen jonger dan 5 jaar. Wanneer de ademhalingsspieren worden aangetast, kan dat leiden tot dood door verstikking.)

(Een baby met een slangetje in z'n neus ademt schokkend met z'n mond open. Het beeld wordt zwart. Dan verschijnt in witte letters de beeldtekst: Polio gevolgd door: een gevreesde kinderziekte. Zwart-witbeelden van een blank jongetje met een beugel om z'n linkerbeen.)

DE BEKLEMMENDE MUZIEK SPEELT VERDER

(Begin jaren 50 raakten in Europa elk jaar 30.000 kinderen verlamd.)

(Een vrouw helpt het jongetje met de beenbeugel met lopen. Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

2. Poliopatiënt 1956

2. Poliopatiënt 1956

(Beeldtitel: Poliopatiënt 1956.
Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009).

Bij een gebouw staat de beeldtekst: Museum Boerhaave, Leiden.
Een vrouw loopt met een kruk door het museum.)

RIA BLOEMEN: Ik ben ziek geworden toen ik vier jaar oud was.
Ik speelde bij een buurmeisje en ik werd in één keer inderdaad erg ziek, echt ziek.
Ik weet dat mijn vader mij naar beneden heeft gedragen op het moment dat ik dus uit huis ging voor het vertrek naar het ziekenhuis en hij droeg me de trap af en dat was een heel vertrouwd loopje eigenlijk door een bijkeukentje de trap op, maar hij droeg me nu naar beneden maar ik kon m'n eigen hoofd niet rechtop houden dus dat viel achterover van m'n vaders arm af en ik zag de trap en de hele bijkeuken en het hele woonhuis op z'n kop.
De eerste ziekenhuisopname was geïsoleerd dus ik lag in een boxje waar niemand bij me mocht behalve de verpleging.
Dus ik kon zwaaien, of mijn moeder stond te zwaaien achter het raampje naar mij en verder niets.
Dat was wel behoorlijk ingrijpend.
Ik denk dat ik een week of zes in Oldenzaal in het ziekenhuis heb gelegen en van daaruit ben ik overgeplaatst naar een groter ziekenhuis in Enschede en daar heb ik bijna negen maanden nog gelegen.
Maar het erge was dat ik mijn speelgoed niet mee mocht nemen.
Mijn pop mocht niet mee en wat klein spul dat ik in 't ziekenhuis in die isoleer had gehad al zat het alleen maar eigenlijk rondom me heen want ik kon er niet mee spelen, dat mocht niet mee vanwege het besmettingsgevaar.
En ik kreeg als zoetmakertje een klein muziekdoosje ik weet niet of je ze kent, dat zijn van die kleine koffiemolentjes en daar zit zo'n tun-tun-tun-tun-tun-tun-geluidje in zo'n blikken trommeltje, die kreeg ik op m'n buik gezet in de ambulance maar ik kon er niks mee, want ik kon m'n armpjes niet bewegen.
Dus dat ding, dat stond daar en ik had er niks aan.
Ik wou alleen mijn pop, maar die kreeg ik niet, nee.

(Zwart-witbeelden van een machine. Voice-over:)

(Degenen die niet zelfstandig konden ademen, moesten de ijzeren long in. Die creëerde een vacuüm en ademde vóór de patiënt. Sommigen konden alleen in de ijzeren long overleven en moesten er soms hun hele leven in doorbrengen. Ook moeders met kinderen. De technologie was effectief, maar ook beangstigend.)

(In een zaal van het museum staat onder andere een ijzeren long. Ria Bloemen loopt door de zaal en bekijkt de tentoongestelde voorwerpen.)

ZACHT GETIK VAN EEN KRUK OP DE VLOER

RIA: Nu weet ik dat dat was om mijn ademhaling te ondersteunen.
Dat heb ik toen niet begrepen.
Ik heb er denk ik alleen 's nachts in gelegen voor zover ik het me kan herinneren en het...
Het was voor mij een soort bed waar ik in ging en het schommelde een beetje. En, ja, de beperking was eigenlijk dat je niet kon bewegen en er niet uit kon en, ja, afhankelijk was van alles wat er om je heen gebeurde.
Alleen je hoofd stak eruit en je kon dus ook eigenlijk niet zien wat er rondom je heen of achter je gebeurde.
Ik weet dat ik erin gelegd werd en een van de ergste dingen vond ik dat ik een luier aan moest omdat ik niet 's nachts op de po gezet kon worden wanneer dat nodig was.
Dat vond ik eigenlijk heel erg, dat ik in m'n broek moest plassen en dat daar geen rekening mee gehouden werd, dat ik dat erg vond.

(Een zwart-witfoto.)

Toen ik thuiskwam, kon ik weer lopen.

(Op de foto staat een meisje met een stok.)

Maar dat zal niet ver zijn geweest of niet veel zijn geweest want mijn bed stond in de woonkeuken.
Dus het grote deel van de dag lag ik nog op bed en dan moest er af en toe geoefend worden.

(Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

3. Poliopatiënt 1971

3. Poliopatiënt 1971

(Beeldtitel: Poliopatiënt 1971. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009).)
(Zwart-witbeelden van een rij theelepeltjes waar iemand iets op drupt. Een baby'tje eet van een van de lepeltjes. Een peutertje krijgt een suikerklontje.)

GELACH EN GEROEZEMOES

(Woordjes op een schoolbord. Een man in een doktersjas gaat de klas rond met een bord vol suikerklontjes. Elk kind neemt één klontje.)

INTERVIEWER: In 1971 was er wel al een poliovaccin.
Waarom bent u niet gevaccineerd?

(Ik ben niet gevaccineerd omdat m'n ouders heel erg streng gelovig waren. Ik zeg waren, want ze leven niet meer. En de dominee preekte van de kansel dat het niet mocht.)

(Aldus Roelofje Mussche.)

INTERVIEWER: Waarom mocht het niet?

(Je mag niet ingrijpen in het leven. Dus alles wat je overkomt heeft een bedoeling.)

(Zwart-witbeelden van vrouwen in klederdracht gevolgd door Roelofje tijdens het interview. Ze drukt een soort zwarte buis tegen een gat in haar keel. Oude foto's van Roelofje en een ander meisje.)

STILTE

(Ik kreeg alleen maar griep. Je hebt griepverschijnselen, daar begint het mee. Omdat er heel veel kinderen in het dorp... In Staphorst, waar ik vandaan kom, al polio hadden, werden alle kinderen met griepverschijnselen uit voorzorg opgenomen. Dus ik werd op een dinsdagochtend, om tien uur, opgenomen. En dat is goed geweest, want om zes uur 's avonds lag ik al in coma.)

(Zwart-witbeelden van een man die voor een gebouw staat en iets door een open raam naar binnen schuift. Een kindje ligt in een ziekenzaal. Een foto van Roelofje in het ziekenhuis.)

BEKLEMMENDE MUZIEK

(Van de dagen daarna weet ik wel dat ik veel bezoek kreeg van m'n ouders, familie, mensen van school én de dominee. De dominee zei... Of het erg was heeft hij niet gezegd. Hij zei: Ja meisje, er moet toch één iemand boeten voor de zonden van de mensheid. Toen dacht ik: Nou, waarom ik dan? Ik heb chocolaatjes gepikt toen m'n moeder niet thuis was. Dat had ik dan beter niet kunnen doen.)

(Hoe komt het dat sommige ouders hun kinderen niet laten vaccineren tegen bijvoorbeeld polio?)

(De gelovige mensen, die doen het niet omdat ja... Alles wat je overkomt in je leven, daar heeft God een bedoeling mee. Dus als je polio krijgt, dan heeft God daar een bedoeling mee. Dan word je de wereld ingestuurd om iets te doen met polio. Ik was liever de wereld ingerénd. Zonder polio.)

(Het vervelende, vind ik, is dat je 24 uur per dag afhankelijk bent van andere mensen. Ik kan niet zelf opstaan. Niet zelf naar het toilet, niet zelf onder de douche en niet zelf aankleden. Geen eten maken, m'n huis niet schoonmaken. Geen autorijden... Maar ook omdat ik aan de beademing zit en af en toe last heb van slijmophoping, kan ik nooit heel lang alleen zijn. Er moet 24 uur iemand, op de achtergrond, aanwezig zijn.)

(Roelofje rijdt in een elektrische rolstoel. Een jongeman opent intussen de achterkant van een auto en klapt een oprijplaat open zodat Roelofje de auto in kan.)

(Als kind van elf... Tot mijn zestiende heb ik niet overzien dat het voor altijd was. Op mijn zestiende, dat weet ik nog heel goed, toen ging ik met een stel jonge mensen naar een popconcert. En toen dacht ik voor het eerst: O...)

(Toen zag je allemaal jongens en meisjes, het was in de buitenlucht, lekker op het gras liggen. Stelletjes, vrijen en weet ik wat allemaal. Toen dacht ik: O, ik ben dus... Ik heb dus een handicap en dat gaat nooit meer over.)

('s Nachts moet ik aan de beademing, omdat bij ieder mens een gedeelte in de hersenstam signalen doorgeeft zodat iemand automatisch ademt. En bij mij is dat defect. Dus ik adem bewust, zeg maar, dus zodra ik in slaap val, houdt m'n ademhaling op. Dus daarom word ik 's nachts aangesloten op beademingsapparatuur.)

(De buizen van de beademingsapparatuur bewegen terwijl Roelofje in bed ligt. Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

4. Postpoliosyndroom

4. Postpoliosyndroom

(Beeldtitel: Postpoliosyndroom. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009).)

RIA BLOEMEN: Ik heb nooit meer alles gekund.
M'n rechterbeen is zodanig achtergebleven daar kan ik niet bijvoorbeeld een trede van een trap mee nemen of een stoepje opstappen. Dat gaat niet. Die kracht is er niet meer.
En een afstandje lopen is nooit meer gelukt.
Toen ik jonger was wel meer dan nu maar ik heb nooit met een wandeltochtje mee kunnen doen of met een groep kinderen een afstand lopen. Dat ging niet.

(Een zwart-witfoto van een meisje, een vrouw en drie jongens. Interviewer:)

STILTE

INTERVIEWER: Wist u dat de polio nog terug zou kunnen komen?
RIA: Dat heb ik niet geweten tot 1993.
Toen had ik al jaren weer hevige klachten.
Toen las ik in een blad een artikel over het postpoliosyndroom een artikel dat uit een Amerikaans blad vertaald was.
En toen viel alles op z'n plaats.
Toen dacht ik van: hé, nou snap ik het, nou weet ik wat ik heb.
Dat tussen de 25 en de 40 jaar na het doormaken van de ziekte de soort symptomen eigenlijk weer, als van de ziekte de kop opsteken, of lijken te steken.
En dat dezelfde klachten weer, als hevige vermoeidheid en pijn en uitval, een soort laesie- en verlammingsverschijnselen weer kunnen voorkomen. En dat had ik allemaal.
Dus toen begreep ik het.
Dat vond ik gemeen. Dat vond ik eigenlijk een behoorlijke stoot onder de gordel want je had zo je best gedaan om alles weer de baas te worden.
Revalidatie bestond ook uit even doorzetten, even flink zijn en dan komt het wel weer.
En nu bleek eigenlijk dat je met even doorzetten en even flink zijn eigenlijk een averechts effect had bereikt.
En dat was geen fijn gevoel, nee.
Het verstoorde alles bij mij, want ik moest m'n hele leven opnieuw herinrichten terwijl ik juist dacht dat ik het zo goed op poten had gezet.
We weten dat de spiergroepen die het meest aangetast zijn geweest ook waarschijnlijk de meeste terugval zullen krijgen.

(Ze slikt en kijkt voor zich uit.)

Dat zal betekenen dat ik misschien in de toekomst ook weer een soort beademing nodig zal hebben omdat mijn eigen ademhalingsspieren het misschien ook niet meer zelf kunnen.
Zover is het niet, maar je hebt toch wel in m'n achterhoofd denk ik daar weleens aan, ja.

(Voice-over:)

(Alles veranderde met de komst van het poliovaccin in 1954. Het aantal gevallen in de VS daalde van 18.000 in 1954 naar 9 in 1976. Dat is goed nieuws en bewijst de effectiviteit van vaccinatie.)

Als je begint niet meer in te enten dan steekt die ziekte wel weer z'n kop op, ben ik bang of althans, loop je grotere risico's.
En mensen die zich niet, of hun kinderen niet laten inenten...
Ja, daar heb ik...
Ik heb met de mensen geen moeite, maar ik heb met hun standpunten moeite.

(Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

5. Polio-eradicatiecampagne

5. Polio-eradicatiecampagne

(Beeldtitel: Polio-eradicatiecampagne. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009). Bij een gebouw staat de beeldtekst: WHO, Genève. World Health Organisation, november 2008.)

VREDIGE MUZIEK

(Via glazen schuifdeuren lopen mensen het gebouw in. Op de deuren staat het logo van de Wereldgezondheidsorganisatie: het embleem van de Verenigde Naties met een slang erin verwerkt die zich rond een staf draait. Oliver Rosenbauer:)

DE VREDIGE MUZIEK STOPT

(Twintig jaar geleden, in 1988, toen het initiatief om polio uit te roeien genomen werd, waren er meer dan 125 landen waar polio heerste.)

(Dus in vrijwel heel Latijns-Amerika, heel Afrika, heel Azië en bijna het gehele Pacifische gebied kwam polio voor. En ieder jaar opnieuw raakten zo'n half miljoen kinderen erdoor verlamd.)

(Een gekleurd jongetje schuifelt gehurkt over straat waarbij hij telkens met z'n hand z'n voet naar voren zet. Een ander jongetje doet hetzelfde.)

RUSTIGE, AZIATISCHE MUZIEK

(We hebben het met 99 procent teruggebracht. Het poliovirus is nog doorlopend aanwezig in vier landen. In Afrika is dat Nigeria. En in Azië zijn het India, Pakistan en Afghanistan, met dit jaar zo'n 1.500 gevallen tot nu toe.)

DE RUSTIGE, AZIATISCHE MUZIEK SPEELT VERDER

(Een vrouw in een sari staat water te pompen en laat vervolgens een glas vollopen. De vrouw loopt weg bij de pomp door met haar ene oksel op een kruk te leunen.)

(In Azië zijn dus nog drie landen waar polio heerst. Dat zijn Afghanistan, Pakistan en India. Wat India betreft is het grootste gedeelte vrij van polio. Er zijn slechts twee deelstaten in het noorden met polio. Uttar Pradesh, dat ligt ongeveer hier. En Bihar, dat ligt ernaast, ongeveer daar.)

(En nog preciezer: het westen van Uttar Pradesh. Het gebied rondom Moradabad bijvoorbeeld is het moeilijkste gebied ter wereld om polio uit te roeien.)

(Een gebied met veel huizen.)

(Dit gebied is extreem dichtbevolkt. De bevolkingsomvang is enorm. In Uttar Pradesh alleen al wonen 180 miljoen mensen. Als het een land zou zijn, zou het, op vier na, het grootste land ter wereld zijn.)

(Een wirwar van riksja's, fietsen, brommertjes, auto's en voetgangers die zich allemaal over dezelfde weg voortbewegen.)

DE RUSTIGE, AZIATISCHE MUZIEK SPEELT VERDER

(Er is een extreem hoog geboortecijfer. Iedere maand worden alleen hier al een half miljoen kinderen geboren. En die zijn allemaal natuurlijk niet gevaccineerd. We moeten dus onafgebroken ons best doen om die geboortegolf bij te houden.)

(Een meisje leunt met haar armen over elkaar op een muurtje.)

DE RUSTIGE, AZIATISCHE MUZIEK SPEELT VERDER

(Er is die grote bevolking die dicht op elkaar woont zodat infectieziektes zich gemakkelijk kunnen verspreiden. En je hebt erbarmelijke hygiënische voorzieningen. Overal zijn open riolen. Het poliovirus verspreidt zich oraal via de ontlasting in vervuild water.)

(Dus via open riolen verspreidt het zich gemakkelijk en komt het overal terecht. Als je het poliovirus zou zijn, is dit de hemel voor je. Er is een enorme bevolkingsdruk, een hoog geboortecijfer en slechte hygiënische omstandigheden. Voor het poliovirus kan het niet beter.)

(Vervuild water. Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

DE RUSTIGE, AZIATISCHE MUZIEK SPEELT VERDER EN EBT DAN WEG

6. Poliovaccinatie in India

6. Poliovaccinatie in India

(Beeldtitel: Poliovaccinatie in India. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009). Achter een minaret schijnt zwak de zon. Een omroeper:)
(Morgenochtend vanaf acht uur zal er een poliovaccin gegeven worden tot vier uur. Alle ouders wordt verzocht om naar school te gaan om kinderen tot vijf jaar het vaccin te geven.)
(In een straat lopen mensen met spandoeken. Beeldtekst: Poliovaccinatiecampagne, mei 2009.)

RUSTIGE MUZIEK

(Polio de wereld uit!)

(In de menigte loopt de omroeper met een microfoon. Drie vrouwen in sari's bevestigen een spandoek aan een hek. Beeldtekst: Dag 1.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Bij een vaccinatiepost staan heel veel kinderen. Een jongetje krijgt oraal een vaccin toegediend. Iemand vinkt het nummer '20' aan op een formulier. Een vrouw laat druppels van een vaccin in de mond van een kindje vallen. Met een stift kleurt de vrouw de pinknagel van het kindje zwart.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Een kindje met een gele zonneklep op krijgt van een vrouw ook een geel vlaggetje. Een andere vrouw houdt een baby'tje vast dat een vaccinatie toegediend krijgt. Nog een andere vrouw zit met een pen een formulier in te vullen. Een jongetje doet z'n mond open, zodat iemand hem twee druppels van een vaccin toe kan dienen.)

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

LEVENDIGE MUZIEK

(Beeldtekst: Dag 2. Huis-aan-huisbezoek. Een vrouw in roze kleding en met een blauwe sjaal loopt met een koelbox door een straat. Shabnam Parveen:)

(Ik heet Shabnam en werk al zes jaar aan polio.)

(De vrouw met de sjaal tikt op een deur.)

(Polio is een ziekte die hier erg heerst. Daar werk ik aan.)

(Shabnam praat met mensen.)

(Mijn taak is om polio uit te roeien. Bij mensen thuis leg ik dit uit. In sommige huizen weigeren ouders kinderen het vaccin te geven. Ik ga per huis uitleggen dat het goed is voor het kind.)

(Shabnam noteert iets. Even later staat ze in een klas:)

(Weten jullie allemaal over polio? Hoe ontstaat polio dan? Hebben jullie ooit iemand zien lopen die polio heeft? Als je polio hebt opgelopen, denk je dan dat je daarvan kunt genezen?)

(Van andere ziekten kunnen kinderen genezen, maar niet van polio. Polio is niet te behandelen. De enige mogelijkheid om geen polio te krijgen is vaccineren. Als je geen vaccin geeft, kan je polio krijgen en worden kinderen niet beter.)

(Beeldtekst: Dag 3. Station Moradabad. Op een druk perron lopen mensen. Een vrouw die een kindje vasthoudt, voert een gesprek met een andere vrouw. Reizigers staan te wachten tot de trein die aan komt rijden, tot stilstand komt.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

(Een man met een geel hesje aan loopt over het perron. Een meisje doet de mond van een klein jongetje open, zodat een man een vaccin toe kan dienen. Het jongetje kijkt een beetje vies waarop het meisje moet lachen. Vervolgens maakt de man de pinknagel van het jongetje zwart met een stift.)

DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG

(De man met het gele hesje aan loopt naar een kindje toe dat bij een vrouw op schoot zit. De man kijkt even naar de hand van het kindje en loopt vervolgens weer verder, terwijl hij zoekend om zich heen kijkt.)

GEROEZEMOES

(In een droog gebied staan stenen opgestapeld. Beeldtekst: Dag 4. Bezoek steenfabriek en omgeving. Een man maakt een koelbox los die aan een scooter hangt. Terwijl de man wegloopt, komt er een geit aanlopen.)

ZACHT GETJILP

ZACHT GEROEZEMOES EN GEHUIL VAN EEN BABY

(Een man loopt gebrekkig over een terrein waar stenen opgestapeld staan.)

(Een jongen stopt gele klei in een vierkante, houten mal. Wanneer hij het bakje omdraait, heeft de klei de vorm van een steen gekregen. Vervolgens begint de jongen de mal opnieuw te vullen.)

(Op het terrein van de steenfabriek dient een man een vaccinatie toe bij een kindje. De man, die een geel hesje draagt, vaccineert ook een ander kindje. Brijesh K.C. Rao:)

GEROEZEMOES

(Het vaccineren van alle kinderen is een moeilijke taak. Mensen weigeren soms om hun kinderen te laten vaccineren. Rijkere mensen denken dat de handen van de vrijwilligers niet schoon zijn waardoor hun kind met een ander virus wordt besmet. Dat is een reden.)

(Een andere reden is dat arme mensen die honger hebben, geld willen in ruil voor de vaccinatie. Ze hebben honger. Ze willen eten voor hun kind, geen vaccin.)

(Bij een weg staan kinderen.)

(Er zijn ook geruchten dat het vaccin impotentie veroorzaakt. Daarom weigeren ze soms om hun kinderen te laten vaccineren.)

(Een gebied vol met huizen die heel dicht naast elkaar staan. Op een dakterras spelen kinderen. Meneer Rassad:)

GEROEZEMOES

(Ze spelen met het leven van hun kinderen. Ik hoop dat niemand net als ik polio krijgt. Polio is een onbehandelbare ziekte. In de wereld kan je alles kopen en krijgen, maar als je een been hebt verloren, kan je nooit meer een nieuw kopen. Ook al heb je voldoende geld.)

(Hij doet z'n broekspijp omhoog.)

GEROEZEMOES

(Dit is een speciale klep voor m'n knie. Als ik die niet heb, moet ik op m'n handen lopen.)

(Hij laat de broekspijp weer over de klep zakken die met pennen aan zijn schoen vastzit. De zool van de schoen is erg dik.)

(Ik geef heel veel aandacht aan m'n kind. Ik zou nooit willen dat hij, net als ik, het slachtoffer wordt van polio.)

(Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

7. Poliogevaar in Nederland

7. Poliogevaar in Nederland

(Beeldtitel: Poliogevaar in Nederland. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009). Donkere wolken boven groene weilanden. Even verderop ligt een boerderij. Een bord met: Kootwijk, gemeente Barneveld. Marina Conyn:)

RUSTIGE MUZIEK

MARINA CONYN: In het kader van het bewakingsprogramma zijn we op zoek naar het poliovirus.
Er worden monsters genomen van rioolwater en dat wordt gekweekt en er wordt gekeken of er poliovirussen in zitten.

(Een man met een mondkapje op giet water uit een emmer in een fles.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

We gaan naar plaatsen waar veel mensen wonen die zich niet laten vaccineren.
Als zij een polio-infectie doormaken dan scheiden ze dat poliovirus uit met de ontlasting.
En dan komt het virus dus in het riool.

(Twee mannen lopen weg bij een rioolput.)

Er is een strook in Nederland van het zuidwesten naar het noordoosten waar we veel mensen aantreffen die niet gevaccineerd zijn.
Die bij elkaar wonen, die dezelfde scholen bezoeken, dezelfde kerken bezoeken.
Daar heeft het virus een kans.

(Een vrouw in klederdracht steekt een drukke weg over. Een bord met daarop het woord 'kerk' en een pijl.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

Nederland is een hele bijzondere situatie. Er zijn in andere landen waar ze misschien lang niet zo'n hoge vaccinatiegraad hebben als in Nederland, geen problemen met polio.
En dat komt gewoon omdat degenen die niet gevaccineerd zijn daar niet bij elkaar wonen. Die zijn gewoon verspreid door de bevolking en die liften mee op de bescherming van alle andere mensen.
Nederland is dus echt een bijzondere situatie met onze 'Biblebelt' met onze vaccinatieweigeraars.
En de Wereldgezondheidsorganisatie is daar natuurlijk ook erg alert op want wij zijn ook in alle rapportages van de gezondheidsorganisatie steeds een rood gebied geweest, een 'high risk'-gebied want in Nederland zou het zomaar weer fout kunnen gaan met polio.

(Een vrouw besproeit een border. Met haar linkerhand leunt ze op een kruk. Ria Bloemen:)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

RIA BLOEMEN: Zolang op de wereld het poliovirus nog niet is uitgeroeid kan het hier ook zo weer terugkomen want er zijn nog steeds veel mensen in Nederland die niet gevaccineerd zijn.
En de wereld is bereikbaar voor iedereen.

(Beeldtekst: Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)

8. Aftiteling

8. Aftiteling

(Beeldtitel: Aftiteling. Uit de film: Polio, een gevreesde kinderziekte (2009). Regie: Manfred van Eyk Camera: Chris Blokhuis Geluid: Ivo Voragen Montage: Ivar Iding)

RUSTIGE MUZIEK

(Muziek: Nils Andriessen Vertaling: Faizel Sukhrie Advies: Harrie van der Avoort, Marina Conyn, Hans van Vliet Met dank aan: Lokesh Gupta, Sudhir Gupta, Mohammad Arif Kahn, Shamila Sharma)

(Museum Boerhaave, RIVM-LIS, Rotary International, WHO. Geproduceerd door ScienceView. Copyright 2009 ScienceView / RIVM.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER EN EBT DAN WEG

(Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. rivm.nl.)