Samenvatting

Polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK's) zijn schadelijke stoffen die onder andere in artikelen van rubber kunnen voorkomen. Voor een veilig gebruik van rubberen artikelen, zoals valdempende tegels, moeten producenten zich houden aan de Europese norm voor PAK's in consumentenproducten. Valdempende rubbertegels worden meestal gemaakt van afgedankte autobanden en bevatten PAK's. Het RIVM is gevraagd te onderzoeken of de huidige productnorm voor PAK's in rubbertegels gebruikers voldoende beschermt tegen het ontstaan van kanker. Op dit moment kan alleen een indicatie van het risico op kanker worden gegeven. Dat komt doordat veel betrouwbare gegevens ontbreken over de mate waarin kinderen in contact komen met de PAK's uit de tegels (via contact van de huid en via hand-mond-contact). Het gaat onder andere om gegevens over de duur van het contact tussen de tegel en de huid en de mate waarin PAK's dan uit de tegels vrijkomen. Deze informatie is wel nodig om de onzekerheden in de huidige risicobeoordeling te verkleinen. Aanvullend onderzoek hiernaar kon binnen het tijdbestek van dit onderzoek niet worden uitgevoerd. Daarnaast is er geen overeenstemming binnen Europa over de hoogte van zogeheten veiligheidsfactoren voor kankerverwekkende stoffen. Veiligheidsfactoren worden gebruikt om het risico op effecten op de gezondheid voor mensen te kunnen afleiden uit de resultaten van dierstudies. In de huidige studie is een standaard veiligheidsfactor voor kankerverwekkende stoffen gebruikt. Het RIVM beveelt daarom aan om op Europees niveau een discussie te initiëren om hierover overeenstemming te bereiken. In het algemeen worden de risico's van de blootstelling aan kankerverwekkende stoffen uitgedrukt in het extra aantal mensen dat kanker krijgt per miljoen blootgestelden; de term 'extra' wordt gebruikt omdat mensen ook zonder blootstelling aan deze stoffen het risico lopen om kanker te krijgen. Een extra risico van 1 op de miljoen blootgestelde mensen wordt bij de risicobeoordeling van kankerverwekkende stoffen als verwaarloosbaar beschouwd. In dit onderzoek wordt, vanwege de doorgerekende onzekerheden, het extra risico op kanker weergegeven als een bandbreedte, wat betekent dat het extra risico tussen twee uiterste waarden ligt. Als de PAK-concentratie in rubbertegels gelijk is aan de norm voor consumentenproducten, ligt, bij de huidige kennis, deze bandbreedte rond het verwaarloosbare risiconiveau van 1 op de miljoen. Bij de hoogste uiterste waarde van de bandbreedte wordt het verwaarloosbare risiconiveau licht overschreden. De resultaten van dit onderzoek kunnen worden gebruikt bij de evaluatie van de norm voor PAK's voor alle plastic en rubberen consumentenproducten door de Europese Commissie in 2017. Bij deze evaluatie is het van belang ook rekening te houden met de blootstelling aan PAK's uit andere consumentenproducten.