Go to abstract

Samenvatting

Het RIVM heeft geïnventariseerd welke nieuwste medische technieken met straling in opkomst zijn, welke daarvan nog experimenteel zijn en welke al in de praktijk worden gebruikt. Het gaat om technieken die gebruikmaken van ioniserende en niet-ioniserende straling. Beide soorten worden zowel voor diagnostiek als behandelingen ingezet. Met de nieuwe technieken kan meer informatie worden ingewonnen, zodat een verfijndere diagnose en een effectievere behandeling kunnen worden geboden. Daarnaast kunnen ze met minder straling hetzelfde of een beter 'beeld' maken zodat de patiënt aan minder straling blootstaat. De rapportage is een update van een inventarisatie uit 2011 en is in opdracht van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) uitgevoerd. Hiervoor is een literatuurstudie uitgevoerd en is op basis van ervaringen van deskundigen in kaart gebracht welke technieken in Nederland inmiddels hun weg naar de praktijk hebben gevonden. Voorbeelden van medische technieken die gebruikmaken van ioniserende straling zijn röntgenfotografie en CT (computertomografie), waarmee beelden van de inwendige mens worden gemaakt. Een nieuwe ontwikkeling hierin betreft het gebruik van de golfeigenschappen van de röntgenstraling om meer informatie uit de röntgendata te halen. Daarnaast zijn technieken om de hoeveelheid straling te verminderen sterk in opkomst. Het gaat hierbij vooral om zogeheten buisstroommodulatie, waarbij de straling aangepast wordt aan de omvang van het te bestralen lichaamsdeel. De nieuwste ontwikkeling op het gebied van radiotherapie is beeldvorming tijdens de bestraling (met MRI). Door deze combinatie kunnen tumoren die niet op een vaste plek zitten gerichter worden bestraald. Protonentherapie, waarmee tumoren preciezer kunnen worden behandeld, is al een tijd in opkomst en zal binnenkort in Nederland beschikbaar zijn. Voorbeelden van technieken die met niet-ioniserende straling werken zijn elektromagnetische velden (bijvoorbeeld MRI) en optische technieken. Behalve verbeteringen van de MRI is compacte apparatuur in opkomst die gebruikmaakt van zwakke elektromagnetische velden om een beeld te krijgen van huid en bloedvaten. Een andere ontwikkeling is het toenemende gebruik van draadloze technieken om camera's en (medicijn)implantaten aan te sturen. Voor optische beeldvorming worden steeds vaker infrarode straling en inwendige technieken gebruikt.

Abstract

The National Institute for Public Health and the Environment (RIVM) has investigated new medical techniques using radiation that are being developed, are at the experimental stage and are now in use. The techniques investigated are those that employ ionising radiation as well as those that employ non-ionising radiation. Both types of radiation are being used for diagnosis and treatment. These new techniques generally yield more information than existing techniques, which leads to more accurate diagnosis and more effective treatment. In addition, it is generally possible to produce better images with less radiation and therefore a lower patient dose.

This report is an update of research carried out in 2011. It has been compiled by order of the Health Inspectorate. In addition to a literature search, experts have been interviewed to find out which techniques have already been implemented in Dutch clinical practice.

Examples of medical techniques that use ionising radiation are X-ray radiography and computed tomography (CT), both used to image the interior of the human body. New developments involve the use of the wave characteristics of X-rays to extract more information from the data. In addition, techniques that reduce the radiation dose are increasingly being used. These encompass tube current modulation, a technique that adapts the radiation dose to the size of the body part that is being irradiated.

The latest development in radiation therapy is imaging with MRI during irradiation. This combination leads to a more accurate irradiation of tumours that are not in a fixed position in the body. Proton therapy, which is also used to treat tumours more precisely, is also being developed and will be available in the Netherlands soon.

Examples of techniques that employ non-ionising radiation are electromagnetic (MRI) and optical techniques. Apart from improvements in MRI, compact equipment is being developed to image the skin and blood vessels using weak electromagnetic fields in situations where traditional equipment is unsuitable. Another development is the increasing use of wireless techniques to guide cameras and manage (drug) implants. For optical imaging, infrared radiation and internal techniques are being used more widely.

Resterend

Grootte
575KB