Go to abstract

Samenvatting

Het stikstofoverschot in de Nederlandse landbouw is tussen 1992 en 2010 met bijna 50% afgenomen. Dit is een gevolg van maatregelen die vanwege de Europese Nitraatrichtlijn in de Nederlandse landbouw zijn genomen, zoals minder mest gebruiken gedurende een kortere tijd van het jaar. Dit blijkt uit een inventarisatie van de ontwikkelingen in de grond- en oppervlaktewaterkwaliteit en de landbouwpraktijk. De rapportage hiervan is een vierjaarlijkse Europese verplichting. Het RIVM heeft de inventarisatie uitgevoerd met het Centraal Bureau voor de Statistiek, de Waterdienst, LEI (onderdeel van Wageningen UR) en Dienst Regelingen van het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie. Nitraatconcentratie daalt Dankzij de uitvoering van de Europese Nitraatrichtlijn is ook de nitraatconcentratie in het water dat uitspoelt uit de 'wortelzone' van landbouwpercelen naar het grond- en oppervlaktewater sterk gedaald tussen 1992 en 2010. Vooral in de zandgebieden is dat het geval: in deze gebieden daalde de gemiddelde concentratie van 140 naar 60 milligram per liter. In de gebieden met kleigrond zijn de gemiddelde nitraatconcentraties in het uitspoelende water eveneens gedaald, naar 29 milligram per liter. In veengrond is altijd weinig nitraat in het uitspoelende water aanwezig (minder dan 10 milligram per liter). Dat komt doordat nitraat in veengronden snel afbreekt. Zoet oppervlaktewater In zoet oppervlaktewater schommelt de gemiddelde nitraatconcentratie sinds 2002 rond hetzelfde niveau (15 milligram per liter in 2008-2010). Desondanks is tussen 2004 en 2010 de chlorofyl-a-concentratie in de zomerperiode (een indicator voor eutrofiëring) in regionale zoete oppervlaktewateren die door de landbouw worden beïnvloed licht toegenomen. Waterkwaliteit blijft zich verbeteren Het is te verwachten dat de waterkwaliteit in Nederland in de komende jaren verder verbetert. Het duurt namelijk enkele jaren voordat de maatregelen uit het huidige actieprogramma (2010-2013), zoals aangescherpte gebruiksnormen voor mest, uitgedrukt in de hoeveelheid stikstof, zich vertalen naar een betere waterkwaliteit.

Abstract

The nitrogen surplus in Dutch agriculture decreased by almost 50% between 1992 and 2010. This decrease is the result of measures applied to Dutch agriculture pursuant to the EU Nitrates Directive, such as using less manure during a shorter period of the year. This improvement is evident from an inventory of changes in groundwater and surface water quality and in agricultural practice. The report on the developments is a four-yearly EU obligation. RIVM (National Institute for Public Health and the Environment) carried out this inventory in cooperation with Statistics Netherlands, the Water Department of the Directorate-General for Public Works and Water Management (RWS), the Agricultural Economics Research Institute (LEI, part of Wageningen University and Research Centre, UR) and Dienst Regelingen (Regulatory Service) of the Ministry of Economic Affairs, Agriculture and Innovation.

Decreasing nitrate content
As a result of the implementation of the EU Nitrates Directive, the nitrate concentration in water that leaches from root zones in agricultural land to groundwater and surface water declined steeply between 1992 and 2010. This is especially true of in sandy areas, where the average concentration decreased from 140 mg/l to 60 mg/l. In areas containing clay, the average nitrate concentrations in leaching water also decreased, falling to 29 mg/l. Regarding peat regions, the leaching water there never contains much nitrate (less than 10 mg/l), as nitrate decomposes rapidly in such regions.

Fresh surface water
Since 2002, the average nitrate concentration in fresh surface waters has hovered around the same level (15 mg/l from 2008 to 2010). Despite this, between 2004 and 2010 the chlorophyll-a concentration in the summer (an indicator for eutrophication) in regional fresh surface waters affected by agriculture increased slightly.

Water quality continues improving
The quality of water in the Netherlands is expected to improve further over the next few years. To be precise, it will actually take some years before the measures implemented under the current action programme (2010-2013), such as more stringent application standards for manure, expressed as nitrogen content, lead to better water quality.

Resterend

Grootte
256KB