Samenvatting

In onderzoek naar risico's van nanomaterialen voor mensen is grote behoefte aan informatie over de aanwezigheid van nanomaterialen in consumentenproducten. Deze informatie is nodig om risico's in te kunnen schatten, maar ontbreekt vooralsnog grotendeels. Met microscopische technieken kan veel informatie over nanomateriaal in consumentenproducten worden verkregen. Het is echter nog niet mogelijk van alle producten te meten of ze nanomateriaal bevatten en zo ja, in welke mate. Dit blijkt uit een orienterend onderzoek van het RIVM, dat in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) namens de Interdepartementale Werkgroep Risico's Nanomateriaal (IWR) is uitgevoerd. Er bestaan diverse inventarisaties en databases waarin producten zijn opgenomen waarop de term 'nano' is vermeld, wat suggereert dat ze nanomateriaal bevatten of met nanotechnologie zijn vervaardigd. Het is echter niet duidelijk of deze producten daadwerkelijk nanomateriaal bevatten. Daarnaast is weinig bekend in hoeverre producten d ie de term 'nano' niet dragen toch nanomateriaal bevatten. Voor het onderzoek zijn 25 non-food consumentenproducten geselecteerd, waarvan er 22 konden worden verkregen en doorgemeten. Hiervan is met behulp van microscopische technieken bekeken in hoeverre deze technieken geschikt zijn om na te gaan of de producten nanomaterialen bevatten. Daarnaast is bekeken of eigenschappen van het nanomateriaal (karakteristieken) die voor de risicobeoordeling relevant zijn, ermee kunnen worden bepaald. De producten zijn geselecteerd op basis van een nanoclaim of op basis van het vermoeden dat het nanodeeltjes bevat. In een aantal producten met een nanoclaim werd geen nanomateriaal aangetroffen, dan wel een ander nanomateriaal dan geclaimd. Daarnaast is in sommige producten zonder claim wel nanomateriaal aangetroffen. Om beter inzicht in de aanwezigheid van en de blootstelling aan nanomaterialen via consumentenproducten te krijgen, is het van belang de meetmethoden zodanig te verbeteren dat een negatieve uitslag ook daadwerkelijk betekent dat een product geen nanodeeltjes bevat. Daarnaast is het wenselijk de concentratie van nanomateriaal goed te kunnen bepalen en andere technieken te ontwikkelen om goed te kunnen meten in vloeibare producten en in de lucht na gebruik van een spray. Gezien het beperkte aantal onderzochte producten in deze orienterende studie is het van belang meer consumentenproducten door te lichten op nanomaterialen.